Było, nie minęło - kronika zwiadowców historii godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. W tym odcinku - wielka wyprawa w lasy roztoczańskie, masyw Borowca, w celu poszukiwania ukrytego sztandaru 77. pułku piechoty z Lidy, który to pułk bijący się w końcu września 1939 roku w okrążeniu przez wojska rosyjskie i niemieckie w tym rejonie rozwiązał się i część żołnierzy została zwolniona na bezterminowy urlop i odeszła do domów, a druga część wyruszyła na Węgry w celu kontynuowania walki. Sztandar pułkowy zakopano w stodole gajówki Głuchy. Budynki te zostały spalone w czasie wojny. Teraz grupa ochotników i pasjonatów historii próbuje odnaleźć budynki. Mają też nadzieję na odnalezienie sztandaru. Uczestniczą w przedsięwzięciu specjaliści z georadarami, wykrywaczami metalu, leśnicy i pracownicy Muzeum Wojska Polskiego. Do akcji wkracza ciężki sprzęt. Niestety, po dwóch dniach poszukiwań historycy wracają z wyprawy "na tarczy". Ale obiecują, że jeszcze tu powrócą.

Opis (streszczenie): W programie są podejmowane zagubione wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Wiele odpowiedzi znajduje się w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi.

Opis (streszczenie): O historii, wzorem niegdysiejszych kronikarzy, zwykliśmy dotąd myśleć w kategorii zbrojnych mężów i wielkiej polityki. Z coraz większym jednak impetem przebija się ku nam pamięć o niezwykłych, polskich konstruktorach, natchnionych inżynierach i romantycznych przemysłowcach podejmujących bardzo ryzykowne wyzwania. Ich dzieła przepracowały w potulnym mozole dziesiątki lat. I jak zamierzamy dziś widzom pokazać, wcale nie wybierają się na milczącą emeryturę. Odwiedzimy Muzeum Silników Stacjonarnych w Konieczkowej i przynajmniej spróbujemy zaprezentować niesamowitą aurę tego miejsca.

Opis (streszczenie): Odwiedzamy Krosno, gdzie w latach 1938 - 39 funkcjonowała Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich - jednostka działająca już w latach wcześniejszych, a rok przed wybuchem wojny przeniesiona z Bydgoszczy do nowo powstałej, krośnieńskiej bazy lotniczej. Dziś gmach szkoły to samotna i bezludna wyspa. Ostatnie materialne świadectwo rozmachu, z jakim rozbudowywano w II RP zaplecze lotnictwa wojskowego. Był to jeden z najnowocześniejszych ośrodków szkolenia kadr lotnictwa wojskowego w Europie. W programie twórcy zaprezentują plan na nowe życie dla szacownego obiektu Szkoły Lotniczej w Krośnie i mają nadzieję zyskać dla niego wielu sojuszników.

Opis (streszczenie): Po wybuchu II wojny światowej los całej okupowanej Polski był tragiczny. Jednak ziemie na wschód od linii Ribbentrop Mołotow historycy nazwali później ziemiami skrwawionymi. Najpierw tkankę społeczną krwawo przeorali tu Sowieci, potem od czerwca 1941 roku tę operację przejęli Niemcy, a pierwszym celem była inteligencja - ci, którzy mogli stanąć na czele przyszłego, ewentualnego oporu. To kolejny etap naszych badań i poszukiwań. Jesteśmy w Lesie Przestrzelskim, zwanym także lasem śmierci. To właśnie tutaj żandarmi z posterunku w Jedwabnem mieli rodzaj swojego pola, gdzie mordowali swoje ofiary. Wcześniej, wraz z kolegami ze stowarzyszenia Wizna 1939, odnaleźliśmy tu dwie rodziny - Mościckich i Bronakowskich. Zostali ekshumowani, zidentyfikowani i pochowani z honorami wojskowymi na cmentarzu w Jedwabnem. Także tutaj, z dokumentów, relacji i badań dowiadujemy się, że odnalezione szczątki to ofiary zbrodni niemieckich z 1943 roku.

Opis (streszczenie): 1. Wizyta w prywatnym muzeum siodeł kawaleryjskich na Mazowszu. 2. Spotkanie w pierwszym obozie przysposobienia wojskowego kobiet, który powstał w 1926 roku, w Garczynie, w Borach Tucholskich. Wspomnienie roli kobiet w polskiej walce o niepodległość od 1918 do 1945 roku.

Opis (streszczenie): Mieli być tymi, którzy otworzą szeroko okna odrodzonej Rzeczpospolitej na świat, na morza. Ale o ich losie zdecydował wybuch wojny polsko - bolszewickiej. W lipcu 1920 roku od dowódcy I Pułku Morskiego usłyszeli te słowa: "Ojczyzna woła. Jestem pewny, że wykonacie Wasz obowiązek dzielnie, bez drgnięcia w sercu. Pamiętajcie, że marynarz na lądzie to lew w klatce, a ściana klatki to Wasz wróg. Wszędzie i zawsze marynarka była pierwsza, więc na Was pierwszych pada obowiązek ją reprezentować. W najbliższym czasie spotkamy się na linii bojowej, gdzie znajdę Was przykrytych już sławą bojową. Bywajcie mi zdrowi i zwyciężajcie". Najdramatyczniejsze walki czekały pułk w okolicach Zambrowa, gdzie wielu zostało na małych wiejskich cmentarzach. Próbujemy ich losy opisać i jeśli się da, mogiłom przywrócić nazwiska.

Opis (streszczenie): Ten odcinek nosi tytuł - "Dopisać losy" i podaje nowe ustalenia w sprawie śmierci majora Dobrzyńskiego "Hubala" pod Anielinem w lasach spalskich. Prawdopodobnie Hubal nie zginął od przypadkowej serii z PM - a. Doszło tam raczej do dłuższej strzelaniny, w której Polacy ulegli niemieckiej obławie i zginęło prawdopodobnie 4 ułanów. Ekipa filmowa przyjeżdża do mauzoleum hubalczyków zwanego "Szańcem Hubala", dziś otoczonego już kamiennym murem. Podejmiemy bardzo trudne wyzwanie odnalezienia materialnych śladów ostatniej walki stoczonej przez legendarnego majora "Hubala" pod Anielinem. Do zlikwidowania niewielkiego oddziału "Hubala" Niemcy zaangażowali znaczne siły. Z 372. Dywizji Piechoty Wehrmachtu wyznaczyli dwa bataliony złożone z żołnierzy 650 i 651. Pułku Piechoty. Pod koniec kwietnia Niemcy tropili hubalczyków w okolicach Anielina. Jednym z żołnierzy, który był wówczas u boku majora Dobrzańskiego był wachmistrz Rodziewicz. On też pozostawił wspomnienia o wydarzeniach, jakie miały miejsce 29 kwietnia koło Anielina. "Naszymi koszarami jest mały zagajnik, w którym zamierzamy odpocząć kilka godzin. Wystawiamy posterunki i zapadamy w sen. Ostatnie trzy doby byliśmy w ruchu, uchodząc tropiącym nas Niemcom. Tymczasem nad ranem: "Strzały! A może to sen? Widzę pochylonego nad sobą majora Hubala, coś mówi. Nic nie rozumiem. Trzęsie mnie za ramiona. Przytomnieję i słyszę: Niemcy! Major robi skok w bok, coś krzyczy do Alickiego. Biegnę do konia. Siodło. Koń staje dęba. Chwytam za chlebak i z visem w dłoni biegnę w kierunku strzałów. Wywalam część magazynka, rzucam granat. Wokół zamieszanie. Strzały, wybuchy granatów, nawoływania. Jest nas kilku podążających w kierunku Pilicy. W nocy dochodzą inni: jest Alicki, Lech, Madej, ks. Ptaszyński, Bem i Zemsta. Od ostatniego dowiadujemy się, że gdy stał na warcie, wszedł nań Niemiec z obławy, przystawiając mu do piersi karabin z bagnetem. Zemsta wyrywa Niemcowi broń i biegnie do swoich, by ich ostrzec. Sypią się strzały i do zagajnika wpadają Niemcy. Dowiadujemy się o śmierci Hubala, którego Niemcy znaleźli w zagajniku". Ten opis przynosi obraz dosyć intensywnej potyczki i pozwala mieć nadzieję na niezwykle znaleziska. Uczestnicy poszukują z wykrywaczami metalu łusek po tamtych zdarzeniach i o dziwo znajdują kilka. Ktoś stwierdza, że jednak historię trzeba pisać ciągle od nowa bo ciągle dowiadujemy się rzeczy, które ją zmieniają. Na "Szaniec Hubala" przyjeżdża mnóstwo ludzi każdego dnia.

Opis (streszczenie): W tym odcinku autorzy programu spotykają się z badaczami historii ze Stowarzyszenia Historyczno - Poszukiwawczego "Galicja", działającego w Baligrodzie, w Bieszczadach. Oglądamy siedzibę stowarzyszenia, która jest jednocześnie minimuzeum, gdzie jego członkowie gromadzą i eksponują swoje historyczne znaleziska. W drugiej części ekipa z historykami udaje się na Górę Manyłowa (Maniłowa) 815 m n.p.m. W tym rejonie, podczas I wojny światowej toczyły się ciężkie walki między wojskami rosyjskimi i austro - węgierskimi. W marcu 1915 Austriacy chcieli się tędy przedrzeć na pomoc twierdzy Przemyśl, która była oblegana już od listopada 1914. Austriaccy minerzy podkopali się pod stanowiska rosyjskie i w ogromnym wybuchu wysadzili je. Zginęło setki Rosjan, a wiele dział zostało zniszczonych. Dziś w tym miejscu znajduje się wojenny cmentarz, o który dba Stowarzyszenie. Obok prowadzone są prace archeologiczne, a właściwie też ekshumacyjne, bo co chwila znajdowane są ludzkie szczątki, które trafiają na ten górski cmentarz.

Opis (streszczenie): Odcinek pt. "W obronie polskiego nieba" opowiada o spotkaniu realizatorów programu z członkami stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej Bateria Motorowa Artylerii Przeciwlotniczej w ich skansenie, w Wielkopolsce. Grupa pasjonatów przedwojennej polskiej artylerii plot spotyka się tam co jakiś czas i odtwarza "obrazy historyczne" Dysponują zrekonstruowanymi z pietyzmem działami przeciwlotniczymi Boffors, które Polska wraz z licencją na produkcję zakupiła w 1936 roku. Członkowie grupy występują w oryginalnych mundurach i mają oryginalne wyposażenie, zarówno zapasowe lufy, które wymieniano po wystrzeleniu 4000 pocisków, jak i najdrobniejsze detale uzbrojenia. Demonstrują obsługę i działanie armaty Boffors. Podczas wojny 1939 roku armaty te zestrzeliły ponad 100 wrogich samolotów, a uszkodziły kilkadziesiąt. Walczyły też w obronie Grodna - przeciwko sowieckim czołgom. Działa mogły oddawać 1000 strzałów ma minutę. Jedna Łódka na pociski ważyła 9, 5 kg. W baterii plot bardzo ważna była łączność. Oglądamy też sprawne i działające przedwojenne radiostacje N1 i N2.