Pałace i rezydencje Lubelszczyzny godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): Pałac w Łabuńkach jest jedną z ciekawszych rezydencji na terenie Zamojszczyzny. Jego budowę oraz tworzenie ogrodu rozpoczęto na początku XIX wieku na polecenie Stanisława Grzębskiego. Stanisław hrabia Grzębski, przybyły tu ze Lwowa, zdecydował się wybudować pałac dla młodszej ze swych córek, Teofili. Budowę rozpoczęto w roku 1812. Kolejni właściciele wyposażali rezydencję w meble, obrazy, rzemiosło artystyczne oraz rzeźby oraz stworzyli znaczącą bibliotekę.

Opis (streszczenie): Pałac Kleniewskich w Kluczkowicach wzniesiony został na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XIX w. wg projektu architektów Kazimierza Wojciechowskiego i Kazimierza Skórewicza. Wnętrze pałacu Kleniewscy zamienili na galerię malarstwa polskiego z dziełami wybitnych malarzy. Oryginalny wystrój w stylu zakopiańskim otrzymała również biblioteka pałacowa, zaprojektowana przez Stanisława Witkiewicza. Pałac otacza znakomicie zachowany park krajobrazowy z pomnikowym drzewostanem. Kluczkowice wchodzące w skład dóbr opolskich nabył w 1871 roku Franciszek Kleniewski wraz z synami Władysławem i Janem. W 1872 roku w wyniku podziału dóbr między braćmi, Jan Kleniewski otrzymał cztery klucze (kluczem nazywano folwarki znajdujące się pod jedną administracją): Kluczkowice, Łaziska, Wrzelów i Szczekarków, Władysław Kleniewski dwa pozostałe: Niezdów i Opole Lubelskie. Do czasu wybudowania nowej siedziby w Kluczkowicach Jan Kleniewski wraz z rodziną mieszkał na folwarku w Łaziskach Średnich.

Opis (streszczenie): Tradycja podlaska mówi, że to właśnie tutaj Adam Naruszewicz opracował tezy do Konstytucji 3 Maja i tutaj przepowiedział upadek i niewolę Rzeczypospolitej. Legenda głosi, że zamek na wzgórzu łączyło z grotą podziemne przejście, a duch Adama Naruszewicza nadal spaceruje ukrytą drogą, by w świątyni dumania rozmyślać nad losami Polski. Janów Podlaski pojawił się na kartach historii w 1423 roku. Nazywał się wówczas Porchów i został podarowany łuckiemu kościołowi katedralnemu przez litewskiego księcia Witolda. W 1465 Porchów uzyskał prawa miejskie i od imienia ówczesnego biskupa Jana (Łosowicza) przyjął nazwę Janów, z dodatkiem Biskupi. Pierwsze informacje na temat zamku pochodzą z 1502 roku. Wtedy to rozpoczęła się budowa warowni drewnianej. W 1656 roku, w czasie najazdu szwedzkiego rezydencja legła w gruzach. Siedziba biskupów nadawała się jedynie do rozbiórki. W XVIII wieku biskup Feliks Paweł Turski zdecydował wznieść nowy zamek. I tak oto w latach 1770 - 1780 w miejscu zniszczonej rezydencji powstaje barokowy pałac z dwoma pawilonami. Budowlę otoczono parkiem.

Opis (streszczenie): Pałac Książąt Czartoryskich w Puławach. To tutaj powstało w 1801 roku pierwsze w Polsce muzeum narodowe - Świątynia Sybilli, tutaj gromadzono wspaniały księgozbiór, finansowano prace naukowe. Na dworze kształcona też była młodzież arystokratyczna i ziemiańska. Turyści z całego świata podziwiają zbiory Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie.

Opis (streszczenie): Króluje to przepych, klasa i elegancja. Właściciel marzył o malarskim panteonie chwały, przedstawiającym najważniejsze sceny polskiej historii, przeplecione z rodowymi obrazami. W czasie świetności pałacu, jego ściany zdobiło około 1000 malowideł. Pałac w Kozłówce to jedna z najlepiej zachowanych rezydencji magnackich w Polsce. Oddana do użytku w 1742 roku, już pod koniec XVIII wieku przeszła w ręce Zamoyskich. Konstanty Zamoyski wraz z żoną Anielą Potocką, nowi właściciele Kozłówki, zainwestowali sporo wysiłku i funduszy w rozbudowę obiektu, nadając nowy charakter i niewątpliwy splendor temu miejscu. Do pałacu dobudowano teatralnię, w której miano wystawiać rodzinne przedstawienia, zdobioną kaplicę, oficynę dla gości, tarasy i dwie wieże. Te ostatnie, oprócz roli architektonicznej, pełniły też zadanie użytkowe, służąc jako wieże ciśnień. Skoro pałac w Kozłówce miał służyć za całoroczną rezydencję, należało zadbać o ogrzewające i niezwykle ozdobne piece kaflowe, które robią wrażenie również na współczesnych gościach. Nawet pałacowe podłogi z dwubarwnych dębowych listw zasługują na wzmiankę - ciemniejszy kolor listw osiągnięto, mocząc deski w specjalnym roztworze przez 100 lat! We wnętrzach, które zachowały autentyczny wystrój z przełomu XIX wieku i XX wieku, w tym: neobarokowe i neoregencyjne plafony, piece z miśnieńskich kafli, marmurowe kominki, dębowe parkiety, zgromadzona jest również niezwykła kolekcja malarstwa (przeważają portrety rodzinne oraz kopie arcydzieł malarstwa europejskiego), mebli, rzeźb, luster, kobierców, porcelany, złoconych brązów i sreber, które swego czasu stanowiły dawne wyposażenie pałacu.

Opis (streszczenie): Zespół dworski w Gardzienicach leży na wzgórzu, nad rzeką Giełczew. Rzeka od strony południowej i zachodniej oraz wielki staw, jak podają źródła archiwalne, otaczały dwór oblany wodą i dostępny przez zwodzony most. Budynek otoczony był również wysokim murem ze strzelnicami. Nazwa Gardzienice występuje po raz pierwszy w roku 1409. W wieku XV i XVI Gardzienice były własnością różnych rodzin szlacheckich. Od roku 1578 Gardzienice należały do Jakuba Snopkowskiego, wojskiego chełmskiego. W roku 1614, jego syn Stefan sprzedał majątek arianinowi Krzysztofowi Spinkowi, który rozpoczął budowę murowanego dworu. Śmierć Spinki w roku 1618 przerwała budowę dworu. Kolejnymi właścicielami Gardzienic były ariańskie rodziny szlacheckie m.in. Zbąscy i Orzechowscy. W roku 1637 majątek stał się własnością Andrzeja Suchodolskiego, a następnie jego syna i patrona zboru kalwińskiego w Piaskach, Adama Suchodolskiego. W roku 1648 podczas najazdu wojsk tatarsko - kozackich Chmielnickiego dwór został zniszczony.

Opis (streszczenie): Wzniesiony przez bpa Henryka Firleja w XVII w stanowi wyjątkowy w skali kraju przykład siedziby magnackiej i fortalicium w typie palazzo in fortezza. To kluczowy element kompozycji urbanistycznej i krajobrazu kulturowego Czemiernik.

Opis (streszczenie): W XVI wieku Łabunie należały do Oleśnickich, w połowie XVII wieku do Firlejów, od początku XVIII wieku były to dobra dziedziczne Zamoyskich, niewchodzące w skład ordynacji. Pałac, który miał być letnią rezydencją, wystawił Jan Jakub Zamoyski, wojewoda podolski, żonaty z Ludwiką z Poniatowskich. Budowa, w miejscu istniejącego tu wcześniej dworu, rozpoczęła się w 1744 (lub według innych źródeł w latach 50. XVIII wieku), przypuszczalnie według projektu Bernarda Meretyna (Roman Aftanazy wskazuje natomiast na Jerzego de Kawe).

Opis (streszczenie): Zespół pałacowo - parkowy w Kocku to wyjątkowe w skali regionu okazałe założenie rezydencjonalne położone malowniczo na krawędzi szerokiej doliny Wieprza. Pałac w typie palladiańskim powstał na miejscu szesnastowiecznej siedziby obronnej Firlejów. Obecna forma jest wynikiem przebudowy w duchu klasycyzmu przeprowadzonej z inicjatywy Anny Jabłonowskiej ok. 1780 r. wg proj. arch. Szymona Bogumiła Zuga i w 1825 r. wg proj. Henryka Marconiego. Rezydencji towarzyszy park krajobrazowy o charakterze arkadyjskim z zachowanymi pozostałościami fortyfikacji.

Opis (streszczenie): Wspaniała rezydencja rokokowa, jaką jest radzyński Pałac Potockich, ze względu na wysokie walory artystyczne zaliczana jest do wąskiego grona dziesięciu tego typu założeń w Europie. Należą do tej grupy m.in. Wersal, drezdeński Zwinger, poczdamski Sanssouci, a w Polsce pałac Branickich w Białymstoku czy królewski Wilanów.

Opis (streszczenie): Lubartowski pałac to przykład rezydencji magnackiej sięgającej genezą poł. XVI w. o istotnej w skali regionu wartości historycznej i artystycznej. Obecny barokowy pałac wzniesiony został w końcówce XVII w. dla Lubomirskich wg proj. Tylmana z Gameren. W latach 1722 - 1741 zespół odbudowany i rozbudowany dla Sanguszków wg proj. Pawła Antoniego Fontany, po raz kolejny przebudowany w latach 30. XIX w. Zespół pałacowy usytuowany w północnej części miasta stoi na osi alei prowadzącej do Kozłówki. W jego skład wchodzą pałac, oranżeria, park i fragmenty ogrodzeń z bramami. Pałac barokowy elewacją frontową zwrócony na zachód. Wzniesiony na planie prostokąta, z dwoma alkierzami w elewacji ogrodowej. Trójkondygnacyjny, podpiwniczony, z reprezentacyjnym pierwszym piętrem i niską ostatnią kondygnacją (tzw. mezzaninem). Murowany z cegły, otynkowany. Korpus nakryty dachem czterospadowym, alkierze czteropołaciowymi baniastymi hełmami z latarniami. Układ wnętrza dwutraktowy (częściowo przekształcony). Na osi parteru usytuowana sień mieszcząca lustrzane, dwubiegowe schody na piętro, za nią salon z wyjściem do ogrodu, nad którym sala balowa podwyższona o mezzanino. Fasada trzynastoosiowa z pozornymi ryzalitami: trójosiowym pośrodku i dwuosiowymi po bokach. Ryzalit środkowy w przyziemiu poprzedzony portykiem o czterech parach toskańskich kolumn wspierających balkon i zwieńczony trójkątnym szczytem na tle ścianki attykowej. Parter boniowany, wydzielony gzymsem kordonowym; ryzality na piętrach artykułowane pilastrami w wielkim porządku; całość zwieńczona belkowaniem z fryzem tryglifowym. Otwory okienne prostokątne, w ryzalitach piętra zamknięte półkoliście, zwieńczone przemiennie trójkątnymi i segmentowymi przyczółkami na konsolach. Kwadratowe okienka mezzanina ujęte uszatymi opaskami.

Opis (streszczenie): Pałac Stoińskiego w Mełgwi. Funkcjonował tu hotel robotniczy, następnie spółdzielnia rolnicza, szkoła podstawowa. Z obronnego ośrodka dworskiego w czasach, gdy właścicielem dóbr mełgiewskich był Jacek Stoiński, miejsce to przekształciło się w rezydencję pałacową otoczoną przepięknym założeniem parkowym. Pałac wzniesiono w XVIII wieku (może około 1730) dla Jacka Stoińskiego, sędziego ziemskiego lubelskiego, zapewne na starszym zrębie. Został on znacznie przebudowany w 2. połowie XIX wieku i przed 1922 (wtedy między innymi podwyższono środkowy ryzalit w elewacji frontowej), przez co prawie całkowicie stracił charakter barokowy. Zabudowania pałacowe wraz z parkiem tworzą barokowy układ entre cour et jardin (między dziedzińcem a ogrodem). Główna oś założenia przebiega z północy na południe przez bramę wjazdową, mostek, owalny dziedziniec, środek pałacu oraz aleję parkową na jego tyłach. Od zachodu ograniczone jest ono stawami i łąkami, od wschodu pierwotnie pawilonami (zachował się tylko ten od strony pałacu, narożny już nie istnieje - notował go jeszcze Katalog zabytków, trzeci również nieistniejący znajdował się na północ od narożnego). Dalej ku północy, wzdłuż wschodniego boku dziedzińca ulokowana jest prostopadła do pałacu oficyna.

Opis (streszczenie): Pierwotnie służył jako punkt obronny wysunięty poza mury miasta, później kolejno jako: dwór, pałac, młyn, szkoła czy szpital wojskowy. Pałac Sobieskich - zwany też pałacem Radziwiłłów czy Vetterów - został wybudowany w pierwszej połowie XVI wieku. Pierwsza wzmianka na temat pałacu pochodzi z Lustracji Lublina z 1565 roku, gdzie opisany jest dwór z szynkiem, należący do Marka Sobieskiego. Powstał najprawdopodobniej jako wieża mieszkalna. W pierwszej połowie XVI wieku Sobieski przebudował go na rezydencję, najprawdopodobniej po uzyskaniu tytułu i stanowiska wojewody lubelskiego w 1597 roku. Pałac został uwidoczniony na miedziorycie Hogenberga i Brauna z 1618 roku z wysoką wieżą przykrytą kopułą, latarnią oraz późnogotyckim szczytem. Na odwrocie znajduje się opis przetłumaczony przez Henryka Łopacińskiego: Niemałą też ozdobą Lublina jest wspaniały pałac JW - go Pana Marka Sobieskiego, wojewody lubelskiego, w miejscu widocznym zbudowany z wielką starannością i niemałym kosztem. Sztych został wydany w 1618 roku. Sam obraz miasta Lublina został stworzony wcześniej, powstał za życia Marka Sobieskiego, który zmarł w 1606 roku. W tym okresie budynek otaczał ogród na krawędzi skarpy, opadający ziemnymi tarasami ku dolinie. Lustracja z 1661 roku przedstawia pałac z folwarkiem i trzema domami. W okresie tym należał do Jana III Sobieskiego. Po jego śmierci w 1696 roku do Lublina przybyli synowie, by dopełnić podziału po ojcu.