Marzyciele godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): Adam Stefan Sapieha (1867 - 1951) studiował prawo na uniwersytetach w Wiedniu i Krakowie, teologię w Innsbrucku, doktorat z prawa uzyskał na Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie. Od 1906 był szambelanem papieża Piusa X, co wykorzystał, aby skutecznie zabiegać w Watykanie o sprawy Polaków pod zaborami. Od 1911 roku był biskupem krakowskim. Podczas I wojny zaangażował się w pomoc humanitarną. Po wojnie założył w Zakopanem szpital dziecięcy, a w Krakowie - Witkowicach szpital dla niewidomych. Po 1918 roku motywował Polaków do zaangażowania w odbudowę odrodzonej ojczyzny. W latach 1922 - 1923 sprawował mandat senatora z listy Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej. Gdy przekonał się, że polityka nie sprzyja celom duszpasterskim zrezygnował z kandydowania w kolejnych wyborach. Miał odwagę przeciwstawiać się władzy, czego przykładem był konflikt o pochówek Józefa Piłsudskiego na Wawelu. Jego działalność charytatywna oraz nieugięta postawa wobec okupantów niemieckich, a po wojnie wobec komunistów, spowodowała, że był nazywany Księciem Niezłomnym, a także Wielkim Jałmużnikiem.

Opis (streszczenie): Karol Estreicher junior należał do rodziny słynnych krakowskich prawników, ale jego pasją była historia sztuki. Stał się znawcą dziejów i skarbów kultury Krakowa. W czasie II wojny światowej kierował Biurem Rewindykacji Strat Kulturalnych. Odzyskał i sprowadził do Polski wiele zrabowanych przez Niemców dóbr kultury, m. in. obraz Leonarda da Vinci Dama z gronostajem i Ołtarz Mariacki Wita Stwosza. Po wojnie kierował renowacją Collegium Maius, był twórcą i dyrektorem Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Cykl przybliża postaci Polaków, którzy podjęli walkę o niepodległość Ojczyzny, znajdując w Krakowie wyjątkowe ku temu miejsce i środowisko. Poszczególne odcinki cyklu przedstawiają postacie i wydarzenia z bliższej perspektywy przez zaproszenie do programu osób, które potrafią w sposób popularny przedstawić bohaterów także jako zwyczajnych ludzi, którzy mogą stać się bliscy współczesnemu pokoleniu. Stąd między innymi wybór takich miejsc rozmowy, które stwarzają lżejszy, galicyjski klimat spotkania - stare krakowskie kawiarnie z ciekawymi wnętrzami.

Opis (streszczenie): Stefan Żeromski (1864 - 1925), ze względu na zaangażowanie społeczne, nazywany był sumieniem polskiej literatury. Marzył o Polsce sprawiedliwej, gdzie bogaci dobrowolnie dzielą się dobrami z biednymi, gdzie ustrój jest oparty o syndykalizm i spółdzielczość, gdzie chłopi i robotnicy są wykształconymi obywatelami i patriotami. Ten wyidealizowany świat był boleśnie konfrontowany z rzeczywistością nowej Polski, co szczególnie opisał w powieści "Przedwiośnie". Żeromski był czterokrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1921 - 24).

Opis (streszczenie): Sen o polskim morzu. Polska nigdy nie była morską potęgą, ale marzenie o dostępie do morza i jego wykorzystaniu tliło się nawet w czasach zaborów. W chwili odzyskania niepodległości, nim jeszcze udało się uzyskać dostęp do Bałtyku, utworzono Szkołę Morską w Tczewie, by kształcić pływające kadry. Od podstaw zbudowano flotę wojenną, którą zasilali Polacy służący wcześniej w marynarkach trzech zaborców, a także marynarkę handlową i pasażerską. Na oceany wypłynęły polskie transatlantyki, takie jak Piłsudski i Batory.

Opis (streszczenie): Stanisław Wyspiański jest artystą uniwersalnym. To nie tylko poeta, malarz i architekt. To również twórca witraży i polichromii, którymi między innymi ozdobił krakowską bazylikę św. Franciszka z Asyżu. Był autorem wizji nowego Wawelu; wraz z krakowskim architektem Władysławem Ekielskim zaprojektował przebudowę Wzgórza Wawelskiego pod nazwą Akropolis. Ten nigdy niezrealizowany projekt uwzględniał umieszczenie na Wawelu siedziby Sejmu i Senatu, Muzeum Narodowego, Akademii Umiejętności i Pałacu Biskupiego. Przesiąknięty kulturą starego Krakowa, a jednocześnie obdarowany ekspresyjnym temperamentem wyrywał się Wyspiański z wszelkich zastanych schematów, stając się nowatorskim, wszechstronnym artystą. Przez całe swoje krótkie, ale jakże intensywne życie, marzył o nowej Polsce, o którą walczył całą swoją twórczością.

Opis (streszczenie): Marian Dąbrowski (1878 - 1958) był dziennikarzem, twórcą największego koncernu prasowego w okresie międzywojennym, posłem na Sejm w latach 1919 - 35 oraz radnym Krakowa. Pierwszy numer Ilustrowanego Kuryera Codziennego wydał w 1910 roku. W niepodległej Polsce dziennik osiągał nakład 180 tysięcy egzemplarzy i był wydawany w 11 oddziałach terenowych, w tym w Warszawie i Lwowie. Od 1927 roku siedzibą koncernu był Pałac Prasy przy ul. Wielopole 1 w Krakowie. Dąbrowski wydawał też szereg samodzielnych dodatków do IKC - a (Kurier Literacko - Naukowy, Gospodarczy, Filmowy, Ogrodniczo - Hodowlany, itd.), a także 5 osobnych tygodników. Stał się człowiekiem zamożnym, który nie szczędził pieniędzy na cele społeczne. Był jednym z fundatorów gmachu Muzeum Narodowego w Krakowie, pomysłodawcą powstania Teatru Bagatela, prezesem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, amatorem i sponsorem wyścigów kolarskich, motocyklowych i samochodowych, wspierał rozwój sportu i turystyki w Zakopanem, przyczynił się do budowy zakopianki, czyli szosy z Krakowa do Zakopanego.

Opis (streszczenie): Arcyksiążę Karol Olbracht Habsburg był właścicielem dóbr żywieckich. W 1907 roku ogłosił polskość rodziny, nauczył się języka polskiego, stał się miłośnikiem polskiej kultury. Pod koniec I wojny światowej, ten były admirał floty cesarsko - królewskiej, otrzymał propozycję ze strony Niemiec i Austro - Węgier objęcia tronu Królestwa Polskiego. Jego syn Karol Stefan w randze pułkownika walczył w wojnie polsko - bolszewickiej i został odznaczony Krzyżem Walecznych osobiście przez marszałka Piłsudskiego. W 1939 roku arcyksiążę Karol Stefan został aresztowany przez Niemców, przez dwa lata był więziony i torturowany, a majątek Habsburgów, łącznie ze słynnym browarem, został zarekwirowany. Brat arcyksięcia Karola Stefana Wilhelm, zwany Wasylem Wyszywanym, próbował zostać królem Ukrainy.

Opis (streszczenie): Henryk Jordan był lekarzem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zainspirowany rozwiązaniami amerykańskimi założył w 1888 r. Park Miejski w Krakowie. Był to pierwszy w Polsce ogród gier i zabaw ruchowych. Tu odbywały się ćwiczenia fizyczne prowadzone nieodpłatnie dla dzieci i młodzieży szkolnej pod stałą opieką pedagogiczną. Doktor Jordan zorganizował także oddziały przysposobienia wojskowego (pierwszy Pułk Dzieci Krakowskich), przewidując konieczność przygotowania młodzieży w tym kierunku przed I wojną światową. Dbałość o rozwój intelektualny młodego pokolenia w połączeniu z rozwojem fizycznym to była także droga do niepodległości. W programie przewodnik zaprowadzi nas do pierwszego w Polsce ogrodu jordanowskiego. A tuż obok tego parku miejsce symboliczne - Oleandry, z których w 1914 r. wyruszyła po niepodległość Pierwsza Kompania Kadrowa.

Opis (streszczenie): Założycielem fabryki był kowal Ludwik Zieleniewski. Budynek jego kuźni parowej z 1851 roku do dzisiaj stoi przy ul. św. Krzyża 16 w Krakowie. Synowie Leon i Edmund w 1907 roku zbudowali dużą i nowoczesną fabrykę na Grzegórzkach, z bocznicą kolejową i dostępem do Wisły. Zbudowali m. in. okręt bocznokołowiec Melsztyn, który był wykorzystany w wojnie polsko - bolszewickiej, pływał do 1970 roku. W okresie międzywojennym fabryka była znaczącym punktem na mapie przemysłowej Polski produkującym różnorodne maszyny i metalowe konstrukcje, w tym mosty i wagony, z kilkoma zakładami w Wielkopolsce, na Śląsku, we Lwowie. Tuż przed wybuchem II wojny światowej zakład na Grzegórzkach zatrudniał ponad tysiąc robotników i produkował ponad 10 tysięcy ton urządzeń, maszyn i konstrukcji.

Opis (streszczenie): Stanisław Wojciechowski (1869 - 1953) był ministrem spraw wewnętrznych w pierwszym rządzie II RP. Kilka dni po zabójstwie Gabriela Narutowicza w grudniu 1922 roku został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na kolejnego Prezydenta RP. Jego kadencja została przerwana zamachem majowym w 1926 roku. Z Piłsudskim, z którym przyjaźnił się od młodości, m.in. redagowali razem socjalistyczną gazetę Robotnik, poróżniła go wizja zarządzania Polską. Po dymisji, Wojciechowski poświęcił się działalności spółdzielczej w Społem, był także profesorem SGGW i WSH. W 1937 roku był współzałożycielem Stronnictwa Pracy. Jego hasłem było: Praca ponad kapitałem. W programie rozmowa o kryzysie przesilenia w tworzącym się państwie, a także o idei rozwoju społeczeństwa obywatelskiego przez ruch spółdzielczy. Zdjęcia plenerowe do odcinka nagrano m. in. w Pałacu Belwederskim w Warszawie (przed pałacem i w Sali Pompejańskiej) oraz na Moście Poniatowskiego.