Którędy po sztukę godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): Sarkofag z kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu należy do Iret - hor - iru z ojca Nes - pa - hereda i matki Iret - iru. Ten męski mahoniowy sarkofag w kształcie mumii powstał w Okresie Późnym Starożytnego Egiptu (VIII IV w. przed Chrystusem). Na wieku przebóstwione oblicze zmarłego. Na piersiach znajduje się wielorzędowy naszyjnik usech, dalej postać siedzącej bogini Nut, umieszczona nad wizerunkiem komory grobowej z mumią zmarłego spoczywającą na łożu. O obiekcie i jego znaczeniu, a także o rytuałach pogrzebowych w Starożytnym Egipcie opowie kurator i historyk sztuki, Wojciech Jenerałek.

Opis (streszczenie): Nagrobek księcia Henryka IV Probusa jest jednym z najcenniejszych obiektów ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu Choć obecnie prezentowany jest w galerii Śląskiej rzeźby kamiennej XIIXVI w. , jeszcze do roku 1944 zdobił prezbiterium górnego kościoła kolegiaty św. Krzyża we Wrocławiu, świątyni ufundowanej zresztą przez samego księcia Henryka IV. Dzieło to szczęśliwie przetrwało wojnę. W roku 1944, podobnie jak wiele innych bezcennych zabytków, sarkofag postanowiono ewakuować w tym celu rozłożono go na części i przewieziono do kościoła parafialnego w Wierzbnej koło Świdnicy. Tam, w 1946 roku został odnaleziony i wkrótce ponownie przewieziony do Wrocławia. O niesamowitym zabytku opowie Agata Stasińska z Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Opis (streszczenie): Twórcy programu, Anna Zakrzewska i Tomasz Filiks odwiedzają kolejne muzea w Polsce przybliżając ich najcenniejsze zbiory. Każdy odcinek poświęcony pojedynczej pracy zachęca do odwiedzania konkretnych instytucji. W kolejnej, premierowej odsłonie cyklu prezentowane będą dzieła z kolekcji Muzeum Narodowego w Lublinie. Tym razem dr Katarzyna Mieczkowska opowiada o obrazie Tamary Łempickiej "Holenderka II" powstałym ok. roku.

Opis (streszczenie): Dama z Gronostajem Leonarda da Vinci to najcenniejszy obraz znajdujący się w Polsce. Dziś jest częścią kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie. Kim jest tajemnicza dama i co symbolizuje przedstawione zwierzątko opowie dr Katarzyna Płonka Bałus - kurator Muzeum Czartoryskich Da Vinci i Wilhelm Sasnal, Wit Stwosz i Maria Jarema. O tym jak różnorodne dzieła znajdują się w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie dowiemy się z siódmego sezonu cyklu Którędy po sztukę. Trzydzieści odcinków przygotowywanego programu opowie o wyjątkowych obiektach znajdujących się w jednym z najstarszych krajowych muzeów. 7 października Muzeum będzie obchodziło 140 rocznice powstania z tej okazji opowiemy o pierwszym obrazie, który trafił do jego kolekcji, czyli słynnych Pochodniach Nerona Henryka Siemiradzkiego. Z kolei analiza arcydzieła Leonarda Da Vinci Dama z Gronostajem wpisze się w obchody 500 rocznicy śmierci geniusza renesansu. Wybitni kuratorzy związani z Muzeum odkryją tajemnice również najnowszych nabytków w kolekcji jak obraz Romana Opałki czy Marcina Maciejowskiego.

Opis (streszczenie): Twórcy programu, Anna Zakrzewska i Tomasz Filiks, odwiedzają kolejne muzea w Polsce, przybliżając ich najcenniejsze zbiory. Każdy odcinek poświęcony pojedynczej pracy zachęca do odwiedzania konkretnych instytucji. W kolejnej, premierowej odsłonie cyklu prezentowane będą dzieła z kolekcji Muzeum Narodowego w Lublinie. Tym razem ikona "Zaśnięcie Maryi" przedstawiająca opisywany w apokryfach moment zakończenia ziemskiego etapu Jej życia.

Opis (streszczenie): Tym razem w programie przenosimy się do XVII - wiecznej Holandii. Urodzony w 1629 roku Pieter de Hooch pochodził z Rotterdamu, ale jako młody człowiek przeprowadził się do Delf. To w tym mieście miało miejsce wzajemne oddziaływanie między jego twórczością a malarstwem Jana Vermeera. Współczesny widz w płótnach obu tych malarzy dojrzy wiele wspólnych elementów. De Hooch jest jednym z najważniejszych przedstawicieli nurtu rodzajowego w malarstwie holenderskim tamtych czasów. Malował mieszczańskie wnętrza, wypełnione subtelnym światłem i portretował bohaterów skoncentrowanych na codziennych czynnościach. Znakomitym przykładem jego twórczości jest obraz z kolekcji Muzeum Narodowego w Gdańsku "Kobieta skubiąca kaczkę". O dziele i twórczości de Hoocha opowie dyrektor muzeum Jacek Friedrich.

Opis (streszczenie): Ołtarz szafiasty z kaplicy świętej Elżbiety w kościele Mariackim w Gdańsku przed II wojną światową znalazł się z w zbiorach Muzeum Miejskiego. Jego polichromowane wapienne rzeźby - import z warsztatu w Pradze - reprezentują wczesny okres stylu pięknego, łączącego elementy kultury dworskiej i mistycyzmu końca XIV wieku w Europie. Zdobiące go malowidła to z kolei najstarszy przykład malarstwa tablicowego z warsztatu gdańskiego, opartego na wzorach czeskich. Powstały na przełomie XIV wieku, jest ołtarzem o tematyce pasyjnej. Jak funkcjonował we wnętrzu sakralnym i liturgii w święta, a jak w dniu zwykłym i jaka była jego dydaktyczna funkcja, opowie Beata Sztyber, kustoszka z Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Opis (streszczenie): "Pejzaż w zieleni z czerwonymi elementami" to dzieło Paula Klee, które wymyka się jednoznacznemu podziałowi na sztukę figuratywną i abstrakcję. Jest to gwasz namalowany na papierze w 1922 roku, który stanowi świadectwo poszukiwań formalnych artysty i badania stosunku form geometrycznych i rytmiczność użytych barw. Podobnie jak wielu innych twórców tego okresu, artysta zrywa z tradycyjnym, charakterystycznym jeszcze dla XIX wieku nurtem akademickim. Odwołuje się natomiast do emocji, intuicji i wrażliwości widza, oczekując od niego pełni zaangażowania. Choć w nazistowskich Niemczech sztuka Klee została uznana za zdegenerowaną, a jego prace usuwano z muzeów, to proceder ten ominął Muzeum Miejskie w Gdańsku i dzieło udało się ocalić. O wyjątkowym pejzażu Paula Klee opowie Maja Mociewicz z Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Opis (streszczenie): Pochodząca z początku XVIII wieku szafa sieniowa jest przykładem mebla gdańskiego. Był to typ mebla późnorenesansowego i barokowego. Charakteryzował się ciężkimi, masywnymi proporcjami i bogatą dekoracją rzeźbiarską. Meble te od stuleci zajmują ważną pozycję wśród artystycznych mebli stylowych. Były częścią wyposażenia dworów i kamienic mieszczańskich. Szafy tego typu umieszczano w sieni, przestrzeni reprezentacyjnej jako ważny wyznacznik statusu społecznego właściciela. O szafie sieniowej i gdańskich meblach na przestrzeni wieków opowie wicedyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku Franciszek Skibiński.

Opis (streszczenie): Niepozorny barokowy obraz przyciąga na dłużej wzrok odwiedzających Pałac Ciołka w Krakowie. Namalowanascena zaskakuje. Jezus Chrystus jest na płótnie przedstawiony w bali z winoroślami. Jego krew miesza się z winem, a powstały płyn zbierają aniołowie. Bóg Ojciec, dokręcając śrubę, dociska Chrystusa krzyżem. Tajemnice symboliki obrazu i jego znaczenie w ikonografii kontrreformacyjnej przedstawi Tomasz Zaucha

Opis (streszczenie): Praca Mikoły Ridnyja składa się z dwóch elementów: serii rzeźb zatytułowanej "Platformy", składającej się z pustych, pozbawionych figur postumentów oraz z wideo "Pomnika", dokumentującego proces rozbiórki sowieckiego pomnika robotników w Charkowie w ramach oczyszczania przestrzeni z reliktów przeszłości przed zbliżającymi się igrzyskami Euro 2012. Z jednej strony puste postumenty to swoisty znak czasu w przestrzeni postkomunistycznej: odmowa, strach, bądź po prostu brak bohaterów, którym stawiać dziś można pomniki. Z drugiej zaś pytanie o współczesną alternatywę. Dokumentacja robotników usuwających z postumentu sowieckich bohaterów robotników jest przewrotnym pytaniemo wartość pracy w dzisiejszych społeczeństwach, a jednocześnie komentarzem do sytuacji, kiedy to usuwane monumenty obalonej ideologii robią miejsce dla innych manifestacji o charakterze państwowym. W ten sposób praca Ridnyja jest krytyką zarówno historii i zmieniających się ideałów, jak i pozbawionej tych ideałów współczesności.

Opis (streszczenie): Obraz Simona Luttichuysa "Martwa natura z czaszką" jest niezwykłą pochwałą malarstwa, swego rodzaju kalamburem, który w czasach XVII wieku można było odczytać jako triumf sztuki, która potrafi pokazać wszystko. Styl obrazu twórcy mieszkającego w Londynie naśladuje manierę malarzy pracujących w Niderlandach. Rzeczy zwyczajne, poprzez użyte laserunki i srebrno - złocistą poświatę czyni drogocennymi. Pokazany zostaje warsztat pracy i wartość wysiłku intelektualnego malarza, tak naprawdę w sposób symboliczny pracownia z czasów Rembrandta i Jana Lievensa z Leiden w latach 1628 - 1631. W tamtych czasach ten, kto był erudytą, kto czytał książki, oglądał sztuki teatralne i rozumiał, w jaki sposób funkcjonuje poezja, mógł z obrazów wyczytać więcej. Dziś w rozwikłaniu zagadek ukrytych w obrazie z kolekcji Muzeum Narodowego w Gdańsku pomoże Beata Purc.

Opis (streszczenie): Obraz "Szlachta polska w Gdańsku" Wilhelma Augusta Stryowskiego powstał na początku XIX wieku. Na pozór to tylko malownicza scena z historii Gdańska, miasta pełnego kontrastów, w którym spotykały się ze sobą bogactwo i nędza, pycha i pokora. Jeżeli jednak przyjrzeć mu się dokładniej, to może się okazać, że jest to zapis skomplikowanych polsko - niemieckich stosunków na przestrzeni wieków. Z jednaj strony może być to obraz o wyrazie antypolskim, krytykujący rozrzutność polskiej szlachty, która to miała doprowadzić ją do upadku, z drugiej płótno to może być wyrazem sentymentalizmu niemieckiego malarza, który chętnie podejmował polskie tematy. O niejednoznacznych interpretacjach obrazu opowie dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku Jacek Friedrich.

Opis (streszczenie): Floren Władysława Łokietka to pierwsza polska złota moneta. Jest jednym z najcenniejszych numizmatów polskiego średniowiecza. Zachowany egzemplarz został znaleziony przypadkowo w Bochni w 1847 roku. W 1896 roku Emeryk Hutten - Czapski nabył go w zamian za 4500 złotych reńskich i obraz Jana Matejki. Był to ostatni przed śmiercią zakup kolekcjonera i właściciela okazałego gabinetu monet. Znajduje się dziś w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, a dokładnie w jednym z oddziałów Muzeum, które mieści się w dawnym domu Huttena - Czapskiego. O monecie opowie Mateusz Woźniak.

Opis (streszczenie): To piękna okolica, jest tu tyle zachwycających miejsc, które można malować i które chciałbym Ci pokazać! Pisał z Pourville Claude Monet do Alice Hosched, swojej późniejszej żony. Pobyt w Pourville w 1882 r. będzie jednym z wielu, bowiem Monet poświęci Normandii 6 lat swojej twórczości, z tego właśnie czasu pochodzi "Plaża w Pourville" z kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu, jedyne dzieło Moneta znajdujące się w publicznych polskich zbiorach. O obrazie i artyście opowie historyk sztuki Martyna Łukasiewicz, kurator Galerii Sztuki Europejskiej Muzeum Narodowego w Poznaniu.

Opis (streszczenie): Jacob Isaacsz. Swanenburgh pochodził z lejdejskiej, patrycjuszowskiej rodziny. Techniki malarskiej uczył się u swojego ojca, który z kolei był uczniem Fransa Florisa, jednego z najznamienitszych artystów manieryzmu północnoeuropejskiego. Około 1591 roku artysta wyruszył w podróż do Italii. Trasa obejmowała Wenecję, Rzym i Neapol. Właśnie z tym ostatnim ośrodkiem i jego sztuką należy wiązać inspirację dla obrazu "Eneasz i Sybilla w świecie podziemnym (Łódź Charona)". W nurcie niderlandzkiego malarstwa krajobrazowego już pod koniec XVI wieku wyobrażano sobie zaświaty przez pryzmat mitologii i wizyjnych scenografii. Malowano chętnie kuźnie Wulkana, sceny piekielne i podziemne przepełnione widmowymi postaciami wśród pożarów i ciemności. Na początku XVII wieku tego typu przedstawienia należały do ważniejszych tematów malarskich we Flandrii, realizowanych pod wpływem włoskim. W wizji Swanenburgha obserwujemy ciekawe połączenie elementów zaczerpniętych z mitologii i chrześcijańskiej wizji piekła. Wyobrażenie nabiera religijnego i dydaktycznego sensu, będąc zarazem niepowtarzalnym konceptem artysty. O obrazie ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku "Eneasz i Sybilla w świecie podziemnym (Łódź Charona)" opowie Beata Purc.

Opis (streszczenie): 4 października 2019 roku przypada 350. rocznica śmierci najważniejszego holenderskiego malarza "złotego wieku", Rembrandta van Rijn. Artysta, zwany malarzem duszy, jest autorem licznych portretów, w tym prawie 100 autoportretów. Równie ważne w jego twórczości są pejzaże - tych zachowało się jedynie siedem. O jednym z nich - Krajobrazie z miłosiernym samarytaninem znajdującym się w kolekcji książąt Czartoryskich opowie Katarzyna Płonka - Bałus.

Opis (streszczenie): O pracach Edwarda Dwurnika, zgromadzonych w kolekcji MOCAK - u, opowiada Stanisław Ruksza.