Którędy po sztukę godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): Obraz Simona Luttichuysa "Martwa natura z czaszką" jest niezwykłą pochwałą malarstwa, swego rodzaju kalamburem, który w czasach XVII wieku można było odczytać jako triumf sztuki, która potrafi pokazać wszystko. Styl obrazu twórcy mieszkającego w Londynie naśladuje manierę malarzy pracujących w Niderlandach. Rzeczy zwyczajne, poprzez użyte laserunki i srebrno - złocistą poświatę czyni drogocennymi. Pokazany zostaje warsztat pracy i wartość wysiłku intelektualnego malarza, tak naprawdę w sposób symboliczny pracownia z czasów Rembrandta i Jana Lievensa z Leiden w latach 1628 - 1631. W tamtych czasach ten, kto był erudytą, kto czytał książki, oglądał sztuki teatralne i rozumiał, w jaki sposób funkcjonuje poezja, mógł z obrazów wyczytać więcej. Dziś w rozwikłaniu zagadek ukrytych w obrazie z kolekcji Muzeum Narodowego w Gdańsku pomoże Beata Purc.

Opis (streszczenie): Twórcy programu, Anna Zakrzewska i Tomasz Filiks odwiedzają kolejne muzea w Polsce przybliżając ich najcenniejsze zbiory. Każdy odcinek poświęcony pojedynczej pracy zachęca do odwiedzania konkretnych instytucji. W kolejnej, premierowej odsłonie cyklu prezentowane będą dzieła z kolekcji Muzeum Narodowego w Lublinie.

Opis (streszczenie): Pochodząca z początku XVIII wieku szafa sieniowa jest przykładem mebla gdańskiego. Był to typ mebla późnorenesansowego i barokowego. Charakteryzował się ciężkimi, masywnymi proporcjami i bogatą dekoracją rzeźbiarską. Meble te od stuleci zajmują ważną pozycję wśród artystycznych mebli stylowych. Były częścią wyposażenia dworów i kamienic mieszczańskich. Szafy tego typu umieszczano w sieni, przestrzeni reprezentacyjnej jako ważny wyznacznik statusu społecznego właściciela. O szafie sieniowej i gdańskich meblach na przestrzeni wieków opowie wicedyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku Franciszek Skibiński.

Opis (streszczenie): W 1918 roku do Muzeum Narodowego w Gdańsku trafił zbiór haftów Marii Schumann. Była to donacja familii Schumannów, którzy w ten sposób chcieli zachować pamięć o wybitnej przodkini, jaką była Maria. Rodzina Schumanów przeprowadziła bardzo dogłębne badania archiwalne, dzięki czemu wiemy dziś więcej o tej fascynującej artystce. Początkowo jej zachowana spuścizna to siedem obrazków i wielki obrus. Druga Wojna Światowa zweryfikowała niestety ilość tych zabytków i w tej chwili w zbiorach muzeum jest pięć haftowanych obrazków. Szukając malarskich źródeł do tych haftów, widać wyraźnie wzory malarstwa niderlandzkiego i włoskiego. W Gdańsku patrycjusze mieli zwyczaj kolekcjonować dzieła sztuk i prawdopodobnie Maria, widząc oryginalne płótna, przeniosła je na miniaturowe obrazy haftowane. Dzięki temu mamy wgląd przynajmniej w niektóre dzieła sztuki, jakie w nowożytnym Gdańsku cieszyły gdański patrycjat.

Opis (streszczenie): Teledysk. Wideo Pawła Althamera zrealizowane wraz z Poznańskim Chórem Chłopięcym, wpisuje się w obręb społecznie zorientowanych projektów artysty. Impulsem prowadzącym do jego powstania była afera pedofilska, w którą zamieszany był dyrygent chóru. W wideo nie odnajdziemy jednak bezpośrednio odnoszących się do niej aluzji. Teledysk jest przede wszystkim głosem w dyskusji na temat kondycji współczesnej młodzieży: jej planów, poglądów, szans, sposobu przeżywania świata. Chłopcom śpiewającym w chórze artysta wyznaczył szczególną rolę: napisali tekst i muzykę piosenki, której refrenprzerywa poszczególne sekwencje filmu. Artysta rejestruje wypowiedzi młodych ludzi z rożnych grup społecznych; łączy ichmiasto Poznań i zbliżony wiek, dzielą warunki, w jakich dorastają, i środowisko, które na co dzień kształtuje ich postawy. Ten podział czytelny jest w gestach, sposobie wypowiedzi, stosunku do szkoły, rodziny, a także w wizji przyszłości. Nihilistyczna deklaracja nie mam swego ego, nie ma tożsamości, nieustannie przeplata się z optymistycznymi zamierzeniami i planami czy też wyrażanym przekonaniem, że dam sobie radę. Bohaterowie wideo Althamera reprezentują nowe pokolenie, dorastające po przewrocie politycznym 1989 roku. Nowa rzeczywistość społeczno - ekonomiczna jest dla nich czymś naturalnym, nie ciążą na nich wspomnienia czasów sprzed zmiany ustroju. Przewijające się przez wideo skrajne deklaracjestanowią odzwierciedlenie podziałów społecznych, ale świadczą też o pękniętej tożsamości bohaterów, ich dwojakim zakorzenieniu w rzeczywistości. Z jednej strony bliski jest im uogólniony, nieprzystawalny i negatywnie nacechowany obraz świata, z drugiej zaś są świadomi możliwości, jakie stwarza zastana rzeczywistość. Althamer wskazuje na istotną rysę portretu mentalnego dorastających Polaków: odczucie pokoleniowej obcości, nieobecność czy też niemożność dostrzeżeniapunktów wspólnych, pozwalających na identyfikację z grupą. Deklaracji "nie mam swego ego" towarzyszy dopełnienie: co za dziwna sprawa, dziwny brak łączności. Ów brak łączności jest nowym, diagnozowanym także przez socjologów elementem zbiorowego portretu polskiego społeczeństwa.

Opis (streszczenie): Dama z Gronostajem Leonarda da Vinci to najcenniejszy obraz znajdujący się w Polsce. Dziś jest częścią kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie. Kim jest tajemnicza dama i co symbolizuje przedstawione zwierzątko opowie dr Katarzyna Płonka Bałus - kurator Muzeum Czartoryskich Da Vinci i Wilhelm Sasnal, Wit Stwosz i Maria Jarema. O tym jak różnorodne dzieła znajdują się w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie dowiemy się z siódmego sezonu cyklu Którędy po sztukę. Trzydzieści odcinków przygotowywanego programu opowie o wyjątkowych obiektach znajdujących się w jednym z najstarszych krajowych muzeów. 7 października Muzeum będzie obchodziło 140 rocznice powstania z tej okazji opowiemy o pierwszym obrazie, który trafił do jego kolekcji, czyli słynnych Pochodniach Nerona Henryka Siemiradzkiego. Z kolei analiza arcydzieła Leonarda Da Vinci Dama z Gronostajem wpisze się w obchody 500 rocznicy śmierci geniusza renesansu. Wybitni kuratorzy związani z Muzeum odkryją tajemnice również najnowszych nabytków w kolekcji jak obraz Romana Opałki czy Marcina Maciejowskiego.

Opis (streszczenie): Jacob Isaacsz. Swanenburgh pochodził z lejdejskiej, patrycjuszowskiej rodziny. Techniki malarskiej uczył się u swojego ojca, który z kolei był uczniem Fransa Florisa, jednego z najznamienitszych artystów manieryzmu północnoeuropejskiego. Około 1591 roku artysta wyruszył w podróż do Italii. Trasa obejmowała Wenecję, Rzym i Neapol. Właśnie z tym ostatnim ośrodkiem i jego sztuką należy wiązać inspirację dla obrazu "Eneasz i Sybilla w świecie podziemnym (Łódź Charona)". W nurcie niderlandzkiego malarstwa krajobrazowego już pod koniec XVI wieku wyobrażano sobie zaświaty przez pryzmat mitologii i wizyjnych scenografii. Malowano chętnie kuźnie Wulkana, sceny piekielne i podziemne przepełnione widmowymi postaciami wśród pożarów i ciemności. Na początku XVII wieku tego typu przedstawienia należały do ważniejszych tematów malarskich we Flandrii, realizowanych pod wpływem włoskim. W wizji Swanenburgha obserwujemy ciekawe połączenie elementów zaczerpniętych z mitologii i chrześcijańskiej wizji piekła. Wyobrażenie nabiera religijnego i dydaktycznego sensu, będąc zarazem niepowtarzalnym konceptem artysty. O obrazie ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku "Eneasz i Sybilla w świecie podziemnym (Łódź Charona)" opowie Beata Purc.

Opis (streszczenie): Którędy po sztukę.

Opis (streszczenie): "Pejzaż w zieleni z czerwonymi elementami" to dzieło Paula Klee, które wymyka się jednoznacznemu podziałowi na sztukę figuratywną i abstrakcję. Jest to gwasz namalowany na papierze w 1922 roku, który stanowi świadectwo poszukiwań formalnych artysty i badania stosunku form geometrycznych i rytmiczność użytych barw. Podobnie jak wielu innych twórców tego okresu, artysta zrywa z tradycyjnym, charakterystycznym jeszcze dla XIX wieku nurtem akademickim. Odwołuje się natomiast do emocji, intuicji i wrażliwości widza, oczekując od niego pełni zaangażowania. Choć w nazistowskich Niemczech sztuka Klee została uznana za zdegenerowaną, a jego prace usuwano z muzeów, to proceder ten ominął Muzeum Miejskie w Gdańsku i dzieło udało się ocalić. O wyjątkowym pejzażu Paula Klee opowie Maja Mociewicz z Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Opis (streszczenie): Nagrobek księcia Henryka IV Probusa jest jednym z najcenniejszych obiektów ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu Choć obecnie prezentowany jest w galerii Śląskiej rzeźby kamiennej XIIXVI w. , jeszcze do roku 1944 zdobił prezbiterium górnego kościoła kolegiaty św. Krzyża we Wrocławiu, świątyni ufundowanej zresztą przez samego księcia Henryka IV. Dzieło to szczęśliwie przetrwało wojnę. W roku 1944, podobnie jak wiele innych bezcennych zabytków, sarkofag postanowiono ewakuować w tym celu rozłożono go na części i przewieziono do kościoła parafialnego w Wierzbnej koło Świdnicy. Tam, w 1946 roku został odnaleziony i wkrótce ponownie przewieziony do Wrocławia. O niesamowitym zabytku opowie Agata Stasińska z Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Opis (streszczenie): Hans Vredeman de Vries był architektem, rysownikiem i malarzem. Jego wzorniki znane były wśród architektów działających od Niderlandów przez północne Niemcy, aż po Rygę i Sztokholm. Były one swego rodzaju katalogiem, który zawierał projekty ornamentów i architektoniczne wzory. O ich popularności świadczyć może chociażby fakt, że wiele motywów "vredemanowskich" do dzisiaj odnaleźć można na kamienicach, ratuszach, odrzwiach miast północnej Europy, także Gdańska. W historii miasta Hans Vredeman de Vries zapisał się jednak przede wszystkim jako twórca obrazu ołtarzowego dla Kościoła Bożego Ciała. Zlecenie to było o tyle szczególne, że miał być to pierwszy w Gdańsku ołtarz luterański. O ikonografii "Alegorii grzechu i zbawienia", obrazu, który obecnie znajduję się w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku opowie Dyrektor Muzeum Jacek Friedrich.

Opis (streszczenie): O sztuce Ai Weiweia, chińskiego artysty, kuratora i architekta opowiada Monika Kozioł. Praca Oil Spills została wykonana w technice ceramicznej, która nieodłącznie kojarzy się z kulturą chińską. Porcelanowe obiekty zostały wypalone w tradycyjnych piecach w Jingdezhen. Sześć elementów z kolekcji MOCAK - u, które symulują plamy ropy, pochodzi z instalacji składającej się z 25 części. Praca jest komentarzem do współczesnych uwarunkowań ekonomicznych. Jest to symboliczne zaplamienie świata przez ropę, która jako surowiec wpływa na politykę międzynarodową.

Opis (streszczenie): Program ma na celu ułatwienie zrozumienia współczesnych prac przez opowiadanie o nich w sposób przystępny dla widza. Twórcom programu zależy na połączeniu dzieła z muzealną kolekcją, w której się ono znajduje. W ten sposób pojedyncza praca ma zachęcić do odwiedzenia konkretnych instytucji. Pierwszy cykl powstał we współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Przewodnikami po kolekcji są Anda Rottenberg - krytyczka i historyczka sztuki oraz Marcel Andino - Velez (w - ce dyrektor MSN). Wśród wybranych przez nich prac znalazły się m. in. prace Aliny Szapocznikow, Wilhelma Sasnala, Goshki Macugi i Oskara Dawickiego. Bohaterką drugiego odcinka jest Sanja Iveković i jej "Niewidzialne kobiety Solidarności" - projekt zrealizowany na zaproszenie Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie dotyczący marginalizacji w polskiej narracji historyczneji w polityce kobiet - uczestniczek ruchu wolnościowego, jakim była Solidarność. Chcąc postawić pomnik niewidzialnychkobiet, artystka skoncentrowała się na prywatnych narracjach, które nie zmieściły się ani w prawicowym, ani w lewicowymdyskursie współczesnego życia politycznego w Polsce. Jednym z pierwszych działań Iveković było zawłaszczenie okładkimagazynu Wysokie Obcasy (dodatku do Gazety Wyborczej), na której znalazła się modyfikacja słynnego plakatu Tomasza Sarneckiego, użytego podczas pierwszych wolnych wyborów w Polsce w 1989 roku. Tam w cytacie z westernu "W samo południe" Gary Cooper zamiast rewolweru trzymał kartę wyborczą, teraz na plakacie znalazła się sylwetka kobiety. Częścią projektu była też publikacja na łamach Krytyki Politycznej (w obrazkowym wydaniu tego pisma, przygotowanym przez Artura Żmijewskiego i Maurycego Gomulickiego) portretów zaangażowanych w opozycyjną działalność kobiet, które, jak mówi Iveković, zostały wymazane ze zbiorowej pamięci.

Opis (streszczenie): Anna Konik jest autorką filmu W tym samym mieście, pod tym samym niebem, w którym opowiedziała siedem historii emigrantek z Somalii, Syrii, Iraku, Turcji, Kurdystanu oraz Afganistanu mieszkających w Sztokholmie. Projekt powstawał na rozpiętości niebieskiej linii sztokholmskiego metra: między stacją centranlą a stacjamikońcowymi, gdzie położone są zapomniane dzielnice emigranckie Tensta oraz Rinkeby. Aby historie uciekinierek mogły być usłyszane, Anna Konik zaprosiła do udziału w projekcie również siedem rodowitych Szwedek, które w swoich mieszkaniach opowiedziały zapisane historie nieznanych sobie emigrantek mieszkających od wielu lat na sztokholmskich przedmieściach. Film był prezentowany w szwedzkim parlamencie.