Z każdej strony. Reportaże godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): Rok 2023 został ustanowiony uchwałą Sejmu RP Rokiem Jerzego Nowosielskiego. Przypadająca w 2023 roku 100. rocznica urodzin Jerzego Nowosielskiego jednego z najwybitniejszych malarzy polskich XX wieku to okazja, aby przypomnieć jego związek z Lublinem. W Lublinie możemy podziwiać ikonostas jego autorstwa - w 1989 roku artysta wykonał go do neogotyckiej kaplicy Metropolitalnego Seminarium Duchownego. Z propozycją powierzenia tego zadania Nowosielskiemu wyszli sami studenci. - Zadzwoniłem do artysty, a on od razu się zgodził. Powiedział, że co do zapłaty, dojdziemy do porozumienia. Na pewno nie były to duże pieniądze - wspomina ks. Stefan Batruch, proboszcz parafii greckokatolickiej w Lublinie, w 1989 roku student lubelskiego seminarium. Nowosielski poszczególne ikony przygotowywał w Krakowie, Stefan Batruch przywiózł je później pociągiem do Lublina. Artysta przyjechał do seminarium na moment montażu ikonostasu. Na miejscu, przez tydzień pracował jeszcze nad ikonami carskich i diakońskich wrót. Na zdjęciu z tego czasu widać Nowosielskiego, jak siedzi po turecku przed ikoną, z pędzlem w ręku. 27 kwietnia 1989 roku Nowosielski w pamiątkowej księdze seminaryjnej zanotował po ukraińsku: Jestem bezgranicznie szczęśliwy, że mogłem namalować ikonostas dla waszej cerkwi. Była też szansa na to, że Lublin będzie mógł się chwalić innym dziełem Nowosielskiego - polichromiami w kościele akademickim Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1962 roku artysta wykonał nawet projekty z myślą o lubelskiej świątyni - rysunki na papierze i tekturze. Powstały bardzo szczegółowe projekty polichromii, ale ostatecznie dzieło nie zostało zrealizowane. W niezrealizowanym projekcie lubelskim znalazły się np. sceny maryjne i z życia Chrystusa, m.in. chrztu w Jordanie oraz Męki Pańskiej. Nie zabrakło też wizerunków świętych i proroków. Muzeum Lubelskie w marcu 2016 roku odkupiło od prywatnego kolekcjonera część projektów, które znajdują się w jego zbiorach.

Opis (streszczenie): Pod koniec ubiegłego roku do muzeum Czartoryskich w Puławach trafiły niezwykle cenne zbiory. Renesansowa Madonna z dzeciątkiem pędzla Vivarniego Alviso, studium głowy starca włoskiego malarza z XVIII wieku i praca Jakubavan Strija. Nieco wcześniej do muzeum trafiło ponad 80 bezcennych grafik Jana Piotra Norblina i jego ucznia Michała Płońskiego. Podczas remontu kościoła na puławskich Włostowicach, w jednym z filarów odnaleziono przedmioty codziennego użytku pochodzące sprzed ponad 200 lat. Należały do rodu Czartoryskich. Ze wszystkimi tymi wydarzeniami kryje się niezwykłe historie związne z rodem Czartoryskich lub z losami darczyńców. Przedmioty znalezione w kościele we Włostowicach należały do księżnej Teresy Czartoryskiej, córki Izabeli i Adama Kazimierza. 15 - letnia Teresa zmarła tragicznie spłonęła żywcem od ognia z kominka. Obrazy pochodzą ze zbiorów rodzinnych Krzysztofa Piotra Czartoryskiego. Przechodziły z pokolenia na pokolenie. Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że znajdowały się w wiedeńskiej siedzibie rodu w pałacu Weinhaus. Po klęsce Powstania Styczniowego do Wiednia wywiózł je ksiązę Konstanty Adam - syn Izabeli. Pałac Weinhaus szybko staje się centrum Polonii w Wiedniu. To taki odpowiednik paryskiego hotelu Lambert.

Opis (streszczenie): 13 września 1939 roku do ówczesnej komendy garnizonu doprowadzono dwóch niemieckich pilotów zestrzelonych dzień wcześniej nad Kraśnikiem. Zebrany przed komendą blisko 100 - osobowy tłum Lublinian domagał się śmierci Niemców, których obwiniano o udział w bombardowaniu miasta kilka dni wcześniej. Uratował ich Emil Wojciech Czapliński, ówczesny komendant miasta i szef lubelskiego garnizonu. Doskonale znał niemiecki, służył wcześniej w armii austriackiej. Zdecydował o dostarczeniu jeńców do gen. Smorawińskiego. Później trafili do aresztu w Przemyślu. Po wkroczeniu Niemców do Lublina, w mieszkaniu rodziny Czaplińskich zakwaterowano oficera niemieckiego. Ten dowiedział się, że Czapliński uratował życie dwóm Niemcom. Gdy zobaczył nazwisko pułkownika Czaplińskiego na liście do rozstrzelania, wstawił się za nim i w ten sposób Czapliński ocalał. Parę miesięcy później Niemcy aresztowali żonę pułkownika Czaplińskiego za działalność podziemną. Przetrzymywali ją na Zamku, podczas jednego z przesłuchań gestapowiec, machając papierami powiedział, żeby była rozsądna i trzymała się z dala od konspiracji. Puszczają ją wolno, a szansę otrzymuje, bo wiedzą, że jej mąż uratował życie pilotom. Po wojnie rodzina Czaplińskich, także w niezwykłych okolicznościach, nawiązuje kontakt z uratowanymi pilotami. W latach 70 - tych podczas wizyty grupy młodych Niemców z chrześcijańskiego stowarzyszenia, którzy odwiedzali miejsca zbrodni niemieckich z czasów II wojny światowe, doszło do spotkania z mieszkańcami Lublina. Brał w nim udział m. in. Emil Czapliński. Historię o niemieckim oficerze i lotnikach usłyszał pastor. Po powrocie do Niemiec opisał sprawę w lokalnej gazecie i wkrótce do Czaplińskich odezwały się rodziny oficera i lotników.

Opis (streszczenie): W losy II wojny światowej wpisały się dzieje skarbów wawelskich. Dzieje te wiążą się także z Lubelszczyzną. Ochrona dóbr kultury, mających szczególne znaczenie dla dziedzictwa historycznego Polski, w dramatycznych warunkach ofensywnych działań niemieckiego okupanta, miała wyjątkowe znaczenie. W obliczu zagrożenia najwyższego stopnia, pan Julian Karczmarczyk z Karmanowic włączył się ofiarnie w transportowanie dzieł z Wawelu i przyczynił się do uratowania najcenniejszych skarbów narodowej kultury.

Opis (streszczenie): 13 lutego 1943 roku w jednym z baraków na kobiecym polu niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku zadebiutowało Radio Majdanek. Inicjatorką fikcyjnej rozgłośni była Matyda Woliniewska, doświadczona działaczka społeczna i więźniarka. Jej celem było zorganizowanie współwięźniarkom rozrywki kulturalnej, umożliwiającej choć chwilowe oderwanie się od realiów życia obozowego. Studio radiowe mieściło się na trzecim piętrze barakowej pryczy w bloku więźniarek przywiezionych z więzienia gestapo na Pawiaku. Spikerki rozpoczynały codzienne audycje imitacją piania koguta. Informowały w nich w sposób humorystyczny o wydarzeniach z życia obozowego, podawały wiadomości polityczne, kulturalne, apelowały o przynoszenie darów dla najbardziej potrzebujących, składały życzenia imieninowe solenizantkom, a także śpiewały pieśni religijne i piosenki. Recytowały wiersze, cytowały fragmenty powieści i przypominały o podstawowych zasadach życia społecznego. Tak o znaczeniu Radia Majdanek mówiła jedna z jego twórczyń, Danuta Brzosko - Mędryk: "Kromka chleba jest podzielna, ale mało obdzielna, no bo ile osób można obdzielić kromką; natomiast słowo, dobre słowo, jest niepodzielne, ale obdzielne. (...) To było promieniowanie wartościami. Zwyciężyły wartości". Spikerki radiowe: Danuta Brzosko, Alina Pleszczyńska, Hanna Fularska, Wiesława Grzegorzewska, Romana Pawłowska i Stefania Błońska, przez kilka miesięcy funkcjonowania radia kończyły audycje poranne hasłem: "Pamiętajmy, że jutro będzie lepiej", zaś audycje wieczorne: "Pamiętajmy, że każdy dzień zbliża nas do wolności". W maju 1943 roku Niemcy zaczęli przenosić osoby tworzące Radio Majdanek do oddalonych od siebie baraków, potem większość z nich wywieziono do Ravensbruck, Buchenwaldu i Auschwitz. Na reportaż składają się archiwalia obozowe (zdjęcia kobiet spikerek) oraz współczesne zdjęcia Majdanka. Zachowały się też wspomnienia więźniarek tworzących radio.

Opis (streszczenie): W październiku 1946 roku oddział AK - WiN pod dowództwem porucznika Tadeusza Marczuka ps. Kurzawa w miejscowości Szaniawy - Poniaty zatrzymał Mitropę, czyli radziecki pociąg wojskowo - dyplomatyczny. Brawurowo, bez rozlewu krwi rozbroili 200 żołnierzy, w tym 5 generałów i kilku wysokich rangą funkcjonariuszy NKWD. Jechali oni na naradę wojskową do Warszawy, której tematem miały być zagadnienia związane z utrzymaniem gotowości bojowej wobec zaostrzającego się kryzysu zimnej wojny.

Opis (streszczenie): W województwie lubelskim jest kilka miejsc związanych Zakonem Templariuszy. Jedno z nich to Łuków. Ponoć na ziemię łukowską sprowadził ich Henryk Brodaty. Inne to Międzyrzecz Podlaski. To tu od wielu lat działa Zakon Rycerski Templariuszy Ziemi Międzyrzeckiej. Głównym organizatorem działań Zakonu jest Tomasz Sajko. Na co dzień prowadzi Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, jest też fizjoterapeutą. Odtwarzanie historii Zakonu Templariuszy to jego prawdziwa pasja. Razem z grupą przyjaciół w wojennych chwilach przemieniają się w braci i rycerzy zakonnych, w strojach z epoki przybliżają historię Templariuszy. I to właśnie pan Tomasz i członkowie Zakonu Rycerskiego Templariuszy Ziemi Międzyrzeckiej będzie przewodnikiem po historii Zakonu i jego związkach z Lubelszczyzną. O związkach z Zakonem mówić będzie dr. hab. Maria Starnowska / Siedlce/ autorka książki Między Jerozolimą a Łukowem. Zakony krzyżowe na ziemiach polskich w średniowieczu.

Opis (streszczenie): 31.01.2023 roku w Szkole Podstawowej w Strachosławiu nastąpiło rozstrzygnięcie konkursu Dokończ historię małej Reizele. Organizatorzy - chełmskie stowarzyszenie Forum Polskie oraz kierownictwo szkoły, zaangażowali się w akcję rozpoczętą przez Henię Rottenberg, Żydówkę, mieszkającą na stałe w Izraelu. Pani Rottenberg to córka Rebeki Mastbaum, która jako kilkuletnia dziewczynka przetrwała Holocaust dzięki pomocy dwóch polskich rodzin z okolic Chełma - rodzin Babiarzów i Hadaczów.

Opis (streszczenie): Normalny, pracowity, skromny zakonnik to najczęściej powtarzane opinie o zmarłym w 2013 roku bracie Kalikście Kłoczko. Urodzony na Podlasiu w 1930 roku, wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów w 1951 roku, a od 1981 roku posługiwał w kościele na Poczekajce w Lublinie. Jako stolarz był jednym z głównych budowniczych kościoła, w swojej pracowni wykonał drzwi, okna, a nawet drewniany sufit powstającej świątyni. Podobnie było w powstającym obok kościoła klasztorze. Parafianie z czasem zaczęli go porównywać do postaci św. Józefa. Mówił o sobie, że jest zwykły skrobidechą. W 2018 r. Kapituła Prowincjalna Warszawskiej Prowincji Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów podjęła starania dotyczące rozpoczęcia procesu informacyjnego br. Kaliksta, ponieważ po śmierci był wzywany jako wstawiennik u Pana Boga, a 2014 roku zanotowano pierwsze uzdrowienie. Pod koniec 2022 roku decyzją Stolicy Apostolskiej brat Kalikst został ogłoszony Sługą Bożym. Na początku 2023 roku metropolita lubelski abp Stanisław Budzik ogłosił edykt w sprawie rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego brata Kaliksta.

Opis (streszczenie): Szymon Tadeusz Piotrowski, mimo, że miasto zawdzięcza mu powstanie wielu instytucji jest postacią nierozpoznawalną w Lublinie. Nie jest patronem żadnego gmachu czy ulicy.

Opis (streszczenie): Pani Olena Kovalenko kontynuuje tradycje dekoracyjnego malarstwa ukraińskiego nazwanego wzorami petrykiwskimi lub po prostu petrykiwką. Nazwa tej techniki wywodzi się od nazwy wsi Petrykiwka, w której powstała.

Opis (streszczenie): Reportaż nie jest życiorysem Aleksandra Rozenfelda, ale rodzajem zapisu jego najważniejszych mądrości życiowych, myśli, kontestacji.

Opis (streszczenie): W zbiorach Muzeum Regionalnego w Krasnymstawie znajduje się niezwykły fortepian: 130 - letni instrument Steinway&Sons (nr 80 381). Został wyprodukowany w Hamburgu i zakupiony w fabryce w roku 1894. Do Krasnegostawu trafił w roku 1945, kiedy to został odkupiony od żołnierzy Armii Czerwonej za alkohol. Znajdował się w Powiatowym Domu Kultury, koncertowali na nim wybitni pianiści, m.in. Halina Czerny - Stefańska, Lidia Grychtołówna, Paweł Lewiecki, Józef Stompel, czy niewidomy pianista Edwin Kowalik. Był także wykorzystywany do koncertów dzieci i młodzieży Społecznego Ogniska Muzycznego im. M. Karłowicza w Krasnymstawie, kierowanego przez Ignacego Lipczyńskiego wybitnego pedagoga (wcześniej wieloletniego więźnia hitlerowskich obozów koncentracyjnych). W roku 1990 zniszczony już fortepian trafił z Krasnostawskiego Domu Kultury do Muzeum Regionalnego (zrealizowałam wówczas materiał do Panoramy Lubelskiej na ten temat). Od roku 1983 kilkakrotnie podejmowane były próby przymiarki do remontu kapitalnego instrumentu, m.in. w fabryce w Hamburgu, niestety bez powodzenia (brak funduszy). Tematem fortepianu zajmował się przez 40 lat pochodzący z i mieszkający w Krasnymstawie prof. dr hab. Mariusz Dubaj kompozytor, teoretyk muzyki, pianista. Wydeptywał ścieżki różnych instytucji, prosząc o pomoc dla zabytkowego instrumentu. W końcu się udało. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznało na lata 2023/2024 dotację w wysokości 121 tys.zł na remont kapitalny instrumentu. W połowie czerwca fortepian zostanie przetransportowany w okolice Kalisza i poddany gruntownej renowacji. Po remoncie kapitalnym i powrocie instrumentu do Krasnegostawu, w przyszłym roku odbędzie się koncert inaugurujący jego nowe życie fortepianu. Ze specjalnym recitalem wystąpi jeden z najlepszych polskich pianistów, laureat Konkursu Chopinowskiego - prof. Piotr Paleczny.

Opis (streszczenie): Święty Antoni Padewski od ponad 400 lat jest uznawany przez mieszkańców za patrona Lublina. Oficjalnie nigdy nim nie został, ale jego wizerunek prawie od zawsze wisi na Bramie Krakowskiej od strony Starego Miasta. Obraz został zamówiony w 1837 roku przez mieszkańców. Święty Antoni Padewski zmarł w okolicach włoskiej Padwy, ale urodził się w portugalskiej Lizbonie. Franciszkanin jest najszybciej konsekrowanym świętym w historii kościoła katolickiego. Za życia był cenionym kaznodzieją. Jest patronem nie tylko zagubionych rzeczy, ale także pomaga odnaleźć miłość. Według franciszkanów jest najpopularniejszym świętym na świecie. W reportażu sprawdzimy czy jest równie popularny w Lublinie, co w Lizbonie. Dowiemy się o co ludzie modlą się do świętego Antoniego. Pokażemy także kościół, który powstał w miejscu urodzenia świętego w Lizbonie. Skromna świątynia znajdująca się w pobliżu monumentalnej lizbońskiej katedry Se nie umknęła nawet uwadze św. Jana Pawła II, który odwiedził ją w 1982 roku podczas swojej pielgrzymki do Portugalii.

Opis (streszczenie): Reportaż opowiada o Domu Bojowników Getta - Muzeum Holokaustu i Dziedzictwa Żydowskiego Ruchu Oporu Itzhaka Katzenelsona. Znajduje się niedaleko Hajfy. Muzeum znane jest jako "Dom". Jest nie tylko pierwszym muzeum Holokaustu na świecie, ale także pierwszym tego rodzaju założonym przez ocalałych z Holokaustu. Od momentu powstania w 1949 roku muzeum opowiada historię Holokaustu podczas II wojny światowej, podkreślając odwagę, duchowy triumf i niesamowitą zdolność ocalałych z Holokaustu i bojowników rewolty do odbudowania życia w nowym kraju, o którym marzyli - państwie Izrael. Dom Bojowników Getta jest dowodem wizji założycieli. Mając za sobą smutek i grozę, zdecydowali się przyjechać do Zachodniej Galilei, aby zbudować kwitnący kibuc - kibuc bojowników getta - i muzeum znajdujące się w gminie. Muzeum Pamięci Dzieci jest wyjątkowym oddziałem Muzeum Bojowników Getta. Dokumentuje ono historię żydowskich dzieci podczas Holocaustu i udostępnia zwiedzającym możliwość edukacji.

Opis (streszczenie): Pretekstem do powstania programu jest wydanie albumu "Lublin w czasach secesji". Publikacja opowiada o architekturze Lublina przełomu XIX i XX wieku. To wynik trwających ponad rok poszukiwań fotograficznych Anety Sarny - Blachani.

Opis (streszczenie): W niewielkiej miejscowości Jaszczów działa ośrodek kulturalny gdzie swoje pasje może realizować każdy. Powstał w prywatnym domu instruktora tańca. Odbywają się tam także sesje malarskie, spotkania z twórcami..

Opis (streszczenie): Lubelska Akcja Charytatywna to przedsięwzięcie, które zrodziło się w 2012 roku z pragnienia niesienia pomocy. Inicjatorką i główną organizatorką wydarzeń realizowanych w ramach działalności Akcji jest Laura Krzesiak. Organizowane akcje charytatywne połączone z licytacjami i oryginalnymi przedstawieniami, wykorzystują potencjał artystyczny uczestników, aby zbierać środki finansowe dla różnych instytucji i organizacji charytatywnych zajmujących się działalnością społeczną. Lubelska Akcja Charytatywna cyklicznie wspiera hospicja, domy opieki i placówki opiekuńcze. Widowiska organizują i realizują ludzie nauki i kultury, a także przedstawiciele lokalnego biznesu. Lubelska Akcja Charytatywna obchodzi jubileusz 10 - lecia. Reportaż będzie podsumowaniem 10 - letniej działalności. W reportażu rozmowy ze znanymi uczestnikami spektakli (politycy, samorządowcy, artyści, biznesmeni, lekarze, dziennikarze, muzycy, reżyserzy). Rozmowy z organizatorami i założycielami LACH. Fragmenty prób spektakli, fragmenty spektakli oraz archiwalne zdjęcia TVP3 Lublin i Lubelskiej Akcji Charytatywnej.

Opis (streszczenie): Madera - wyspa wiecznej wiosny. Miejsce, które wybrał marszałek Józef Piłsudski na odpoczynek. W grudniu 1930 roku wyruszył na zachód Europy, żeby odpocząć i nabrać sił po wyczerpujących wyborach. Marszałek dojechał pociągiem do Lizbony, a stamtąd statkiem pasażersko - handlowym Angola wyruszył na Maderę. Razem z marszałkiem podróżowali płk Marcin Woyczyński i dr Eugenia Lewicka, z którą miał romans, oraz pochodzący z Lubelszczyzny płk Mieczysław Lepecki, który ujawnił się dopiero na miejscu, w Funchal. Lepecki został wysłany przez wiceministra spraw zagranicznych Józefa Becka, żeby sprawować nieformalną ochronę nad marszałkiem. Szczegóły pobytu opisuje w swoim "Pamiętniku adiutanta Józefa Piłsudskiego". W ramach reportażu pokażemy miejsca związane z Józefem Piłsudskim w Funchal i opowiemy o jego pobycie. Nie zabraknie ciekawostek o romansie marszałka z dr Lewicką czy też o tym, jak Polacy sparaliżowali maderską pocztę albo o powrocie marszałka do Polski. Sprawdzimy także, w jaki sposób mieszkańcy Funchal uczcili pamięć o marszałku. Pokażemymateriały archiwalne związane z pobytem Józefa Piłsudskiego na wyspie: zdjęcia z miejscowego muzeum fotograficznego oraz archiwalne wydania maderskich gazet.

Opis (streszczenie): Kolejny odcinek z cyklu "Reportaż z każdej strony" to program, którego osią będzie działalność i postać profesora Roberta Rejdaka, kierownika Katedry i Kliniki Okulistyki Ogólnej i Dziecięcej oraz prorektora ds. umiędzynarodowienia i cyfryzacji Uniwersytetu Medycznego w Lublinie w kontekście uzyskanego tytułu Ambasadora Województwa Lubelskiego 2022 w kategorii "osoba". Lubelski okulista prowadzi współpracę z wieloma ośrodkami medycznymi na świecie, między innymi z Argentyny i Oslo, gdzie wykorzystywane są i rozwijane szeroko pojęte rozwiązania telemedyczne. Telemedycyna i współpraca transgraniczna prowadzona przez specjalistów lubelskiej kliniki na czele z prof. Robertem Rejdakiem pozwoliła na realną pomoc ofiarom wojny na Ukrainie. W programie poruszony zostanie też między innymi wątek Europejskiej Szkoły Okulistyki oraz otrzymania przez profesora tytułu doktora honoris causa Narodowego Uniwersytetu Medycznego we Lwowie.

Opis (streszczenie): 3 lutego 2023 r. zespół prawosławnego klasztoru pw. św. Onufrego w Jabłecznej został wpisany przez prezydenta RP Andrzeja Dudę na listę Pomników Historii. To siódme takie miejsce w woj. lubelskim.