Koło historii godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): Filmowa opowieść Urszuli Dembińskiej - Nowakowskiej o historii radiofonii studenckiej, która rozpoczęła się w latach 50. , kiedy powstawały miasteczka studenckie. Początkowo były to radiowęzły, z czasem półprofesjonalne stacje radiowe rozsiane po całej Polsce. Z radiofonii studenckiej wyrośli znani dzisiaj radiowcy, którzy wspominają swoją pracę w stacjach studenckich.

Opis (streszczenie): "Bóg wojny", cesarz Francuzów, Napoleon Bonaparte zwykł był mawiać, że "Wojsko maszeruje na brzuchu". Zaiste, o wielu klęskach i wielu zwycięstwach w historii świata zdecydowała kondycja żołnierza, to, czy był wypoczęty i najedzony przed bitwą. W naszej kulturze utarło się niestety przekonanie, że kuchnia wojskowa to nieśmiertelna grochówka. Niektórzy potrafią jeszcze jednym tchem wymienić "komiśniak", nie bardzo nawet najczęściej rozumiejąc, o czym mówią. Reportaż Grzegorza Gajewskiego zadaje kłam takiemu spłyceniu tematu żołnierskiej kuchni. Pokazuje kilka przykładów dań, które przez wieki pozwalały wojsku "maszerować na brzuchu", a potem jeszcze efektywnie walczyć... Program prezentuje trzy sytuacje, w których powstają trzy potrawy typowe dla dwudziestowiecznej wojskowej gastronomii. Są to: wojskowy krupnik sporządzony według polskiego przepisu z 1924 roku, austriacki "Kartofelngulash" znany choćby z "Przygód dobrego wojaka Szwejka" i wreszcie - kiełbasa po kawaleryjsku. Każde z dań przyrządzane jest przez specjalistów od kuchni wojskowej, a cały proces zostaje wpisany w zainscenizowane wydarzenia, w jakich mogły się one pojawiać w rzeczywistości. Kartoflany gulasz powstaje w austriackim forcie, gdzie na efekt kulinarnych zabiegów czeka załoga twierdzy. Polski krupnik posila żołnierzy strudzonych defiladą, jaka ma miejsce w związku z obchodami Święta Niepodległości. Kiełbasa po kawaleryjsku uświetnia obchodzony uroczyście w każdym pułku konnicy dzień św. Huberta. Prócz tak inscenizowanych scen w reportażu nie zabrakło komentarza historycznego autora książki o żołnierskiej kuchni, dr. Krzysztofa Mroczkowskiego. Uzupełnią go archiwalia pozyskane ze zbiorów prywatnych oraz zbiorów autora. Ilustrację muzyczną dopełnią utwory marszowe.

Opis (streszczenie): Film opowiada o mniej lub bardziej znanych szpiegach PRL i ich metodologii działania. Znajdzie się w nim miejsce na historię szablisty wszech czasów, Jerzego Pawłowskiego, szpiegów doskonałych w spódnicy, czyli przypadek Alice Kraffczyk i postacie wtórników. Nie bez humoru pokazane zostaną osobliwe metody szkolenia, techniki kamuflażu, a także perypetie tajnych raportów, chowanych w atrakcyjnych paczkach z Zachodu, notorycznie rozkradanych na poczcie i w urzędach celnych.

Opis (streszczenie): Film "Dziwny rok 1968" opowiada o tym, jak wiele zjawisk kryje się pod pojęciem Marca’68. To wydarzenia, często bardzo od siebie odległe, które niekiedy w dramatycznych okolicznościach miały swoją kulminację właśnie w 1968 roku. Te procesy historyczne ujawniły się w Polsce i na świecie w okresie od czerwca 1967 roku i trwały do końca 1968. To historia zaczynająca od wojny sześciodniowej w czerwcu 1967 roku i rozpoczynającego antysemicką nagonkę przemówienia Władysława Gomułki we wrześniu 1967 roku, zakazie wystawiania "Dziadów" Adama Mickiewicza, brutalnie rozpędzonych wieców i demonstracji, w których brali udział nie tylko studenci, ataków na ludzi kultury i antysemickiej nagonki, która zmusiła do wyjazdu z Polski 15 tysięcy ludzi. To także interwencja wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w sierpniu 1969 roku. I ogłoszenie przez sowieckiego przywódcę Leonida Breżniewa na V zjeździe PZPR w Warszawie doktryny ograniczonej suwerenności państw socjalistycznych. Przeszła ona do historii pod nazwą doktryny Breżniewa. W programie występują Irena Lasota, aktywna uczestniczka tamtych wydarzeń, oraz profesor Jerzy Eisler, autor wielu publikacji na temat Marca 1968 roku.

Opis (streszczenie): W reportażu przedstawiono historię i dzień dzisiejszy Łużyczan. Łużyczanie to mały naród słowiański zamieszkujący głownie wschodnie Niemcy. Z Polakami związani od wieków, nigdy jednak nie znaleźli się w granicach Rzeczpospolitej, poza krótkim okresem w XI wieku. Zarówno po pierwszej, jak i po drugiej wojnie światowej czynili bezskuteczne starania, aby znaleźć się w granicach Polski. Kilka gmin po zachodniej stronie Nysy Łużyckiej znalazło się w granicach RP. Wielu Łużyczan przed i po wojnie studiowało w Polsce, działały tu i działają stowarzyszenia łużyckie. W czasie wojny wielu Łużyczan było represjonowanych, wielu też pomagało polskim jeńcem. Przed wojną wielu Łużyczan współpracowało z polskim wywiadem. Tak się złożyło, że jedna z najkrwawszych bitew z udziałem Polaków podczas drugiej wojny światowej miała miejsce pod Budziszynem - stolicą Łużyc. Do dzisiaj Łużyczanie opiekują się polskimi grobami. Przewodnikiem po dawnych dziejach i współczesności jest m.in. dr Piotr Pałys - przewodniczący stowarzyszenia Polsko - Serbołużyckiego PRO LUSTITIA oraz autor książek i artykułów o problematyce łużyckiej.

Opis (streszczenie): Film opowiada o losach prawie dziś stuletniego Emila Mentla, podchorążego Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu, oficera 8. Pułku Ułanów i 1. Pułku Szwoleżerów. Porucznik Mentel po klęsce wrześniowej wyruszył na następną wojnę, pokonując samotnie góry na nartach, zbiegł w 1940 roku na Węgry, a stamtąd powędrował do Syrii, gdzie odtwarzały się polskie oddziały. Jako jeden z pierwszych kawalerzystów tworzonego Pułku Ułanów Karpackich trafia następnie ze swą jednostką do Afryki, gdzie walczy w obronie Tobruku. Kolejna jego wojenna podróż wiedzie na front włoski. Za walki pod Monte Cassino Mentel otrzymuje krzyż Virtuti Militari. Walczy pod Anconą, Pesaro i Bolonią. Powojenne losy mjr. Mentla komplikują się, kiedy decyduje o pozostaniu w Anglii, by następnie wyjechać do Rodezji jako farmer. W ogarniętym wojną kraju walczy i on, uzbrajając pracujących na jego farmie Murzynów. Po klęsce osiada w Sacramento w Kalifornii i podejmuje starania o powrót do kraju, kiedy demokratyczne przemiany w Polsce stają się faktem. Film w finale opowiada o ostatniej walce Emila Mentla o zwrot własności i możliwość uzyskania spokojnego kąta w ojczyźnie.

Opis (streszczenie): Mapa bitew i potyczek powstania styczniowego to ponad 1300 krwawych punktów - płonących od Rusi, przez Królestwo Polskie, po Litwę i Żmudź. Mapa zdarzeń Powstania to ponad 1300 głębokich blizn w duszy narodu. To również tyle samo obywatelskich zobowiązań, byśmy pamiętali - taką syntetyczną myślą skwitować można treść reporterskiego zapisu z uroczystości, jakie odbyły się 21 czerwca 2015 roku we wsi Częstoborowice, miejscowości wielce ważnej w dziejach powstańczej legendy. Narracja opowieści postępować będzie dwoma ścieżkami. Pierwsza to dzisiejszy pomnik, jego inicjatorzy i twórcy w odświętnym zgromadzeniu, podpisanie aktu erekcyjnego i odsłonięcie monumentu, chwila wspólnej zadumy nad mogiłą 107 bohaterów. A w tle owo sławne "wczoraj" i śledztwo historyczne z bardzo mizernym zasobem źródeł. Przy ogromnej mnogości powstańczych zdarzeń historyk ma problemy ze wszystkim - z faktami, datami, topografią. I dokładnie tak jest w przypadku Częstoborowic. Funkcjonują zamiennie obok siebie pojęcia - bitwy i rzezi częstoborowickiej, literatura wymienia dwie daty, a topografia pola walki, to nierozwiązywalny na razie rebus. Streścimy - przy wsparciu eksperta, profesora Eugeniusza Niebelskiego - swego rodzaju stan badań i sformułujemy postulaty badawcze na przyszłość. Jesienią, po żniwach, zamierzamy pod Częstoborowice wrócić i przeprowadzić tutaj badania archeologiczne pola bitwy. Na razie zaś czujemy satysfakcję z mocnego powrotu zatartej nieco już lokalnej pamięci.

Opis (streszczenie): I wojna światowa oczami 14 - letniej Anny Kuklik z Dębińska, 12 - letniej Elfriede Kuhry z Piły i innych osób cywilnych, z mocnym uwzględnieniem prywatnych zapisów żołnierzy.

Opis (streszczenie): Prawdziwą mekką dla myśliwych było Skole - miasteczko powiatowe leżące na kresach II RP. Do dziś na jego przedmieściach zachował się fascynujący urodą pałac, niestety obecnie to prawie ruina i wszystko wskazuje, że lata świetności ma już bezpowrotnie za sobą. Ale jeszcze w latach 30. XX wieku pałac lśnił czystością i bogactwem, tętnił życiem międzynarodowego towarzystwa z najwyższej półki. Skole w Bieszczadach Wschodnich, otoczone górami i bujnymi lasami, przecięte rzeką Opór, jest jedną z najpiękniej położonych miejscowości w Karpatach. Przyjechać do Skolego na polowanie organizowane przez barona to dla myśliwego było wyjątkowe święto. Przyjeżdżali tam również rzeźbiarze i malarze, jak choćby Tomasz Dykas - autor pomników lwowskich, w tym na Łyczakowie, malarka Zofia Albinoska, która tam namalowała portret Staffa. Nie brakowało profesorów Politechniki Lwowskiej, chemików i mechaników zaprzyjaźnionych z Wacławem Wolskim, który w tym czasie prowadził wielkie wiercenia w Schodnicy i Borysławiu w poszukiwaniu ropy naftowej. Przyjeżdżał tam również Lucjan Tatomir - wybitny pedagog, publicysta, globtroter, autor poczytnej książki "Ferie Alpejskie". Skole ma w historii polskiego harcerstwa znaczące miejsce, bo tam nad rzeką Opór, i w lasach Groedlów polscy skautowe po raz pierwszy wdrażali swój program ideowy: hartować charaktery w praktyce. Był wśród nich młodziutki skaut Melchior Wańkowicz, który po latach z rozrzewnieniem wspominał, jak z kolegami przy trzaskającym i sypiącym iskrami ognisku śpiewał niosącą się echem po skolskich lasach pieśń "Płonie ognisko i szumią knieje. Drużynowy jest wśród nas".

Opis (streszczenie): Edyta Maksymowicz opowiada o losach ludzi uwiecznionych na fotografiach zdeponowanych w Wilnie w Litewskim Archiwum Historycznym. Trzy albumy pochodzące z połowy XIX wieku zawierają w sumie 800, tak niezwykłych fotografii, że trafiły one na Listę Światowego dziedzictwa Kultury UNESCO. Fotografie te powstały na zlecenie słynnego generała Murawiowa Wieszaciela, w czasach, kiedy koszt jednego zdjęcia równał się wartości konia. Generał w taki sposób postanowił uwiecznić katów i ofiary represji, które prowadził po powstaniu styczniowym na Litwie.

Opis (streszczenie): "Moja dusza należy do Polski" to opowieść o niezwykłym Holendrze, Ericu van Tilbeurghu, który jest posiadaczem największej na świecie prywatnej kolekcji poświęconej Polskim Siłom Zbrojnym na Zachodzie. W programie kolekcjoner opowiada również o operacji Market Garden, czyli bitwie o Arnhem, w której brali udział Polacy z Brygady Spadochronowej gen. Stanisława Sosabowskiego. Dzięki Ericowi, który odnalazł odpowiednie dokumenty, holenderska królowa Beatrix, po latach - w 2006 roku - odznaczyła Polaków najwyższym odznaczeniem wojskowym za udział w tej operacji.

Opis (streszczenie): Film opowiada o wydarzeniach Grudnia 1970 r. , jednego z najważniejszych wydarzeń w dziejach PRL. Po raz pierwszy na terenie całego kraju doszło do protestów, strajków i manifestacji robotniczych. Protesty te, które trwały jeszcze w lutym 1971 r. , zostały brutalnie zdławione przez władze PRL. Wobec bezbronnych ludzi użyto broni. Zginęło 45 osób, kilka tysięcy zostało rannych, a kilkanaście tysięcy było aresztowanych. Bez Grudnia 1970 nie byłoby zarówno Sierpnia 1980 r. jak i czerwca 1989. Autor filmu szuka odpowiedzi na pytania: Czym w istocie były wydarzenia grudniowe, gdy władze PRL konsekwentnie zmierzały do brutalnego stłumienia protestów? Jakie problemy społeczne ujawniły się w Grudniu 1970? Czy celem krwawego stłumienia strajków i demonstracji było zastraszenie społeczeństwa, czy raczej obawy, by bunt nie przybrał bardziej zorganizowanego charakteru? Czy też był to wynik walki o władzę wewnątrz PZPR i jej organów bezpieczeństwa? Film pokazuje również konsekwencje Grudnia 70, a więc zmiany we władzach komunistycznych i zmianę polityki (przy jednoczesnym ukrywaniu tego, co się wtedy stało, zwłaszcza informacji o represjach wobec uczestników protestów), a z drugiej wpływ tego buntu na społeczeństwo, robotników, samych uczestników buntu, na tworzenie się przyszłej opozycji. Na te pytania odpowiadają historycy, pracownicy naukowi Instytutu Pamięci Narodowej: prof. Jerzy Eisler, autor książki "Grudzień 1970", oraz dr Grzegorz Majchrzak. Wypowiedzi historyków, ekspertów, zostały uzupełnione głosem działaczy opozycji demokratycznej z lat osiemdziesiątych, którzy mówią o tym, jak ważne dla nich osobiście i dla ich działań w podziemiu było doświadczenie Grudnia 1970 roku. Na ten temat mówią: Adam Borowski i Tomasz Truskawa. W filmie cytowane są fragmenty książek: uczestnika strajków grudniowych Tadeusza Nowaka ("Zanim powstała Solidarność", Lublin 1990) i Wiesławy Kwiatkowskiej, autorki wielu publikacji na ten temat (pseud. Wiesława Kwaśniewska), "Grudzień 70 w Gdyni, Warszawa 1986).

Opis (streszczenie): Film jest próbą uzasadnienia legendy I Kompanii Kadrowej, utworzonej przez Józefa Piłsudskiego 3 sierpnia 1914 r. w Krakowie, zatem w kilka dni po wybuchu I wojny światowej, wpisując się w obchody okrągłej, 100 rocznicy początku tej wojny. To rodzaj dokumentalnej formy z inscenizowanymi wstawkami o anatomii zdarzeń, splocie historycznych uwarunkowań i przypadków, powodujących narodziny Kadrówki. Do wypowiedzi fachowców (historyków, autorów opracowań) autorzy filmu dołączyli także dobrane głosy ludzi w jakiś sposób powiązanych z bohaterami bądź wydarzeniami historycznymi tamtego czasu (w dużej mierze chodziło o więzy rodzinne). Tego typu relacje w kilku przypadkach nawet pozwoliły skorygować stan wiedzy historycznej związanej z Legionami w kontekście I wojny, przydając filmowi także swojego rodzaju funkcję badawczą. Generalnie jednak chodziło o to, by forma filmu naśladująca domową gawędę, poprzez ciepło tego rodzaju przekazu była bliższa współczesnemu widzowi, wpływała na jego zainteresowanie. Film tak naprawdę opowiada przecież o znalezieniu drogi wolności po ponad stuletniej niewoli, czyli w konsekwencji narodzinach II Rzeczpospolitej, co w sumie daje niebagatelny walor edukacyjny.

Opis (streszczenie): "Polowanie na kata" zrealizowane w konwencji filmu kryminalnego to zapis zbrodni i kary. Oberleutnant Albert Schuster, nazistowski morderca, osławiony kat Łysogór, jako jeden z nielicznych stanął przed sądem za zbrodnie wojenne na Polakach. Rodziny jego ofiar czekały na to 30 lat. Po II wojnie tropił go sędzia Andrzej Jankowski z Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Kielcach. Przesłuchiwał świadków pacyfikacji świętokrzyskich wsi, badał polskie i niemieckie dokumenty. Musiał udowodnić winę zbrodniarza. W 1973 r. Schuster stanął przed sądem w Karl - Marx - Stadt. Oskarżono go o mord na 400 Polakach, większość zabił sam. Mordował dzieci, kobiety i starców, paląc żywcem, strzelając w głowę lub w plecy. Dostał wyrok śmierci. Niewiele się mówi i pisze o zbrodniach na wsi polskiej w czasie II wojny światowej. A jest to ciągle niezabliźniona rana. W trakcie realizacji programu okazało się, że w ekipie realizującej dokument niemal każdy stracił swoich bliskich w czasie pacyfikacji świętokrzyskich wsi.

Opis (streszczenie): Reportaż opowiada historię powstawania pieśni Czerwone maki na Monte Cassino. Przpomina emocje towarzyszszące pisaniu tekstu, tworzeniu muzyki a także wrażenia towarzyszące pierwszym wykonaniom tego utworu. Czasy te wspomina, w unikalnym wywiadzie sprzed 25 - ciu lat, autor tekstu Feliks Konarski Ref - Ren. Swoimi wrażeniami z tamtych lat dzielą się również żyjący uczestnicy bitwy pod Monte Cassino. W filmie powracają niczym refren przypomnienia dziesiątków wykonań Czerwonych maków na Monte Cassino’. Zabieg ten pokazuje zarówno w warstwie dżwiękowej, obrazowej oraz emocjonalnej, jak ważne miejsce zajmuje ten utwór w polskiej historii i w naszej pamięci,

Opis (streszczenie): Reportaż opowiada o kobietach, które przeszły drogę żołnierzy wyklętych, kobietach, które, gdy wybuchła wojna, nie czekały biernie na rozwój wydarzeń, dlatego bardzo szybko trafiły do konspiracji. W młodym wieku złożyły przysięgę wojskową, której nigdy nie złamały. "Wyklęte" to opowieść o bohaterkach, ich poświęceniu, odwadze, strachu, o walce za ojczyznę. Ceną tej walki najczęściej były więzienie, tułaczka i późniejsze prześladowania.

Opis (streszczenie): Tuż przed wojną opinię nowoczesnego uzdrowiska w Polsce zyskał Morszyn. Wznoszono tam modernistyczne wille i pensjonaty. Ponieważ uzdrowisko w Morszynie przeżywało okres świetności w latach 20. i 30. XX wieku, kiedy w architekturze dominował styl art - deco, tamtejsze pensjonaty i wille były utrzymane w tym stylu. Wyróżnikiem zdrojowiska Morszyn był smak tamtejszych wód, niespotykany w ówczesnej Polsce. Określano go mianem "szlachetnagorzkość". Najwartościowsze było źródło Bonifacy - solanka nie tylko najsilniejsza w Polsce, ale jednocześnie jedna z najbardziej stężonych wód na świecie. Drugie sławne źródło nazywało się Pod Matką Boską. Do dziś produkuje się wodę źródlaną Morszankę. Witająca gości reklama wielkim krojem liter głosiła: "Powietrze tu nieskazitelne, wolne od kurzu". I to właśnie powietrze było magnesem ściągającym kuracjuszy do maleńkiej stacyjki zdrój. W Polsce furorę zrobiło wówczas porzekadło, którego autorem był nieznany, niestety, dziś z nazwiska starozakonny bankier z Drohobycza, który spacerując po parku zdrojowym z chorowitą żoną, miał jej ciągle przypominać: "dychaj, Salciu, bo to Morszyn". W Morszynie leczono chorych na cukrzycę, przewlekły gościec stawowy, artretyzm, schorzenia jelit i dróg moczowych, nadkwasoty, choroby serca i układu nerwowego. Z Morszynem związana jest też biografia rzeźbiarzaPiotra Wojtowicza. Jeździł tam na krótkie kuracje u schyłku swojego życia, gdy jego organizm trawiony był przez depresję i nasilający się alkoholizm. Tracił przyjaciół i znajomych, którzy odwracali się od niego, aż w końcu został zupełnie sam. Warto przypomnieć tego wybitnego artystę i dramat jego ostatnich dni.

Opis (streszczenie): Reportaż przywołuje z pamięci historii niezwykłe miejsce, z którym związane były losy polskich bohaterów harcerzy Szarych Szeregów. W Górkach Wielkich w Beskidzie Śląskim w końcu lat 30 przy znaczącym wsparciu Wojewody Śląskiego Michała Grażyńskiego powstała stanica ośrodka harcerskiego albo raczej Szkoła Instruktorska. Modernistyczne budynki zaprojektował, nie do końca doceniany dziś, a wart przypomnienia, architekt inżynier Bogdan Laszczka syn rzeźbiarza Konstantego Laszczki profesora krakowskiej ASP. Ośrodkiem Harcerskim, taką bowiem nazwę oficjalnie przyjęła Szkoła Instruktorska w Górkach Wielkich kierował, pomysłodawca jej powołania druh Aleksander Kamiński Kamyk. Swoje ostatnie wakacje spędzili tam Alek, Zośka i Rudy harcerze Szarych Szeregów, bohaterowie książki Aleksandra Kamińskiego Kamienie na szaniec. Z ośrodkiem związana jest historia setek polskich harcerzy i harcerek

Opis (streszczenie): Jerzy Tomaszewski całe życie był fotografem. Zrobił dziesiątki tysięcy zdjęć, jednak najważniejsze okazały się te zrobione na samym początku zawodowej drogi. W roku 1944 podczas Powstania Warszawskiego wyszedł z domu z aparatem fotograficznym i podczas kilkudziesięciu dni walki zrobił dwa tysiące zdjęć. Do dzisiaj te zdjęcia zna cały świat - jednak my pokażemy te nieznane! W reportażu znajdą się także fragmenty ostatniego wywiadu, jakiego kilka miesięcy temu udzielił nam Jerzy Tomaszewski na wernisażu swojej ostatniej wystawy. W programie wystąpią także inni członkowie rodziny Tomaszewskich, jego żona Elżbieta Berus - Tomaszewska oraz bratanek Jan Tomaszewski. Aktor Henryk Talar przeczyta fragmenty pamiętnika Jerzego Tomaszewskiego z czasów wojny.

Opis (streszczenie): Spośród uzdrowisk na Huculszczyźnie największą legendą obrósł Kosów. A stało się to za sprawą dra Apolinarego Tarnawskiego, który dla Kosowa położył podobne zasługi jak Tytus Chałubiński dla Zakopanego. Tym wybitnym postaciom przyświecała całe życie ta sama myśl osłonić swoich pacjentów przed chorobą i śmiercią, przedłużyć im życie. W położeniu Kosowa dopatrywano się podobieństwa do szwajcarskiego Davos i niektórzy publicyści nazywali ten kurort huculskim Davos. Kosów leży bowiem w pięknej kotlinie przeciętej kapryśną i groźną rzeką Rybnicą. W jego centrum, tuż przy rynku, pnie się stroma prawie pionowa kamienne góra zwana Zamkową. Kosów to ważny punkt tranzytowy. Świadczą o tym mosty, które tu ciągle stawiano, a po kolejnych harcach powodziowych rzeki Rybnicy odbudowywano. Było tych mostów wiele i nosiły różne nazwy; Kucki, Śródmiejski, Zachodni, Bański zwany też Salinarnym, bo stał przy tzw. Bani, czyli kopalnianej łaźni solankowej. Duże znaczenia dla Kosowa miało powstanie w 1876 r. w Kołomyi szkoły ceramicznej. Garncarstwo i kaflarstwo wprawdzie istniało tam od wieków, ale czas świetności dla tej gałęzi rzemiosła artystycznego w Kosowie przyszedł wraz z osiedleniem się tam absolwentów tej właśnie szkoły. W tym czasie pojawił się też w Kosowie samorodny talent Aleksander Bachmiński (1822 1882), malarz, garncarz, kaflarz, wyjątkowy artysta. Kosów zasłynął w II RP jako miejsce wielkich huculskich jarmarków, pulsujących zadziwiającą, niespotykaną w tym miejscu Europy egzotyką.

Opis (streszczenie): Reportaż poświęcony historii i odbudowie obserwatorium astronomicznego znajdującego się kiedyś na Kresach II Rzeczpospolitej. Wiosną 1935 roku na górze Czarnohora w Karpatach Wschodnich zebrano 1500 metrów sześciennych kamienia i rozpoczęto budowę drogi. Trudzili się przy tym miejscowi Huculi, wspierani przez polskich żołnierzy. Brukowana droga w ukraińskiej wsi Krasnyk, zbudowana przez wojsko polskie, służy tamtejszym mieszkańcom do dziś. Tak powstał jeden ze strategicznych projektów Rzeczypospolitej. W warunkach ówczesnej geoprzestrzeni i szerzenia się faszyzmu w Europie obserwatorium było niezwykle ważne, zwłaszcza na granicy Polski z Węgrami. Na szczycie góry, kilka metrów od obserwatorium znajdował się słup graniczny nr 16 polsko-czechosłowackiej granicy. A w pobliżu niedalekiej góry Stih stykały się granice trzech państw: Polski, Rumunii i Czechosłowacji. Budowlę nazywano popularnie Białym Słoniem, między innymi od śniegu, który ją szczelnie w zimie oblepiał. Krążyło wokół niej sporo mitów i legend. Że jest ważną siedzibą polskiego wywiadu (w rzeczywistości była tam tylko strażnica Korpusu Ochrony Pogranicza), że potężne lunety i teleskopy to tak naprawdę działa przeciwlotnicze... Po wojnie budowla niszczała. W roku 2013 ruszył kolejny, trzeci etap odbudowy przedwojennego obserwatorium astronomicznego na górze Pop Iwan w ukraińskich Karpatach. O tym opowiemy w reportażu dokumentalnym "Biały słoń patrzy w gwiazdy".

Opis (streszczenie): Reportaż przedstawia historię powstawania pieśni "Czerwone maki na Monte Cassino". Przypomina emocjetowarzyszące pisaniu tekstu, tworzeniu muzyki, a także wrażenia towarzyszące pierwszym wykonaniomtego utworu. Czasy te wspomina, w wywiadzie sprzed 25 lat, autor tekstu Feliks Konarski Ref - Ren. Swoimi wrażeniami z tamtych lat dzielą się również żyjący uczestnicy bitwy pod Monte Cassino. W filmie powracają niczym refren przypomnienia dziesiątków wykonań "Czerwonych maków na Monte Cassino". Zabieg ten pokazuje zarówno w warstwie dźwiękowej, obrazowej oraz emocjonalnej, jak ważne miejsce zajmuje ten utwór w polskiej historii i w naszej pamięci.

Opis (streszczenie): Bohaterem filmu Aliny Czerniakowskiej jest sędzia Bogusław Nizieński. Bogusław Nizieński urodził się 2 marca 1928 roku w Wilnie. Jego ojciec, był oficerem Wojska Polskiego. Zarówno ojciecjak i matka byli prześladowani i więzieni przez władze PRL. Sędzia Nizieński podczas II wojny światowej był uczniem tajnych kompletów. Mając szesnaście lat, walczył w szeregach Armii Krajowej pod pseudonimem Sokół. Był łącznikiem komendanta obwodu. Jako żołnierz plutonu Władysława Koby brał udział w bitwach pod Szówskiem. W trakcie pięciodniowej bitwy o Jarosław był łącznikiem. Należał do Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW). Po wojnie ukończył studia w zakresie prawa i politologii na Wydziale Prawa, otrzymując najwyższe oceny. W czasie studiów uniwersyteckich działał w Zrzeszeniu "Wolność i Niezawisłość" (WiN). Był aktywnym sportowcem, grał w piłke nozną i hokeja na lodzie, oraz działaczem Akademickiego Związku Sportowego AZS w Krakowie. Jednocześnie uprawiał czynnie sport, który do dzisiaj jest jego wielką pasją. Grał w piłkę nożna i hokeja na lodzie. Po 1956 roku i politycznej odwilży, która wtedy nastąpiła, odbył aplikację sędziowską (1957 - 59). Do 1964 orzekał w wydziałach karnych sprawach kryminalnych. W latach 1971 - 1981 pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości w departamencie nadzoru sądowego. Organizował w ministerstwie struktury Solidarności. Po 1981 został zmuszony do odejścia z ministerstwa, przeniesiony do Wydziału Karno - Rewizyjnego Sądu Wojewódzkiego w Warszawie. W 1985 zrzekł się stanowiska sędziego i przeszedł do pracy w prywatnej firmie "Unicum" na stanowisko radcy prawnego. Od lipca 1990 był sędzią Sądu Najwyższego, zasiadał w Izbie Karnej (przewodniczący Wydziału II). Przeszedł w stan spoczynku w 1998 roku. Jest kawalerem Orderu Orła Białego.

Opis (streszczenie): Reportaż "Powrót ułanów" opowiada o ostatniej wielkiej rewii kawalerii, jaka odbyła się na krakowskich Błoniach w październiku 1933 roku na rozkaz Marszałka Józefa Piłsudskiego w rocznicę odsieczy wiedeńskiej, Stanęło wówczas w Krakowie 12 pułków kawalerii, aby defilować przed prezydentem RP, marszałkiem, generalicją, korpusem dyplomatycznym i dwustoma tysiącami widzów. Wydarzenie to było ostatnią w II RP tak wielką rewią tej broni. W siedemdziesiąt lat później na krakowskich Błoniach odbyła się rewia mająca tę oryginalną, z 1933 roku, przypomnieć. Zorganizowała ją Federacja Kawalerii Ochotniczej, wystawiając ponad dwieście szabel. Przed krakowianami przemaszerowali szwoleżerowie, ułani i strzelcy konni. Reportaż przypomina historię wielkiej rewii opowiedzianą przez historyka kawalerii, Lesława Kukawskiego oraz zdaje relację z jej rekonstrukcji. Opowiada również o Federacji Kawalerii Ochotniczej, skupiającej współczesnych kawalerzystów ochotników pielęgnujących tradycje tej najbardziej polskiej formacji. Autorem scenariusza i realizatorem jest Grzegorz Gajewski.

Opis (streszczenie): Jest to opowieść o losach Polaków, i jest to fragment historii Polski ostatniego stulecia pokazana na przykładzie rodziny Jonkajtysów. Bohaterką filmu jest Grażyna Jonkajtys - Luba. Wraz z nią przenosimy się do spokojnych, szczęśliwych lat II Rzeczypospolitej, potem poznajemy okrutne losy Polaków deportowanych na Syberię, dramatyczne powroty do zniszczonej Warszawy, wreszcie życie w Polsce Ludowej. Grażyna Jonkajtys - Luba poprzez wystawy i publikacje przybliżała losy Polaków w czasie II wojny światowej mieszkańcom Nowego Jorku. W filmie, jak w soczewce skupiony jest obraz polskich dziejów ostatniego stulecia, a wartością nadrzędną dla bohaterki jest patriotyzm.