Balans Bieli godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): "Siła Zanussiego polegała na tym, że nie stawiał kropek nad "i". Podejmował i podejmuje w swoich filmach tematy filozoficzne, teologiczne, egzystencjalne i eschatologiczne. Artysta nie ukrywa, że jest katolikiem, ale nie indoktrynuje, nie wyrywa chwastów, z dystansem patrzy na symbiozę sacrum i profanum" - to słowa ks. dr. Andrzeja Lutra, publicysty i krytyka teatralnego. I właśnie o tym, co znaczy być twórcą chrześcijańskim we współczesnym świecie, Marek Zając porozmawia ze swoim gościem, Krzysztofem Zanussim.

Opis (streszczenie): Jest ich w Strefie Gazy tylko 650. Mowa o chrześcijanach, którzy w wyniku toczącej się od roku wojny giną pod kulami i umierają z głodu oraz wyczerpania. Niektórym udało się uciec choćby do Egiptu. "Nie ma bezpiecznego miejsca podczas tej wojny" - to słowa jednego z palestyńskich chrześcijan, który mieszka w kościele, aby przeżyć. Bo tam właśnie znajdują schronienie ci, którym udaje się żyć. Jak będzie wyglądać przyszłość chrześcijan w Gazie, jakiego wsparcia oczekują, czy możliwa jest zmiana ich tragicznego położenia - o tym porozmawiamy w programie "Balans bieli".

Opis (streszczenie): "Papież jest głęboko przekonany, że jeśli jest coś, czego Kościół musi się nauczyć od Synodu, to jest to uważne słuchanie ze współczuciem tych, którzy cierpią. Zwłaszcza tych, którzy czują się marginalizowani przez Kościół". Tak brzmiał komunikat Biura Stolicy Apostolskiej dotyczący wytoczenia procesu słoweńskiemu księdzu Marko Rupnikowi, wydalonemu z zakonu jezuitów i oskarżanemu o molestowanie oraz przemoc seksualną wobec wielu kobiet. W opinii licznych komentatorów skandal wokół ks. Rupnika, który zasłynął wcześniej na świecie jako uznany twórca mozaik sakralnych, zaciążył na wizerunku Watykanu z powodu braku szybkiej reakcji i zdecydowanej postawy. Wyszło na jaw, że ks. Rupnik został ekskomunikowany, a następnie ekskomunika ta została zdjęta. W mocy pozostawały jednak inne ograniczenia nałożone na duchownego, lecz ksiądz je ignorował. I właśnie o tym, jak poważne są skutki działalności zdegenerowanych autorytetów, ale także o odbiorze ich twórczości w powszechnej opinii - Marek Zając porozmawia ze swoimi gośćmi.

Opis (streszczenie): "Niepokoi mnie (), że w samym Kościele rola służebna, do której powołany jest każdy chrześcijanin, czasem w przypadku kobiet sprowadza się bardziej do roli niewolniczej niż prawdziwej służebności" - to fragment ze wstępu papieża Franciszka do książki "Dziesięć rzeczy, które papież Franciszek proponuje kobietom" Marii Teresy Compte Grau z Papieskiego Uniwersytetu w Salamance w Hiszpanii. "Podążając za myślą moich poprzedników uważam za konieczne nowe badania antropologiczne, uwzględniające postęp nauki i obecną wrażliwość kulturową, by coraz bardziej zgłębiać nie tylko tożsamość kobiecą, lecz także męską, by dzięki temu lepiej służyć człowiekowi" - pisał papież. I właśnie o roli kobiet w Kościele Marek Zając porozmawia ze swoimi gośćmi.

Opis (streszczenie): "Magisterium Kościoła nie wypowiadało się dotąd wprost na temat roli zwierząt w boskim planie. Ale wszystko, co stworzył Bóg jest dobre, jest całością i uczestniczy w relacji Stworzenie - Odkupienie. Nie brak teologów wskazujących, że nie sposób wyobrazić sobie świata po Sądzie Ostatecznym bez udziału zwierząt. Dowody na to znajdziemy w wielu miejscach Pisma Świętego, najbardziej niezwykłe u Izajasza czy Ozeasza, według którego Bóg zawrze przymierze "ze zwierzem polnym i ptactwem powietrznym, i ze zwierzętami pełzającymi po ziemi" (Oz 2, 20). Oczywiście w niebie wszystko funkcjonować będzie inaczej - nie wiemy, jak, ale widzimy, jak nauka pokazuje głęboką jedność między światami ludzkim i zwierzęcym. Dlaczego w perspektywie eschatologicznej ta jedność miałaby ulec załamaniu? Mam więc nadzieję, że w raju znajdziemy się wraz ze zwierzętami" - to słowa o. dr. Stanisława Jaromiego, przełożonego klasztoru i rektora bazyliki św. Jakuba Starszego w Pradze. I właśnie o zwierzętach, o humanizacji i dehumanizacji Marek Zając porozmawia ze swoimi gośćmi.

Opis (streszczenie): "Życie trzeba godnie przeżyć, bo jest tylko jedno. Zachować godność człowieka, to pozostać wolnym, nawet przy zewnętrznym zniewoleniu. Pozostać sobą - żyć w prawdzie - to jest minimum, aby nie zamazać w sobie obrazu dziecka Bożego"; "Ludzi zdobywa się otwartym sercem, a nie zaciśniętą pięścią"; "Mamy wypowiadać prawdę, gdy inni milczą. Wyrażać miłość i szacunek, gdy inni sieją nienawiść. Zamilknąć, gdy inni mówią. Modlić się, gdy inni przeklinają. Pomóc, gdy inni nie chcą tego czynić. Przebaczyć, gdy inni nie potrafią. Cieszyć się życiem, gdy inni je lekceważą". To tylko niektóre myśli, które ponad 40 lat temu przekazywał nam ks. Jerzy Popiełuszko. W programie Marek Zając porozmawia ze swoimi gośćmi o wartości i znaczeniu - dla nas współczesnych - duchowego testamentu ks. Jerzego, ale także o nieznanych faktach z jego ostatnich dni życia.

Opis (streszczenie): "Jestem głęboko przekonany, że mozaiki ks. Rupnika powinny zostać usunięte z sanktuarium w Lourdes, ale na razie pozostaną na miejscu" - opowiedział bp Jean - Marc Micas, biskup Lourdes. Oświadczył zarazem, że jego zadaniem "jest dopilnowanie, aby sanktuarium przyjmowało wszystkich, zwłaszcza tych, którzy cierpią, w tym ofiary wykorzystywania seksualnego, zarówno dzieci, jak i dorosłych. W Lourdes cierpiący i zranieni, którzy potrzebują pocieszenia i zadośćuczynienia, muszą być na pierwszym miejscu. Jest to szczególna łaska tego sanktuarium: nic nie powinno przeszkadzać im w odpowiedzi na orędzie Matki Bożej, która zaprasza ich do przybycia tutaj w pielgrzymce". I właśnie o tym, jaki jest odbiór społeczny twórczości zdegenerowanych artystów oraz co powinno się z ich dziełami zrobić - Marek Zając porozmawia ze swoimi gośćmi.

Opis (streszczenie): "Wiara jest przeciwieństwem pesymizmu, depresji, braku nadziei" - mówi Jan Grosfeld w niezwykłym wywiadzie rzece "Pałac płonie" ze Sławomirem Jackiem Żurkiem. "Tematem książki jest konkretny człowiek - z imieniem i nazwiskiem, z datą i miejscem urodzenia, z rzeczywistą biografią. To on jest tytułowym "pałacem w płomieniach" - podpalany zawieruchą dziejów i nieodwołalnie (wydawałoby się) ginący, a jednak ratowany, odbudowywany i wskrzeszany przez Boga, który - to najważniejszy refren tej książki - jest wierny! Przy czym jest to także człowiek z ogromnym poczuciem odpowiedzialności - nie tylko za siebie czy swoich bliskich, ale również za Kościół, za swoją Ojczyznę, za świat, w szczególności za kolejne pokolenia: za młodych". To fragment wypowiedzi kard. Grzegorza Rysia ze wstępu do tego wywiadu. I właśnie z prof. Janem Grosfeldem porozmawia Marek Zając w programie "Balans bieli".

Opis (streszczenie): "Nie rezygnujcie z posiadania dzieci w obawie, że nie zdołacie ich wychować i przygotować do radzenia sobie z wyzwaniami i odpowiedzialnością za własne życie (...) Ojcostwo i macierzyństwo to niezastąpione role. Macierzyństwo potrafi dać miłość i ochronę w konfrontacji z ludzką słabością. Ojcostwo otwiera przed dzieckiem niezmierzone horyzonty życia i wytycza moralne zasady, które pozwolą mu odważnie urzeczywistniać własne plany na życie" - to apel papieża Franciszka, sprzed trzech lat, wygłoszony w ramach Roku Rodziny Amoris Laetitia. W programie Marek Zając wraz ze swoimi gośćmi przeanalizuje badania CBOS i porozmawia nt. kondycji dzietności naszego społeczeństwa w kontekście zmian społecznych i kulturowych, a także sytuacji międzynarodowej.

Opis (streszczenie): "Troszcząc się o wasze dzieci, przekazujcie im skarb wiary, wiedzę oraz ojczystą tradycję. Czyńcie to w środowisku rodzinnym, parafialnym i w szkole" - powiedział Franciszek do Polaków podczas audiencji ogólnej 18 września. W programie Marek Zając wraz ze swoimi gośćmi porozmawia o tym, w jaki sposób wychowywać dzieci w wierze od najmłodszych lat.

Opis (streszczenie): "Nie ma wymiaru religijnego w naszej tożsamości narodowej. Jest jednak we Francji wciąż wielu wierzących przywiązanych do swej religii. Mogą ją praktykować bez ograniczeń. Nie jest też tak, że państwo ich nie wspiera. Katedry i kościoły należą do państwa, a ściślej do departamentów i miast. Są utrzymywane i remontowane przez swojego właściciela, czyli państwo. Kościół nimi dowolnie dysponuje, nie ponosząc kosztów ich utrzymania. Nie można więc powiedzieć, że francuskie państwo tępi religię" - to słowa francuskiego socjologa i historyka prof. Jeana Bauberot. I właśnie o francuskim modelu współpracy państwo - Kościół Marek Zając porozmawia ze swoimi gośćmi.

Opis (streszczenie): Laicyzacja, odchodzenie od chrześcijaństwa, potęga islamu to tematy debaty w przestrzeni publicznej, które toczą się często w kontekście napływającej falami rzeszy imigrantów z państw muzułmańskich, ale też i w kontekście problemów społeczno - gospodarczych obywateli państw europejskich, którzy są muzułmanami. Czy rzeczywiście nasze wyobrażenia o problemie oparte są na faktycznych dowodach, czy w racjonalny odbiór rzeczywistości wdzierają się stereotypy i defetystyczne, katastroficzne nastroje? Z badań Krajowego Instytutu Studiów Demograficznych (INED), które świadczą o drastycznym kurczeniu się Kościoła we Francji, wynika, że w latach 2008 - 2020 odsetek katolików w wieku od 18 do 59 lat spadł z 43 do 25 proc. Innym faktem jest również to, że w tym kurczącym się pod względem liczebnym Kościele coraz większą rolę odgrywa nurt konserwatywny i tradycjonalistyczny. Jednocześnie procesy zmian w Kościele katolickim we Francji są często konfrontowane z żywotnością islamu. W ramach tej religii procesy laicyzacyjne nie są tak widoczne, a jednocześnie silny nurt fundamentalistyczny wpływa na stereotypowe postrzeganie tej religii jako monolitu, odpornego na procesy reformatorskie (choć nie zawsze jest to zgodne z prawdą). W programie Marek Zając porozmawia ze swoimi gośćmi o historii chrześcijaństwa we Francji, o zmianach jakie przynosi świat, relacjach chrześcijaństwa z islamem i tlącym się renesansie wiary.

Opis (streszczenie): "W najbardziej charakterystycznym dla siebie wydaniu człowiek średniowiecza nie był marzycielem ani wędrowcem. Był organizatorem, kodyfikatorem, budowniczym systemów. Do najpiękniejszych i najtrwalszych dzieł średniowiecza, które ucieleśniały tę potrzebę "budowania systemów"- w tym przypadku: kreowania przestrzeni sakralnej pełnej symboli i znaczeń - należą katedry" - tak w książce poświęconej średniowiecznemu widzeniu świata pisał brytyjski pisarz, filozof i świecki teolog C. S. Lewis. W programie Marek Zajac porozmawia ze swoimi gośćmi - w kontekście otwarcia po pożarze katedry Notre-Dame - o idei przyświecającej świątyniom zachodniego chrześcijaństwa, w szczególności paryskiej katedrze, o - jak pisał prof. historii Henryk Samsonowicz - "zawartym w niej zespole znaków, które odzwierciedlają świat niewidzialny, ukazują kosmiczny porządek, w którym Bóg stoi na miejscu najwyższym, a zbawienie jest nadrzędnym celem człowieczego. I w końcu o rozpisanym w kamieniu, na witrażowym szkle - wielkim przypisie do biblijnych opowieści i nauczania Kościoła".

Opis (streszczenie): "Nie bójcie się dzielić ze wszystkimi nadzieją i radością Chrystusa Zmartwychwstałego! Strzeżcie iskry, która została w was zapalona, ale jednocześnie nieście ją naprzód" - to słowa papieża Franciszka skierowane w orędziu na 38. Światowy Dzień Młodzieży. "Młodzi są przyszłością świata. Musicie mieć odwagę mówić o Chrystusie w waszych rodzinach, w waszych środowiskach edukacyjnych i zawodowych, w waszym wolnym czasie. Głoście Go przede wszystkim swoim życiem, ukazując widzialną obecność Chrystusa w waszym byciu, codziennym zaangażowaniu oraz w spójności każdej waszej konkretnej decyzji z Ewangelią. Pan chce, abyście byli odważnymi apostołami Dobrej Nowiny i budowniczymi nowej ludzkości" - to z kolei słowa skierowane do młodych w Medugorje w sierpniu 2024 r. W kontekście papieskich słów Marek Zając porozmawia ze swoimi gośćmi o nowoczesnych współczesnych formach pobożności młodych ludzi.

Opis (streszczenie): Caritas Polska zebrała 75 mln zł na pomoc dla powodzian. "Pieniądze pochodzą z ogólnopolskiej zbiórki kościelnej oraz wpłat indywidualnych i biznesowych" - przekazała organizacja. Do potrzebujących trafi m.in. 3 tys. kart przedpłaconych o wartości 6 tys. zł każda. O pomocy powodzianom i strategii wsparcia na kolejne miesiące Marek Zając porozmawia ze swoimi gośćmi.

Opis (streszczenie): Czy duchowny znalazłby w Polsce miejsce, gdzie mógłby - na zakrętach swojej wiary, w depresji, przeżywając różne kryzysy - wyciszyć się i poukładać swoje życie? Czy księża, gdy coś się złego u nich dzieje, mają do kogo się zwrócić, z kimś porozmawiać? Czy mogą liczyć na pomoc duszpasterską? Na te i inne pytania odpowiedzą goście Marka Zająca w programie "Balans bieli".

Opis (streszczenie): "Siła Zanussiego polegała na tym, że nie stawiał kropek nad"i". Podejmował i podejmuje w swoich filmach tematy filozoficzne, teologiczne, egzystencjalne i eschatologiczne. Artysta nie ukrywa, że jest katolikiem, ale nie indoktrynuje, nie wyrywa chwastów, z dystansem patrzy na symbiozę sacrum i profanum" - to słowa ks. dr Andrzeja Lutra, publicysty i krytyka teatralnego. I właśnie o tym, co znaczy być twórcą chrześcijańskim we współczesnym świecie Marek Zając porozmawia ze swoim gościem Krzysztofem Zanussim.

Opis (streszczenie): "Nie potrzebujemy stanięcia murem za Kościołem, jaki znamy, lecz powrotu do źródeł, a zarazem wyjścia naprzód, ku prorockim wyzwaniom. Istnieje droga krytycznej ortodoksji oraz"obywatelskiej"wolności wierzących, niesprzeczna z lojalnością wobec Kościoła. Do pójścia nią potrzeba uczciwej powtórki z Nowego Testamentu, życia tym, co stanowi jego sedno, i świadomości ewolucyjnego charakteru tradycji. Kościół się zmienia, a teologia dojrzewa" - to cytat z książki "Zostać w Kościele / Zostać Kościołem" prof. Marka Kity, który w tym roku nominowany jest do Nagrody Dziennikarskiej "Ślad" im. bp. Jana Chrapka. O wizji współczesnego Kościoła, o diagnozie dzisiejszego kryzysu instytucji i o sensie chrześcijańskiej wiary Marek Zając porozmawia z prof. Markiem Kitą.