Emisja W kotle historii będzie miała miejsce (premiera, powtórka):
Program TV na 25 listopada 2024 (Poniedziałek) Program TV na 27 listopada 2024 (Środa)Opis (streszczenie): Henryk Walezy w chwili objęcia władzy w Polsce miał 23 lata i niewiele doświadczenia politycznego. Koronowany 21 lutego 1574 roku, panował zaledwie do czerwca 1574 roku. Na wieść o śmierci brata we Francji, nocą z 18 na 19 czerwca 1874 roku uciekł z Polski, aby objąć tron po zmarłym bracie. Co jadał Henryk Walezy, dowiemy sięz kolejnego odcinka programu. Poznamy przepis na kaczkę w pomarańczach oraz na naleśniki ze szpinakiem i ricottą.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 1 lipca 1569 roku na Sejmie w Lublinie została zawarta Unia lubelska - porozumienie pomiędzy stanami Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. W kolejnym odcinku programu dowiemy się, jak wyglądały wówczas upodobania kulinarne Polaków. W tym czasie Europą zawładnęły włoskie książki kulinarne, które trafiły również na Wawel i zawładnęłypolskimi kucharzami. Pierwszy przepis pochodzi ze zbiorów włoskiego zakonnika ukrywającego się pod pseudonimem Aleksy Pedemontan, są to lecznicze lizaki Aleksego Pedemontana. Autorem następnego przepisu jest Bartolomeo Scappi i według jego receptury prowadzący program Łukasz Modelski przyrządzi wołowinę duszoną.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): W czerwcu 1815 roku odbywał się Kongres Wiedeński. Do Wiednia przybyli w tym czasie wszyscy najważniejsi politycy, wśród nich był minister spraw zagranicznych Francji Charles - Maurice Talleyrand. Towarzyszył mu pracjący dla niego kucharz Marie - Antoine Careme. Zawdzięczamy mu wiele książek kucharskich, nowych zwyczajów w kuchni, a także słynną czapkę kucharską - tok. W kolejnym odcinku programu poznamy potrawy z menu Careme'a. Poznamy przepis na przyrządzenie kurczaka po wiedeńsku i zająca po królewsku.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): We wrześniu 1364 roku w Krakowie odbyło się spotkanie europejskich monarchów i książąt. W trakcie spotkania została wydana uczta dla jego uczestników. Organizatorem tego wydarzenia był Mikołaj Wierzynek. Jak opisuje w swoich kronikach Jan Długosz: "przyjął ich wyszukanymi potrawami, nadto każdemu w czasie uczty darował wspaniałe dary". Przepisy na serwowane potrawy pochodziły z książki kucharskiej Guillaume ' a Tirela francuskiego kucharza okresu średniowiecza. Prowadzący program Łukasz Modelski stara się je odtworzyć. Pierwszą potrawą są małe ptaszki, a drugą tarta parmeńska.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 21 marca 1543 rok to data pierwodruku dzieła Mikołaja Kopernika "O obrotach ciał niebieskich". Droga Mikołaja Kopernika do astronomii była dosyć długa. Doktor praw, ekonomii, był czlowiekiem wielu zawodów. Zajmował się także dyplomacją na dworze swego wuja, biskupa warmińskiego Łukasza Watzenrode. W marcu 1506 roku Mikołaj Kopernik towarzyszył wujowi w drodze do Wilna. Po drodze zatrzymali się w Krolewcu. Co wówczas jadano? Jedną z potraw serwowanych przez gospodarza z Królewca była ryba z dobrym sosem, na którą poznamy przepis w tym odcinku. A ponadto poznamy również przepis na leczniczy napój z wina sublimowanego.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynEmisja W kotle historii miała miejsce:
Opis (streszczenie): 9 kwietnia 1241 roku armia mongolska ciągnąca na Węgry zmierzyła się z wojskami Henryka Pobożnego. Rok 1241 to w Polsce pierwsze tak poważne zetknięcie z kulturą Mongołów. Kuchnia krymska, która dzięki Karaimom i polskimTatarom spopularyzuje się w Królestwie za kilkaset lat, na razie ma charakter całkowicie egzotyczny. Czy kołduny i bielusz - klasyki kuchni tatarskiej mogły pojawić się pod Legnicą w XIII wieku?
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 1 stycznia 1858 roku to data warszawskiej premiery "Halki" Stanisława Moniuszki. W drugiej połowie XIX wieku miasto rozwijało się. Powstawało wiele restauracji i kawiarni. A co wówczas jadano? Najpopularniejszą potrawą była kiełbasa z kapustą. Ten przepis przedstawiamy w kolejnym odcinku programu. Stanisław Moniuszko mieszkający w centrum Warszawy, napotykał podczas wędrówek różne kawiarnie, ale najbardziej cenił sobie zacisze domowe. Był smakoszem herbaty, a do herbaty podawano ciasteczka. Z kolejnego przepisu dowiemy się, jak przyrządzić rogaliki do herbaty.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): program cykliczny
Czas trwania: 26min. / 2022 / magazynOpis (streszczenie): W kolejnym odcinku programu poznamy przepis na flaki przyrządzone według wskazówek ks. Jędrzeja Kitowicza. Przepis znajduje się w książce "Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III". Drugą potrawą jest kiełbasa łyżką jedzona.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 21 kwietnia 1352 roku zmarł Bolesław III Rozrzutny książę legnicko - brzeski i prawny dziedzic korony polskiej. Zmarł celebrując Wielkanoc. W menu wielkanocnym księcia znalazły się kurczaki. W kolejnym odcinku programu przedstawiamy przepis na kurczaka w piwie z jadłospisu Bolesława III. Na dworze książęcym daniem wielkanocnym był również baranek wielkanocny. Przepis pochodzi z czeskiej książki kucharskiej o 100 - 150 lat późniejszej niż śmierć Bolesława III. Nie oznacza to, że przepis jest późniejszy. Baranek po polsku w czeskiej literaturze kulinarnej ma długą tradycję. Kolejnym daniem jest właśnie baranekpo polsku.
Czas trwania: 26min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): W kolejnym odcinku poznamy przepis na jajecznicę po lyońsku według przepisu Marii Ochorowicz - Monatowej oraz na białowieską wereszczakę na żeberkachwieprzowych.
Czas trwania: 26min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 11 lutego 1945 roku odbyła się konferencja jałtańska, znana także jako konferencja krymska. 8.lutego 1945 roku w pałacu na Krymie odbyło się wielkie przyjęcie. Obrady konferencji jałtańskiej miały miejsce w pałacu cesarskim w Liwadii. Przyjęcie, które 8 lutego 1945 roku wydał Stalin, odbyło się w Pałacu Jusupowa, który był ulubionym miejscem wypoczynku Stalina. Na początek przyjęcia podano białą rybę w szampanie. Wśród wielu dań znalazł się również płow, czyli kaukaska odmianapilawu. Przepisy na te potrawy poznamy w tym odcinku programu "W kotle historii".
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 16 września 1658 roku zawarta została w Hadziaczu umowa między Rzeczpospolitą Obojga Narodów a Kozackim Wojskiem Zaporoskim. W preambule unii czytamy: Na którym miejscu Wielmożny Hetman Zaporoski z wojskiem swym nas, Komisarzów przystojnie i wdzięcznie przyjąwszy i moc zupełną komisarską nam od Jego Królewskiej Mości Pana naszego miłościwego i Stanów Koronnych i Wielkiego Księstwa Litewskiego powagą sejmową daną zważywszy, deklarował się ze wszystkim wojskiem. Jako nie po dobrej woli, ale z musu wojsko zaporoskie, przyciśnione różnemi opresjami, do obrony swojej przystąpiło. Tak, gdy Jego Królewska Mość Pan nasz Miłościwy ojcowskim sercem przepominając wszystkiego, co się w zamieszaniu stało, wzywa do jedności. Nie pogardzając łaską Jego Królewskiej Mości Pańską, dobrotliwego Pana dobroć [clementiją] pokornie przyjmując, do tej familiej przystępują. Potem do spólnej namowy, postanowienia zgody, szczerości i z obopólnej miłości, biorąc za świadectwo strasznych zastępów Boga to, co się stanowi, szczerze prawdziwie i wiecznie ma być trzymano. Postanowienia unii nigdy nie weszły w pełni w życie. Wspominając okoliczności, jakie towarzyszyły podpisaniu ugody hadziackiej, Łukasz Modelski zaprasza na barszcz polski i ukraiński.
Czas trwania: 26min. / 2022 / magazynOpis (streszczenie): Program o tematyce kulinarnej. Treść odcinków wyznaczana jest przez wydarzenia historyczne, które pozwalają na pokazanie różnorodności kuchni. W kolejnym odcinku programu poznamy przepisy z książki "Kuchnia garnizonowa oraz wskazówki tyczące się racjonalnego odżywiania wojska", która ukazała się w 1918 roku. Pierwszym potrawą będzie pot - au - feu, czyli bulion na mięsie. Następne to jedno z najpopularniejszych dań w kuchni polskiej. Przywędrowało do Polski z Błękitną Armią w 1919 roku. Jest to fasolka po bretońsku.
Czas trwania: 26min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): W styczniu 1891 roku Aleksander Bruckner odnalazł i opublikował wiersz "O chlebowym stole" autorstwa Przecława Słoty. Utwór jest najstarszym zabytkiem polskiej poezji świeckiej i jednym z pierwszych tekstów, pod którym podpisał się autor. Na cześć Przecława Słoty jest menu tego odcinka. Na początek aromatyczna gotowana kapusta. Kolejna potrawa pochodzi z książki kucharskiej "Du fait de cuisine" z 1420 roku autorstwa Maistre Chiquarta i jest to wątróbka zasmażana z jajkiem.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 15 września 1463 roku rozegrała się krwawa bitwa morska w Zatoce Świeżej. Nazywana jest ona także bitwą na Zalewie Wiślanym. Z samego rana, w absolutnej ciszy, okręty gdańszczan i elblążan ustawiły się szerokim półksiężycem wokół jednostek krzyżackich. Na rozkaz do ataku, kaprzy ruszyli ze wszystkich stron na krzyżackie okręty. Krzyżacy i ich marynarze byli kompletnie zaskoczeni. Starcie rozpoczęło się od wymiany ognia. Żadna ze stron, poza paroma działami, nie posiadała artylerii pokładowej z prawdziwego zdarzenia, więc w ruch poszły hakownice, samopały, a także kusze i łuki. Najskuteczniejsze okazały się być strzały i bełty owinięte zapalonymi szmatami. Dzięki ich użyciu, marynarze gdańsko - elbląscy podpalili wiele okrętów zakonnych. Starcie to miało istotne znaczenie dla dalszego przebiegu wojny trzynastoletniej pomiędzy Polską a Zakonem Krzyżackim. Flota kaperska Gdańska i Elblągai wojska Królestwa Polskiego posłały na dno znacznie liczniejszą flotę krzyżacką, zmuszając Wielkiego Mistrza do nieprzynoszącej chluby ucieczki do Królewca. Opowiadając o bitwie w Zatoce Świeżej, Łukasz Modelski ugotuje po krzyżacku i królewiecku.
Czas trwania: 25min. / 2022 / magazynOpis (streszczenie): W kolejnym odcinku programu poznamy przepisy z książki Jana Szyttlera "Kucharz dobrze usposobiony", która ukazała się w 1830 roku. Autor czerpał inspiracje zarówno z kuchni francuskiej, jak i polskiej. To książka pełna przepisów, które i dziś doskonale pasują do naszych gustów. Pierwszym daniem będzie zupa gorąca z kasztanów. Następny przepis z tej książki hołduje jego zamiłowaniu do kuchni myśliwskiej, będzie to kaczka w białym sosie.
Czas trwania: 24min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 3 czerwca 1838 roku do wybrzeży Chile dopłynął Ignacy Domeyko, zakochany w Wilnie, Litwie, nigdy już tam nie wrócił. Zmarł w 1889 roku w Chile, jako chilijski obywatel, twórca uniwersytetu. W tym odcinku chilijskie menu. Pierwszą potrawą jest ceviche, czyli ryby plus sok z limonek. Potrawa, o którą od wielu lat Peru i Chile toczą spór, kto pierwszy ją wymyślił. Druga potrawa to chłodnik z papaji, popularny zarówno w Chile jak i w Peru.
Czas trwania: 26min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): W kolejnym odcinku prowadzący program Łukasz Modelski zaprezentuje potrawy przyrządzane na lotaryńskim dworze króla Stanisława Leszczyńskigo. Pierwszą potrawą będzie quiche lotaryński, a drugą baba z rumem.
Czas trwania: 26min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 30 listopada 1567 roku została wydana książka Mikołaja Reja p.t. "Źwierciadło". Utwór powstawał przez wiele lat. Książka zawiera siedem utworów pisarza, najobszerniejsza jest część zatytułowana "Żywot człowieka poczciwego", który zawiera również poradnik prowadzenia gospodarstwa p.t. "Przysmaki domowe niekosztowne". Nawiązując do ówczesnej kuchni, przypominamy przepis na zapiekankę z rzepy. Przepis na drugą potrawę pochodzi z angielskiej książki z 1591 roku "Book of Cookery" i jest to pieczeń wieprzowa.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): W 1694 roku pod Hodowem spotkały się wojska polskie i tureckie. Bitwa zakończyła się wygraną strony polskiej, dzięki skutecznej obronie husarii, pomimo stosunku sił wynoszącego w przybliżeniu 100:1. Około 40 tys. Tatarów stanęło przeciwko 400 Polakom. Ze względu na proporcje sił, przez wielu bitwa ta nazywana jest polskimi Termopilami. Oddziały Zahorowskiego i Tyszkowskiego zetknęły się ze strażą przednią liczącą około 500 - 600 jeźdźców, wówczas do niewoli miał trafić dowodzący jednym z oddziałów, Tyszkowski. Orientując się w sytuacji, Polacy cofnęli się do Hodowa, gdzie mogli liczyć na skuteczną obronę. Chłopi we wsi często odwiedzanej przez zagony tatarskie mieli przygotowane środki do obrony - kobylice, a oprócz tego użyto jako osłony płotów, dylów, stołów, drzwi czy nawet beczek z chłopskich chałup. Innym atutem Hodowa było to, że z jednej strony znajdował się staw, co ograniczało pole ruchu atakujących. Łukasz Modelski zaprasza na spotkanie z kuchnią obozu wojskowego z XVII wieku.
Czas trwania: 25min. / 2022 / magazynOpis (streszczenie): 28 czerwca 1919 roku po I wojnie światowej na mapy świata wróciła Polska. W kolejnym odcinku programu przyglądamy się, jak wyglądało menu pokojowe na zakończenie Konferencji Paryskiej. Jedną z potraw była sola a la meuniere. Prowadzący w ten sam sposób przyrządzi zamiast soli flądrę. Z Konferencją Paryskąkojarzy się również kura soubise.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): W kolejnym odcinku programu staramy się zrekonstruować to, co po zwycięskiej bitwie szarży trzeciego szwadronu 1. Pułku Szwoleżerów Gwardii Cesarskiej mógł zjeść Napoleon, Wiadomo, że Napoleon jadł bardzo szybko i nie przywiązywał wagi do tego, co je. Miewał jednak swoje ulubione dania. Należały do nich m.in. napoleońskie tymbaliki makaronowe i tę odtwarzamy w naszym programie. Nie wiemy dokładnie, co jadł Napoleon pod Samosierrą, wiemy natomiast, co jadł osiem lat wcześniej po bitwie pod Marengą. Był to oczywiście kurczak Marengo i kurczak Marengo jest kolejną potrawą w tym odcinku.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 14 kwietnia 1900 r. w Paryżu otwarta została Międzynarodowa Wystawa Powszechna. Co ciekawe, zdecydowano się na to mimo nieukończenia prac budowlanych. Wystawa miała być swoistym bilansem odchodzącego w przeszłość XIX wieku. Trwała do 12 listopada 1900 r. Na powierzchni 120 hektarów w Paryżu i 110 hektarów w Vincennes prezentowano osiągnięcia kolei żelaznej, ogrodnictwa, zawody sportowe i pokaz automobili. Na zwiedzających, a było ich grubo ponad 50 milionów, czekały atrakcje przygotowane przez 58 krajów, które zaprezentowały swoje osiągnięcia w 18 grupach tematycznych i w 121 kategoriach. W Paryżu uhonorowano także Polaków, mimo że nie mogli reprezentować wówczas Polski. Złotym medalem uhonorowano Józefa Mehoffera i Feliksa Stanisława Jasińskiego. Srebrne medale otrzymali: Julian Fałat, Jacek Malczewski, Józef Pankiewicz i Leon Wyczółkowski. Przygotowane atrakcje miały zachwycić odwiedzających. Paryż rzeczywiście stał się stolicą świata. Ale najbardziej chyba spektakularnym wydarzeniem w czasie trwania wystawy był zorganizowany 22 września 1900 r. przez prezydenta Francji pamiętny bankiet merów. Łukasz Modelski gotuje niektóre z dań, jakie zostały podane na tym bankiecie.
Czas trwania: 25min. / 2022 / magazynOpis (streszczenie): W tym odcinku prowadzący program Łukasz Modelski zainspirował się pierwszym wydaniem poematu Adama Mickiewicza "Pan Tadeusz" (ukazał się 28 czerwca 1834 roku w Paryżu). Poznamy przepis na chłodnik litewski na zakwasie chlebowym i zaskakujący przepis na zaparzenie kawy.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): W kolejnym odcinku programu przepisy inspirowane kuchnią kalifornijską. Pierwsza potrawa to hamburger z restauracji Oscar's w Berkeley. Restauracja Oscar's była najdłużej działającym fast foodem. Otwarta w 1950 roku, zakończyła swoją działalność po 65 latach, w 2015 r. W pobliżu restauracji Oscar's, na tej samej ulicy otworzyła się w 1971 roku restauracja Chez Panisse. Założycielką była Alice Waters. Na początku swojej działalności serwowano tu kalafiora w majonezie z anchois. Przepis poznamy w tym odcinku.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): W lipcu 1246 r. dwaj franciszkanie legat papieski Włoch Carpini i tłumacz z Wrocławia Benedykt Polak stanęli przed obliczem wielkiego chana. Był to pierwszy kontakt z imperium Mongołów, na długo przed wyprawą Marco Polo, która przypadła dopiero w czasach panowania następnego władcy. Z tej wyprawy franciszkanie przywieźli nie tylko list chana do papieża, lecz także zaskakujące wieści o smakach i obyczajach panujących w imperium mongolskim. Choć Benedykt Polak jest mniej znany niż Marco Polo, to spisana przez niego "Historia Tatarów" (Historia Tartarorum) jest uznawana przez historyków za bardziej rzetelną niż "Opisanie świata" Marco Polo. Łukasz Modelski, redaktor, historyk sztuki i kultury średniowiecza, autor książek o historii kuchni, uczestnik inicjatyw kulinarnych związanych z próbami ustalenia kanonu polskiej kuchni, przypomni tradycyjne smaki kuchni mongolskiej, gotując cujwan składający się z rosołu, ciasta i mięsa.
Czas trwania: 25min. / 2022 / magazynOpis (streszczenie): W kolejnym odcinku prowadzący program Łukasz Modelski przedstawi przepis na zupę migdałową oraz ogony wieprzowe po marynarsku.
Czas trwania: 26min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): W 1860 roku ukazało się pierwsze wydanie książki Lucyny Ćwierczakiewiczowej "365 obiadów za 5 złotych" i właśnie z tej książki pochodzi pierwszy przepis kolejnego odcinka programu "W kotle historii", a jest to bigos mięsny. Rok 1861 to rok wydania kolejnej książki autorstwa Jeleny Mołochowiec; wydana w Rosji, po rosyjsku, doskonale znana w zaborze rosyjskim. W Polsce powszechnie stosowano przepisy z tej książki. Pierwsze polskie wydanie tej książki miało miejsce w 1929 roku. Z tej książki pochodzi drugie danie prezentowane w tym odcinku - zupa na kaczce.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): W tym odcinku programu Łukasz Modelski, redaktor, historyk sztuki i kultury średniowiecza, autor książek o historii kuchni, uczestnik inicjatyw kulinarnych związanych z próbami ustalenia kanonu polskiej kuchni, odtworzy potrawy według przepisów ze "Zbioru dla kuchmistrza" - książki odnalezionej niedawno przez prof. Jarosława Dumanowskiego. Znajduje się w niej kopia "Kuchmistrzostwa" - najstarszej polskiej książki kucharskiej spisanej ok. 1540 roku. Zachowało się aż 221 przepisów. Powstałaponad ćwierć wieku przed Konfederacją Warszawską w 1757 roku. To kulinarny wymiar różnorodności i kontrastów polskich realiów XVI w. Konfederacja Warszawska w 1573 roku odniosła się do ich fundamentalnej części, różnic wyznań i ustanowiła pokój między wyznaniami na terenie Rzeczpospolitej. Została uznana za pierwszy dokument prawnie regulujący tolerancję wyznaniową. Dlatego w 2003 roku została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kultury. "Kuchmistrzostwo" zaś stało się podwalinami tradycyjnej polskiej kuchni. Prostej smacznej i zaskakującej. Z tego zbioru Łukasz Modelski odtworzy przepisy na ptaki z gruszkami lub jabłkiem oraz kaszę z ryżu. Czy znanym z dzieciństwa współczesnym specjałem ryżem z cukrem i cynamonem raczyli się także uczestnicy Konfederacji Warszawskiej?
Czas trwania: 25min. / 2022 / magazynOpis (streszczenie): W kolejnym odcinku prowadzący program Łukasz Modelski przedstawi przepis na bigos mięsny dla panów oraz pieczoną łopatkę wieprzową.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 19 października 1466 roku został zawarty w Toruniu II pokój toruński pomiędzy Polską a Zakonem Krzyżackim, kończący wojnę trzynastoletnią. Na cześć króla polskiego i wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego w Dworze Artusa wydano ucztę. Jan Długosz w swoich kronikach nie wspomina, jakie dania serwowano podczas tej uroczystości, ale Łukasz Modelski prowadzący program "W kotle historii" trochę nam odkryje tajniki kuchni krzyżackiej. Przepisy pochodzą z wydanej pod koniec XV wieku "Królewieckiej Książki Kucharskiej" zawierającej 33 przepisy. Pierwszą potrawą jest kura na zielono, a drugą rybny pasztet en croute.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): Lucjan Rydel był obrażony za to, jak została opisana jego żona. Za to Włodzimierz Tetmajer nie krył podziwu: Jak Archanioł, zatknął pan chorągiew z napisanym na niej hasłem miłości Ojczyzny i wielkiej, nieśmiertelnej sztuki - pisał do Stanisława Wyspiańskiego po premierze "Wesela". Dramatu, który w każdym kolejnym pokoleniu budził emocje i refleksje, a krytycy i historycy literatury zęby na nim połamali, bo kryje w sobie bez liku możliwych interpretacji i zagadek. Choć na pozór sprawa jest prosta. Stanisław Wyspiański uczestniczył w bronowickim weselu Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny, pięknej chłopki, nawiasem mówiąc siostry żony Włodzimierza Tetmajera i tak to się zaczęło. Jak wesele to wesele, trza być w butach - jak pisał Wyspiański - ale i stoły uginać się muszą. Jakie było menu bronowickiego wesela? O tym annały milczą, a w tym odcinku programu zagadkę stara się rozwikłać Łukasz Modelski, redaktor, historyk sztuki i kultury średniowiecza, autor książek o historii kuchni, uczestnik inicjatyw kulinarnych związanych z próbami ustalenia kanonu polskiej kuchni, znany widzom TVP Historia z cykli "Kuchnia Jagiellonów", "Kuchnia Żydów polskich", "Kuchnia dwudziestolecia". Łukasz Modelski idzie tropem jadłospisów z galicyjskich wesel początku XX wieku. Kuchni chłopskiej, ale bogatej. Będą więc przepisy na sztukę mięsa z wieprzowiny (szynki) i zupę kminkową.
Czas trwania: 25min. / 2022 / magazynOpis (streszczenie): W kolejnym odcinku prowadzący program Łukasz Modelski przedstawi przepis na potrawkę z ryżem, czyli potrawkę z kurczakiem, oraz karpia z grzankami i masłem.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): Izabela Dorota z Flemingów Czartoryska - pisarka, mecenaska sztuki, kolekcjonerka pamiątek historycznych. Utworzyła pierwsze polskie muzeum w Świątyni Sybilli w Puławach. Była najważniejszą, najbardziej interesującą i najbardziej wpływową Polką swoich czasów. Polką, którą znano na dworach całej Europy. Koniec XVIII i początek XIX wieku to moda na orientalizm. Kultywowano też modę na Turcję i z tego okresu pochodzi pierwszy przepis w tym odcinku programu. Niewielkie ciasteczka tureckie un kurabiyesi, które w Turcji do dzisiaj są bardzo popularne. W puławskim muzeum obok różnych pamiątek znajdują się dwie istotne książki kucharskie. "Compendium Ferculorum" z 1683 roku i "Postny obiad albo zabaweczka" autorstwa jezuity, poety polskiego baroku Hiacynta Przetockiego. Z tego zbioru pochodzi drugi przepis - na rybę duszoną w oliwkach.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): Jego międzynarodową karierę można było przewidzieć już kiedy studiował w Szkole Rycerskiej. Koledzy wołali na niego Szwed. Wprawdzie pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej z Polesia, jednak wyróżniał się pilnością, postępami w nauce, a także sprawnością i siłą fizyczną. Ponadto fascynował się postacią króla Szwecji Karola XII, co przełożyło się na jego przydomek Szwed, czyli Tadeusz Kościuszko. Paryż, Drezno, europejskie doświadczenia poprzedziły jego drogę na wojnę do Ameryki, gdzie stanął po stronie zbuntowanych kolonizatorów walczących o swoją niepodległość i tożsamość amerykańską z Wielką Brytanią. To za oceanem zdobył szlify generalskie i zaprzyjaźnił się z indiańskim wodzem. Doświadczenia walki o wolność sprawiły, że kiedy stanął na czele Insurekcji, oznajmił, że za samą szlachtę bić się nie będzie. Jego kosynierzy spod Racławic stali się ikonami walki o wolną Polskę. Nigdy się nie ożenił. Przepisy na proste żołnierskie dania, w których gustował Tadeusz Kościuszko na dwóch kontynentach, a które znakomicie łączą się ze sobą: amerykańskie pulled pork z łopatki wieprzowej, polskie inaczej kurczęta, a do tego kiszone ogórki, pomidory i kapustę w tym odcinku programu prezentuje Łukasz Modelski, redaktor, historyk sztuki i kultury średniowiecza, autor książek o historii kuchni, uczestnik inicjatyw kulinarnych związanych z próbami ustalenia kanonu polskiej kuchni, znany widzom TVP Historia z cykli "Kuchnia Jagiellonów i"Kuchnia Żydów polskich oraz "Kuchnia dwudziestolecia".
Czas trwania: 25min. / 2022 / magazynOpis (streszczenie): Na antenie TVP Historia pojawia się kolejny program o tematyce kulinarnej p.t. "W kotle historii". Treść odcinków wyznaczana jest przez wydarzenia historyczne, które pozwalają na pokazanie różnorodności kuchni. W pierwszym odcinku prowadzący program Łukasz Modelski przedstawi przepis na tartę z gruszkami i serem brie oraz peklowaną wołowinę i tafelspitz.
Czas trwania: 26min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): 16 lipca 1922 roku odbyła się w Katowicach uroczystość zjednoczenia Górnego Śląska z Polską. To wydarzenie historyczne wyznacza kolejny temat programu "W kotle historii". W tym odcinku przepisy kuchni śląskiej - w nawiązaniu również do filmu Kazimierza Kutza "Perła w koronie". I tak pierwszym daniem są karminadle, czyli rodzaj kotletów mielonych. Trudno sobie wyobrazić kuchnię śląską bez bucht, znanych w innych regionach Polski jako kluski na parze, pampuchy czy parowce. I właśnie buchty na parze to kolejna potrawa w tym odcinku programu.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): Ona twarda sufrażystka paląca papierosy, występująca w stylizowanym na męski surducie, on wrażliwy, chorowity czczony przez salony kompozytor, wiecznie borykający się z problemami codzienności i tęskniący za utraconą Ojczyzną. George Sand i Fryderyk Chopin. Ikony romantycznej miłości, nieakceptowanej przez współczesnych, jako nieobyczajna. Wielka sztuka, wielkie emocje i niezwykłe smaki. George Sand wbrew stereotypom dotyczącym sufrażystek stworzyła cudowny, ciepły i dostatni dom w Nohant, w regionie Berry. W wiejskim dworku spędzała długie wakacje ze swoimi dziećmi ku zgrozie współczesnych wychowywanymi bez ojca i Fryderykiem Chopinem. Każdego lata między 1839 a 1846 rokiem Camille Pleyel przysyłał do Nohant swój fortepian, który stawał w pokoju Fryderyka Chopina. W przesyconym sielskimi zapachami łąk Nohant, rozgrzanym powietrzu, drżały nuty misternie komponowane przez geniusza fortepianu i unosiły się smakowite wonie. George Sand wbrew stereotypom była znakomitą kucharką, a tworzone przez nią smaki weszły do kanonu romantycznej kuchni. W tym odcinku programu przepisy na: placek z ziemniakami i białym serem George Sand z Berry, który znamy dzięki jej wnuczce, Aurorze Sand, oraz potage a la reine. Przepisy prezentuje Łukasz Modelski, redaktor, historyk sztuki i kultury średniowiecza, autor książek o historii kuchni, uczestnik inicjatyw kulinarnych związanych z próbami ustalenia kanonu polskiejkuchni, znany widzom TVP Historia z cykli "Kuchnia Jagiellonów", "Kuchnia Żydów polskich i"Kuchnia dwudziestolecia".
Czas trwania: 25min. / 2022 / magazynOpis (streszczenie): 10 października 1794 roku miała miejsce ostatnia wielka bitwa Insurekcji Kościuszkowskiej. Maciejowice okazały się klęską - zarówno powstania, jak i I Rzeczpospolitej, za moment miał nastąpić III rozbiór. Dania mazowieckich kosynierów i ostatnie przepisy dla Stanisława Augusta.
Czas trwania: 27min. / 2023 / magazynOpis (streszczenie): Władysław Jagiełło najwyraźniej musiał odreagować narzucone mu małżeństwo z Anną Cylejską. Po śmierci królowej, wbrew radom, obyczajowi i złym językom żeni się z kobietą, którą najpewniej od dawna kochał. Nie dość, że żona nierówna mu stanem, to jeszcze z reputacją łowczyni przygód. Skromny ślub na prowincji i niezbyt zapewne wystawne wesele w zamku przyjaciela. Co można było zjeść na weselnej uczcie?
Czas trwania: 25min. / 2023 / magazynOpis (streszczenie): W 1926 roku na Krakowskim Przedmieściu znajdowały się liczne restauracje, cieszące się dużą popularnością. Należała do nich restauracja Mieczysława Lijewskiego, Simon i Stecki oraz restauracja Hotelu Bristol. W menu Hotelu Bristol królowały ryby. I oddając hołd restauracji Hotelu Bristol, w kolejnym odcinku programu Łukasz Modelski przygotuje rybę po młynarsku. Z kolei w restauracji Mieczysława Lijewskiego najpopularniejszą potrawą były zrazy zawijane w chlebie. I zrazy zawijane w sosie chlebowym będą następnym przepisem.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): Menu imigracyjne zazwyczaj bywało Polakom gorzkie. Słowacki po przyjeżdzie do Genewy konstatował, że jest tu bardzo drogo, Chopin jest na utrzymaniu Georhe Sand, a Norwid umiera w nędzy. Królowa Marysieńka, kiedy po śmierci męża Jana III Sobieskiego zdecydowała się na emigrację, miała zgoła inne doświadczenia. Orszak Marii Kazimiery był z założenia królewski, chciała bowiem wjechać do Rzymu jako królowa i jak królowa. Jej podróż do Wiecznego Miasta, choć skromnie określana pielgrzymką, była nie tylko triumfem towarzyskim, ale także wykwintną ucztą. Kanonik warmiński, Antonio Bassani z upodobaniem opisywał biesiady i dary, jakie dostawała królowa, m.in. kwiaty, owoce, ryby, dziczyznę, kosztowną biżuterię, w tym rarita pretiose (cenne osobliwości). Najobfitsze i najbardziej wyrafinowane kulinaria oraz słodycze (m.in. pistacje w konfiturze, kandyzowane pomarańcze, marcepany sieneńskie) ofiarował królowej kard. Carlo Barberini. O tej triumfalnej emigracji i przysmakach, którymi się wówczas raczono w tym odcinku programu. Nie zabraknie przepisów na niektóre z nich, choćby: kandyzowane pomarańcze zanurzone w czekoladzie czy pieczone przepiórki w ziołach. Przepisy przentuje Łukasz Modelski, redaktor, historyk sztuki i kultury średniowiecza, autor książek o historii kuchni, uczestnik inicjatyw kulinarnych związanych z próbami ustalenia kanonu polskiej kuchni, znany widzom TVP Historia z cykli "Kuchnia Jagiellonów", "Kuchnia Żydów polskich", "Kuchnia Dwudziestolecia".
Czas trwania: 25min. / 2022 / magazynOpis (streszczenie): 7 kwietnia 1656 roku doszło do przełomu. Pod Warką miała miejsce pierwsza zwycięska bitwa ze Szwedami podczas Potopu. Bitwa, opisana w powieści Sienkiewicza, była pokazem współpracy genialnych strategów - Jerzego Lubomirskiego i Stefana Czarnieckiego. Fortele, szybkie marsze, trzy szarże husarii i całkowite zwycięstwo w zaledwie dwie godziny. Nowoczesna artyleria i piechota nadal nie dawały rady polskiej jeździe. Gotujemy po szwedzku i po mazowiecku.
Czas trwania: 27min. / 2023 / magazynOpis (streszczenie): Awanturnik, łowca przygód i mistrz autokreacji. A ponadto poliglota, kawalerzysta i orientalista. Wacław Rzewuski podbił serca Beduinów i naprawdę został emirem. Po powrocie na Podole hodował konie arabskie, jadał i nosił się na arabską modłę, a do powstania listopadowego podobno ruszył w turbanie. Gotujemy dania z podróży na Wschód.
Czas trwania: 26min. / 2023 / magazynOpis (streszczenie): W kolejnym odcinku programu rozmawiamy o kuchni Wazów. Na dworze Wazów królowała kuchnia hiszpańska. Zarówno pierwszy jak i drugi przepis tego odcinka pochodzi właśnie z tej kuchni. Prowadzący Łukasz Modelski zaprezentuje mięsny kociołek z jajkiem oraz perliczki w marynacie escabeche.
Czas trwania: 25min. / 2021 / magazynOpis (streszczenie): Zanim w mazowieckim Czersku pojawiła się królowa Bona, nim panował w nim książę Trojden, zamek był jedną z siedzib ambitnego Konrada Mazowieckiego. Ale to już wiek XIII. Prawdziwie elektryzujące teorie dotyczące Czerska opiewają na przełom stuleci XI i XII. Czy olbrzymi szkielet tajemniczego możnowładcy odkryty w zamku w roku 1968 może należeć do syna króla Haralda Godwinsona? Czy odnaleziony w Czersku wojownik to angielski królewicz pozbawiony dziedzictwa przez Wilhelma Zdobywcę? Wraz z naukowcami badamy losy komesa Magnusa i - jak w Anglii - gotujemy z (mazowieckich) jabłek.
Czas trwania: 26min. / 2023 / magazynW kotle historii można obejrzeć w programie stacji:
Emisje miały lub będą miały miejsce w: TVP3 Białystok, TVP3 Szczecin, TVP3 Warszawa, TVP Historia, TVP Wilno
Lista zwiera odnośniki do stron osób związanych z produkcją (aktorzy, reżyser):
Lista zawiera lata, w których powstawała audycja: