Zakochaj się w Polsce godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Tomasz Bednarek podąży nurtem jednej z najbardziej dzikich rzek na naszym kontynencie. Jej malownicze brzegi stanowią naturalną ostoję dla ptactwa, a kapryśne wody przyciągają amatorów kajakarstwa. Nawet nazwa rzeki, pochodząca od praindoeuropejskiego rdzenia beugh, oznaczającego łuk lub wygięcie, zdradza jej swobodnie meandrujący charakter. Poznamy wschodnie rubieże Polski, położone nad Bugiem przygraniczne tereny, które od wieków były miejscem, gdzie stykały się ze sobą różne narodowości, kultury i wyznania. Odwiedzone miejscowości - Janów Podlaski, Kostomłoty, Jabłeczna i Włodawa - znajdują się na szlaku turystycznym określanym jako Wielokulturowy Nurt Bugu. Tu na każdym kroku można napotkać ślady po dawnych mieszkańcach wschodnich Kresów, zanurzyć się w ich wierzeniach i obyczajowości. Wielokulturowy Nurt Bugu to marka szczególnie ostatnio doceniona - szlak otrzymał w 2017 roku I nagrodę i tytuł Najlepszej Destynacji Turystycznej w Polsce w polskiej edycji konkursu EDEN, organizowanego przez Komisję Europejską. Ta niezwykła i jakże różnorodna kraina, zachwyca o każdej porze roku.

Opis (streszczenie): Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Legnicę - jedno z najstarszych miast w Polsce. W średniowieczu na jego przedpolach rozegrała się słynna bitwa polskiego rycerstwa z Tatarami. Symbolem miasta jest Zamek Piastowski - jedna z pierwszych murowanych warowni na polskich ziemiach. Zachowała się w nim jedyna w Polsce Zielona Komnata - modne w czasach późnego średniowiecza pomieszczenie, w którym za pomocą polichromii sławiono wojowników, bohaterskich rycerzy oraz władców. Legnica rozwinęła się u podnóża piastowskiego zamku - z czasem powstało prężne miasto. Jego rozwojowi sprzyjało położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych średniowiecznej Europy. Do dziś zachwyca rynek, choć do naszych czasów przetrwała jedynie połowa jego historycznej tkanki. Najstarsze są Kramy Śledziowe - kamieniczki z początku XVI wieku, wybudowane na miejscu dawnych kramów rybnych. Tuż obok wznosi się Stary Ratusz, który przypomina barokowy pałac. Dziś mieszczą się w nim pomieszczenia wysoce cenionego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej. W Legnicy warto zobaczyć jedyne w Polsce Muzeum Miedzi oraz zbudowany 500 lat po bitwie w Legnickim Polu klasztor wraz z centralnie umieszczoną bazyliką św. Jadwigi. Zabudowania klasztoru z bazyliką wraz ze średniowiecznym kościółkiem pw. Trójcy Świętej i NMP wpisano w 2004 roku na listę Pomników Historii RP. Legnicę przez niemal 50 lat nazywano "Małą Moskwą" - miał tu swoją siedzibę sztab Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej i największy w Polsce garnizon sowiecki.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Ignacy Jan Paderewski, jeden z największych polskich pianistów i kompozytorów, wybitny mąż stanu, który przyczynił się do odzyskania niepodległości przez Polskę, mógł mieszkać wszędzie. Koncertował w Paryżu, Londynie, Nowym Jorku, w każdym z tych miejsc zdobywał uznanie krytyków i uwielbienie publiczności. Zamieszkał jednak w dworku na polskiej wsi, w Kąśnej Dolnej w Małopolsce. Tomek Bednarek zaprasza widzów do jedynego zachowanego na świecie domu Ignacego Jana Paderewskiego. Zaprasza nas także do niezwykłej Koncertowej stodoły, jednej z najbardziej oryginalnych sal koncertowych w Polsce.

Opis (streszczenie): Celem kolejnej podróży Tomasza Bednarka jest Koszalin. To miasto było niegdyś znaczącym portem morskim, śmiało konkurującym na wodach Bałtyku z Kołobrzegiem. Koszalin przez stulecia był ważnym miastem Hanzy, czyli związku miast handlowych pobrzeża Morza Bałtyckiego. O czasach jego świetności przypominają imponujące gotyckie zabytki. Od morza Koszalin oddziela jezioro Jamno, królestwo leszcza, oraz mierzeja, której plaże przez dekady były mekką awangardowych artystów. Miasto wielokrotnie nawiedzały pożary, wielkie zniszczenia przyniosła także okupacja szwedzka podczas wojny trzydziestoletniej. Ostatnią tragedią był sowiecki ostrzał w pierwszych dniach marca 1945 roku, który obrócił zabudowę śródmieścia w morze ruin. Mimo dramatycznych wydarzeń miasto podniosło się z popiołów i dziś jest magicznym połączeniem historii i nowoczesności. Nawet morska historia Koszalina, choć wydaje się odległym wspomnieniem, jest jednak wciąż żywa. Pojawia się jako reminiscencja nawet we współczesnej architekturze. Otwarta w 2013 roku siedziba Filharmonii im. Stanisława Moniuszki, jedna z nowych ikon miasta, ma salę koncertową, której drewniana bryła wygląda jak wielki statek zamknięty w szklanym pudełku.

Opis (streszczenie): Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Prowadzący odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Miasto miodem płynące, od wieków słynące z bogatej działalności lokalnych rzemieślników. Byli tu bartnicy, piwowarzy, piekarze, szewcy, kuśnierze, zduni i zostali do dziś. Współcześnie, chlubą miasta stała się bardzo tajemnicza dyscyplina sportowa - Dart. Zapraszamy do Przasnysza!

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedzi tym razem Kielce. Ich najwcześniejsze dzieje wiązane są z miejscem w pobliżu kościoła św. Wojciecha, gdzie odnaleziono pozostałości średniowiecznej chaty, należącej do pierwszego mieszkańca miasta. Od średniowiecza aż po koniec XVIII wieku Kielce należały do biskupów krakowskich. Były również stolicą województwa krakowskiego, którego władze miały swą siedzibę w Pałacu Biskupów. W tym samym miejscu w sierpniu 1914 roku kwaterował sztab Marszałka Józefa Piłsudskiego. Miasto zaskakuje różnorodnością: można tu zwiedzić Muzeum Zabawek i Zabawy, mieszczące się w okazałym budynku XIX - wiecznej hali targowej, Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego czy Muzeum Laurensa Hammonda, twórcy wielu wynalazków w tym słynnych organów. Ciekawym obiektem jest Dworek Laszczyków, 200 - letni drewniany budynek, ostatni tego typu w Kielcach, dający wyobrażenie o dawnej zabudowie tej części miasta. Park Kadzielnia, czyli dawny kamieniołom to miejsce, w którym można zobaczyć przekrój przez okresy geologiczne od kambru aż po czwartorzęd. Tuż obok zlokalizowane są jaskinie udostępnione turystom oraz Amfiteatr Kadzielnia. Centrum Geoedukacji, które pokazuje geologiczne dzieje tego regionu, wygląda jak jedno wielkie oceanarium. Dzięki maszynie zwanej kretem w 8 minut można tu odbyć podróż i cofnąć się o ponad 380 mln lat. Z kolei w Energetycznym Centrum Nauki Kieleckiego Parku Technologicznego można dowiedzieć się, skąd się bierze prąd i co zrobić, aby mądrze z niego wykorzystać.

Opis (streszczenie): Reportaż z różnych miejscowości Polski.

Opis (streszczenie): Celem kolejnej podróży Tomasza Bednarka będzie Swołowo - stolica urokliwej i magicznej "Krainy w Kratę". Nazwa jest związana z występującą tutaj charakterystyczną zabudową szkieletową; domy mają bielone ściany ujęte w ciemną kratownicę drewnianych belek. Swołowo, niewielka miejscowość, położona 14 km na zachód od Słupska, jest najlepiej zachowaną wsią w Polsce z zabudową szkieletową. Do naszych czasów przetrwało ponad 70 historycznych budynków w kratkę. W 2012 roku otwarto tu nowe Muzeum Kultury Ludowej Pomorze, które powstało w odremontowanych XIX - wiecznych budynkach kilku zagród. Przy okazji zwiedzającym udostępniono odratowane obiekty gospodarcze: dom chlebowy z piecem do pieczenia chleba, lodownię oraz kuźnię. Dziś Swołowo rozsławia Pomorze Środkowe w całej Europie. Świetnie zachowany średniowieczny układ zabudowy miejscowości oraz jej niezwykłe walory architektoniczne przesądziły o tym, że miejscowość otrzymała w 2017 roku prestiżowy tytuł Europejskiej Wsi Dziedzictwa Kulturowego. Było to możliwe dzięki muzeum i skansenowi, które pozwalają przenieść się do świata, jakby wprost wyciętego z malarskiego landszaftu! Warto też odwiedzić okolicę. W pobliskim Starkowie koło Ustki działa Muzeum Śledzia, a w Krzemienicy Pasieka "Wędrowna Barć" - tutejsi pszczelarze mają ciekawy pomysł na pozyskiwanie pysznych miodów odmianowych.

Opis (streszczenie): Na trasie wędrówki Tomasza Bednarka pojawia się Konin, malowniczo położone miasto w centrum Polski. Niegdyś znajdowało się na trasie ważnego szlaku bursztynowego, łączącego imperium rzymskie z wybrzeżem Bałtyku. Spacer po Koninie warto rozpocząć od Bulwaru Nadwarciańskiego - znajdują się tu tarasy widokowe, dwa amfiteatry, przystań pasażerska, deptak, ścieżka rowerowa oraz łąka rekreacyjna z oczkiem wodnym. Spacerując nie sposób przeoczyć białego kompleksu budynków z charakterystyczną ceglaną wieżą nazywanego "Białą fabryką". Obiekty dawnej fabryki maszyn i narzędzi rolniczych należały do Edwarda Reymonda Szwajcara, który osiedlił się w Koninie w drugiej połowie XIX wieku, a jego zakłady w tamtym czasie były jednym z największych pracodawców w tej części Wielkopolski. Na lewym brzegu Warty, na miejscu średniowiecznego miasta, znajduje się konińska starówka. Otoczona jest wspaniałymi zabytkami architektury sakralnej i mieszczańskiej, które przetrwały do dnia dzisiejszego, a większość prawie w nienaruszonym stanie. Ważne zabytki to kościół świętego Bartłomieja, w którego murach modlił się Władysław Jagiełło oraz niezwykły słup o wysokości ponad dwóch i pół metra. Pochodzący z XII wieku jest najstarszym zachowanym i opatrzonym inskrypcją znakiem drogowym w Europie Środkowo - Wschodniej i unikatem na skalę światową. Konin szczyci się również własnym mini - zoo oraz bogatymi tradycjami szermierczymi. Trenujący tutaj zawodnicy zdobywają liczne medale we wszystkich kategoriach wiekowych.

Opis (streszczenie): Tym razem Tomasz Bednarek odwiedza Zieloną Górę. Historia tego miasta nieodłącznie związana jest z uprawą winorośli. Jeszcze w XIX wieku winnice zajmowały aż 700 hektarów jej powierzchni. Dziś jej winne serce bije tak samo mocno, a okoliczne plantacje znów stają się wizytówką miasta. Co rok odbywa się tu huczne winobranie, a jedną z piwnic Muzeum Ziemi Lubuskiej zajmuje ekspozycja prezentująca tradycje winiarstwa w zielonogórskim rejonie. W mieście warto też odwiedzić Planetarium Wenus oraz skansen - Muzeum Etnograficzne w Ochli - na obrzeżach Zielonej Góry. Spacerując wśród zabytkowych chat, można odnieść wrażenie, że czas stanął tu w miejscu. Ta oryginalna zabudowa rzetelnie odwzorowuje codzienne życie dawnej wsi, a organizowane w skansenie wydarzenia prezentują tradycje ludowe oraz tajniki ginących zawodów. Zielona Góra jest jak dobre wino. W jej bukiecie odnaleźć można łagodność zielonogórskich wzgórz, łaskawy klimat dawnych dziejów miasta oraz słodycz winogron do dziś rosnących w samym jego sercu. Konsekwencja i wdzięk, z jakim Zielona Góra kultywuje swoje winiarskie dziedzictwo sprawia, że to miejsce, z którym trudno się rozstać.

Opis (streszczenie): Kolejny przystanek na trasie podróży Tomasza Bednarka to Wałbrzych - poprzemysłowe miasto, w którym przez kilka stuleci wydobywano węgiel kamienny. Miasto szczyci się dużą ilością zieleni i malowniczym położeniem wśród Gór Wałbrzyskich. W samym środku, na wzgórzu, rozciąga się Park Miejski im. Jana III Sobieskiego. Jest tu nawet ponad stuletnie górskie schronisko Harcówka. Najstarszą budowlą Wałbrzycha jest maleńki kościółek Matki Boskiej Bolesnej zbudowany w 1305 roku. Według legendy tu znajdowało się źródełko wody, wokół którego rozwinęła się osada, dając początek miastu. Sercem Starówki jest Rynek połączony z innym, ważnym miejskim placem, zwanym Magistrackim, przejściem na skróty przez podwórka kamienic. Symbolem bogactwa dawnego Wałbrzycha są licznie zachowane pałace fabrykantów. Jednym z najwystawniejszych jest zbudowany na początku XIX wieku pałac Albertich, w którym dziś działa Muzeum Porcelany. Najsłynniejszym zabytkiem jest Zamek Książ górujący wysoko na skale ponad miastem. To prawdziwa perła Dolnego Śląska i trzeci pod względem wielkości zamek w Polsce. Prawdziwym nowym sercem Wałbrzycha jest otwarte w 2014 roku Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia - unikalny w skali Europy zespół obiektów służących edukacji i sztuce. Centrum założone na terenie dawnej kopalni węgla kamiennego znalazło się na prestiżowym Europejskim Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego jako jedyne miejsce z Dolnego Śląska i jedna z siedmiu tego typu atrakcji w Polsce.

Opis (streszczenie): W trakcie kolejnej wyprawy Tomasz Bednarek odwiedzi jedno z tych miejsc, gdzie szczególnie silnie czuć potęgę natury i moc żywiołów oraz majestat i monumentalność gór. Płynąc rwącą rzeką wśród ścian skalnych, wysokich miejscami na 300 metrów, można doświadczyć niesamowitych wrażeń. To spływ Przełomem Dunajca, nazywanym także Pienińskim Przełomem, atrakcja na skalę europejską. Warto to przeżyć, a przy okazji poznać cały, jakże malowniczy region, w większości leżący na terenie najstarszego w Polsce - utworzonego w 1932 roku - Pienińskiego Parku Narodowego. Przez wieki spływ Przełomem Dunajca miał przede wszystkim znaczenie gospodarcze. To właśnie w tej okolicy, zwiezione z Tatr i Gorców drewno łączono w tratwy i spławiano Dunajcem, a potem Wisłą aż do Gdańska, gdzie wykorzystywane było do budowy statków. Dziś spływ to wyjątkowa atrakcja turystyczna. Najlepszym jej zwieńczeniem jest odwiedzenie urokliwych miasteczek tego regionu - Szczawnicy i Krościenka oraz średniowiecznej warowni - zamku w Niedzicy.

Opis (streszczenie): Mokotów - dzielnica Warszawy od lat uważana za najlepszą do życia w stolicy, to również miejsce, które można polecić m.in. pasjonatom historii, geologii oraz aktywnego wypoczynku. Do 1916 roku Mokotów funkcjonował jako osobna miejscowość. Na dzisiejszym placu Unii Lubelskiej, przy którym zbiega się aż 7 ulic, kończyła się ówczesna Warszawa. Pamiątką po dawnej granicy miasta są zachowane dwa symetryczne pawilony. To rogatki mokotowskie, które strzegły wjazdu do stolicy od południa. Zaraz za nimi rozpoczyna się jedna z najdłuższych ulic Warszawy - Puławska. W międzywojniu wybudowano przy niej nowoczesne kamienice, a okolica urosła do rangi salonu dzielnicy. Z dawnych rogatek przeniesiemy się przed budynek Pałacu Szustrów w parku Morskie Oko, a kolejnym przystankami na trasie spaceru będą m.in. dom Emila Wedla, park Pole Mokotowskie, gmach Szkoły Głównej Handlowej, Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w dawnym więzieniu przy ulicy Rakowieckiej, Teatr Nowy oraz Muzeum Geologiczne. Spacer zakończy się u stóp pomnika dla Warszawy wyjątkowego - to wysoki na 31 metrów kopiec Powstania Warszawskiego, który usypano z gruzów zniszczonej stolicy. Przypomina o tym, że miasto miało być wymazane z map i starte w proch. Dziś ze szczytu kopca doskonale widać zabudowę zielonego Mokotowa oraz nowe warszawskie city - najdobitniejszy znak, że stolica Polski nie tylko przetrwała, ale i prężnie się rozwija.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Tomasz Bednarek odwiedzi zamek Książ. Jego malownicze położenie na wysokim skalnym cyplu, ponad lasami, stawia go w gronie najbardziej oryginalnych rezydencji arystokratycznych w Europie. Nazwany dolnośląskim Wersalem przez ponad cztery stulecia należał do potężnego pruskiego rodu Hochbergów. To tutaj mieszkała księżna Daisy, której sława i uroda przyćmiła nawet księżniczkę Sissi. Potężny zamek w czasie II wojny światowej był przebudowywany na kwaterę główną Hitlera, w skałach wydrążono wówczas tajemnicze podziemne korytarze. Dziś jest atrakcją turystyczną, która potrafi zachwycić dosłownie wszystkich. Miłośnicy flory odkryją tarasowe ogrody i palmiarnię sprzed ponad stu lat, pasjonaci stylowych wnętrz będą podziwiać pałacowe wnętrza, a amatorzy zagadek z czasów II wojny światowej mogą eksplorować tajemnicze tunele wybudowane przez hitlerowców.

Opis (streszczenie): Tym razem Tomasz Bednarek odwiedza Dolinę Pałaców i Ogrodów. To najgęściej zabudowane arystokratycznymi posiadłościami miejsce w Europie. W tej malowniczej krainie z panoramą na Karkonosze zakochali się w XIX wieku arystokraci, członkowie rodziny królewskiej, a nawet sam król Prus Fryderyk Wilhelm III. Owocem tego uczucia jest ponad 30 zamków, pałaców i ogrodów leżących na terenie Kotliny Jeleniogórskiej. 11 z nich wpisano na listę Pomników Historii. Są wśród nich m.in. Pałac Paulinum w Jeleniej Górze oraz pałace w Łomicy, Wojanowie, Mysłakowicach oraz Bukowcu. Nie tracąc czasu na pokonywanie sporych odległości, w Dolinie Pałaców i Ogrodów można zwiedzić budowle różnych stylów - od gotyckich przez romańskie po klasycystyczne, otulone gęstymi lasami, wielkimi ogrodami albo parkami krajobrazowymi. 200 lat temu był to jeden z najmodniejszych terenów inwestycyjnych na kontynencie. Dziś wiele rezydencji przeżywa drugą młodość - odrestaurowano je bardzo starannie, dochowując wierności szczegółom. Dzięki temu po wybitnych architektach, którzy wznieśli je na przestrzeni epok, zachowały się oryginalne wystroje, układy przestrzenne i rozległe parki bądź ogrody. A wszystko to na tle przepięknej panoramy Karkonoszy.

Opis (streszczenie): Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomek Bednarek zaprasza Widzów do Mińska Mazowieckiego. Jednym z najbardziej znanych zabytków tego miasta jest pałac Dernałowiczów. Mińsk Mazowiecki to także miejsce, w którym spoczęła ukochana klacz Józefa Piłsudskiego, Kasztanka. To tutaj bowiem mieściły się stajnie 7 Pułku Ułanów Lubelskich. Odwiedzając Mińsk, nie można pominąć wizyty w Muzeum Ziemi Mińskiej. Siedzibą muzeum jest jeden z najpiękniejszych budynków w mieście. To dawna willa hrabiny Łubieńskiej, właścicielki tej części miasta. Mińsk Mazowiecki to również teraźniejszość. Sześć km na wschód od miasta mieści się 23 Baza Lotnictwa taktycznego im. ppłk. pil. Jana Zumbacha - legendy dywizjonu myśliwskiego 303. Oto Mazowsze, oto Mińsk Mazowiecki, tu historia łączy się ze współczesnością, zapraszamy do odkrywania tajemnic tego miasta.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Stare Miasto we Wrocławiu. To najstarsza część lewobrzeżnej części stolicy Dolnego Śląska. Znajdziemy tu kilkadziesiąt zabytkowych kamienic, kościoły, muzea, ale też mnóstwo zaułków, w których wciąż pobrzmiewają echa burzliwej historii. A ponadto imponujący rynek - trzeci największy dawny plac handlowy w Polsce. Z czterech stron otacza go 60 pięknych, kolorowych kamienic, ufundowanych przez wrocławskich patrycjuszy. W średniowieczu rynek był wyznacznikiem potęgi miasta mierzonej również liczbą ulic, które z niego wychodziły. W przypadku Wrocławia, jest ich aż 11. Zwiedzanie Starego Miasta warto zacząć od ratusza. Dwukondygnacyjny budynek pełnił funkcję siedziby władz miejskich i sądownictwa. Dziś to jeden z najpiękniejszych polskich zabytków architektury gotyckiej i renesansowej, z licznymi płaskorzeźbami i wykuszami oraz trzydziestometrową wieżą z zabytkowym zegarem, którego mechanizm pochodzi z XIV wieku. Inne ciekawe obiekty to m.in. Pałac Królewski, którego dzieje sięgają początku XVIII wieku, katedra św. Marii Magdaleny - jeden z najstarszych kościołów w mieście oraz kościół św. Elżbiety, wybudowany na początku XIV wieku. Ciekawym punktem wycieczki może też być spacer po Dzielnicy Czterech Wyznań. Na jej terenie znajdują się położone po sąsiedzku świątynie: ewangelicko - augsburska, prawosławna, rzymskokatolicka oraz synagoga. Z kolei jednym z najciekawszych punktów widokowych we Wrocławiu jest położony na wysokości 45 metrów mostek łączący dwie wieże kościoła św. Marii Magdaleny, nazywany Mostkiem Pokutnic lub Czarownic.

Opis (streszczenie): Tym razem Tomasz Bednarek odwiedza Tarnów, miasto, w którym urodził się generał Józef Bem, oraz działał znakomity wynalazca Jan Szczepanik, nazywany polskim Edisonem. Dzieje miasta zaczęły się na Górze Świętego Marcina, gdzie już od IX wieku istniał gród słowiański, który przetrwał dwa stulecia. Strategiczne położenie sprawiło, że tu właśnie, w XIV wieku zbudowano duży murowany zamek stanowiący rodową rezydencję. To jedno z najważniejszych miast Małopolski, lokowane w 1330 roku przez rycerza Spycimira herbu Leliwa, znanego też jako Spytko z Melsztyna, na podstawie przywileju wydanego przez Władysława Łokietka. Hołdem dla wielkiego małego króla jest jego pomnik na starówce, w Zaułku Łokietka, ponoć największy w Polsce, dedykowany temu władcy. Dawny zespół architektoniczno - urbanistyczny miasta zachował się do dziś. Tutejsza starówka zwana jest perłą renesansu, ponieważ w tamtej epoce Tarnów był jednym z najpiękniejszych miast w Polsce. Wizytówkami miasta jest m.in. wspaniały ratusz, monumentalna bazylika katedralna, piękne kamienice oraz zabytkowy budynek dworca, pamiętający dramatyczne wydarzenia z sierpnia 1939 roku. Tarnów, położony ledwie 80 km na wschód od Krakowa, pozostaje nieco w jego cieniu. Tymczasem to piękne miasto, które skrywa wiele niespodzianek.

Opis (streszczenie): Tym razem Tomasz Bednarek zaprasza na niecodzienną wycieczkę po Elblągu. To miasto jest marzeniem niejednego archeologa, stolicą szlaku żeglownego i miejscem, gdzie sport ze sztuką prześcigają się w atrakcjach. I jest to bardzo zdrowa rywalizacja. Elbląg jest najstarszym miastem województwa warmińsko - mazurskiego i jednym z najbardziej wiekowych w Polsce. Jest też - wraz z pobliskimi Raczkami Elbląskimi - najniżej położonym miastem w Polsce względem poziomu morza. Zaczniemy nietypowo od skoku spadochronowego z samolotu Aeroklubu Elbląskiego. Trudno o większe emocje, zwłaszcza gdy skoczek jest debiutantem! Druga propozycja podziwiania widoków miasta wymaga pokonania 360 schodów. Wieża Katedry św. Mikołaja mierzy 97 metrów. Ten najwyższy po prawej stronie Wisły kościół góruje nad budynkami do tego stopnia, że przy dobrej pogodzie, zbliżając się do miasta można go już wypatrzyć z ogromnej odległości. Niedaleko od Katedry warto przejść intrygującym zaułkiem. Wąska droga - wciśnięta pomiędzy kamienicami Starówki jest łącznikiem między ulicą Świętego Ducha i ulicą Mostową. Dawniej ten przesmyk między budynkami był znacznie dłuższy. Łączył ze sobą trzy kościoły Dominikański, Św. Mikołaja i Ducha Świętego. Wąska ścieżka wciąż - tak jak dawniej nazywa się Ścieżką Kościelną i jest unikatowa w skali kraju. Wyjątkowa jest też cała Starówka po wojnie całkowicie rozebrana, jednak po latach odbudowana w taki sposób, że współczesne kamienice wyglądają jak te z dawnych lat świetności Elbląga. Unikatem na skale światową jest Kanał Elbląski, który został wpisany na listę siedmiu cudów Polski. Szlak żeglowny jest jedyną taką działającą drogą wodną z zachowanym XIX - wiecznym system śluz i 5 pochylni. Amatorów wypoczynku na świeżym powietrzu zainteresuje Park Dolinka z terapeutycznymi dźwiękami kaskad wodnych, ogród różany w Parku Michała Kajki w sezonie buzujący zapachem kwiatów oraz Park Bażantarnia, skąd można wyruszyć w podróż rowerową szlakiem Green Velo. Miłośnikom ekstremalnego wysiłku fizycznego można w Bażantarni polecić bieg pod górę. Dla miłośników sztuki nie lada gratką będzie niezwykła galeria w XIII - wiecznych murach.

Opis (streszczenie): Celem kolejnej podróży Tomasza Bednarka jest Piotrków Trybunalski - miasto wielu kultur, uwielbiane przez filmowców i będące kolebką polskiego parlamentaryzmu. Rzut oka na mapę wystarczy, by zauważyć, że leżący w centralnej Polsce Piotrków Trybunalski jest niczym pępek naszego kraju. To położenie sprawiało, że tu krzyżowało się wiele dróg i Piotrków zawsze miał znaczenie strategiczne. Był w związku z tym miastem królewskim, które bywało świadkiem licznych i ważnych wydarzeń, między innymi obrad sejmu. To właśnie tu w 1493 roku powstał dwuizbowy parlament składający się z Senatu oraz Izby Poselskiej. W mieście można zwiedzić m.in. zamek królewski zbudowany na początku XVI wieku na polecenie Zygmunta I Starego, najstarszy kościół w mieście, mający za patrona św. Jakuba Apostoła oraz sanktuarium Matki Bożej Trybunalskiej, patronki polskich parlamentarzystów. Malownicze plenery miejskie od lat przyciągają do Piotrkowa filmowców i to nie tylko polskich. Tutejsze plany stały się popularne do tego stopnia, że powstał nawet szlak turystyczny pod nazwą "Piotrków Filmowy". Jego poszczególne przystanki oznaczają tablice, stylizowane na filmowe klapsy.

Opis (streszczenie): Jawor jest malowniczym miastem położonym na Dolnym Śląsku. To tu znajduje się jeden z obiektów wpisanych na zaszczytną Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Kościół Pokoju w Jaworze to podobno największa drewniana budowla o funkcjach religijnych na świecie. Miasto Chleba i Pokoju, bo tak promowany jest Jawor, naprawdę zaskakuje i zasługuje na szczególną uwagę wielbicieli ciekawej architektury. Prężnie rozwijający się Jawor pod koniec XVIII wieku otoczono murami obronnymi. Do dziś zachowały się jedynie fragmenty np. basteja nazywana Zamkiem Anioła. W okresie międzywojennym w jej ściany wmurowano krzyże pokutne. Średniowieczny rodowód charakteryzuje także Basztę Strzegomską. Pełniła rolę wieży obserwacyjnej, a w kolejnych wiekach: więzienia i prochowni. Ze średniowiecza pochodzi też zamek oraz dawny klasztor bernardynów. Kolejnym obowiązkowym przystankiem na trasie spaceru po Jaworze jest rynek. Otaczają go domy mieszczańskie z arkadami. Najstarsze - XVI i XVII - wieczne kamienice znajdują się w pierzei południowej. W centralnym punkcie rynku usytuowany jest Teatr Miejski, którego historia sięga XVIII stulecia. Ratusz to kolejny gmach godny obejrzenia i zwiedzenia. Pierwsze wzmianki na jego temat pochodzą z końca XIV wieku. Z tego okresu zachowała się 65 - metrowa wieża powstała jako symbol bogactwa miasta. Na przestrzeni wieków zmieniało się jej przeznaczenie: wypatrywano stąd pożaru, mieścił się w niej skarbiec, a nawet więzienie.

Opis (streszczenie): Tym razem odwiedzamy Bartoszyce, malownicze miasto położone w dolinie Łyny - królowej rzek Warmii i Mazur. To właśnie tutaj, na pobliskim wzgórzu, Krzyżacy wybudowali jeden z pierwszych zamków warownych w Prusach Dolnych. Żeby podziwiać piękną panoramę, warto wspiąć się na niewielkie Wzgórze Zamkowe. Choć po zamku krzyżackim nie ma śladu, w świadomości mieszkańców zarówno zamek, jak i wzgórze stanowią istotę miasta, bo to właśnie tutaj zaczęła się historia Bartoszyc. Nieopodal wzniesienia znajduje się doskonałe miejsce do wypoczynku - staw w kształcie serca oraz ciąg spacerowy wzdłuż Łyny. Znajdują się one na terenie Parku Elizabeth, założonego w 1903 roku przez ówczesnego starostę Bartoszyc, dla upamiętnienia jego zmarłej żony. W wyniku prac prowadzonych w ostatnich latach tereny te są dziś chlubą miasta. Ciekawostką Bartoszyc są kamienne baby, mieszkańcy nazywają je "bartkami", choć nazwa ta nie ma żadnego historycznego uzasadnienia. Przed drugą wojną światową mówiono na nie Bartel i Gustebalda. Docelowo kamienne baby mają stanąć na Rynku, który obecnie poddawany jest gruntownym pracom rewitalizacyjnym. W mieście warto też odwiedzić charytatywną restaurację U św. Mikołaja, gdzie można zjeść ukraińskie bliny z maczanką. Nie sposób też pominąć stowarzyszenia Wiraż, założonego przez miłośników motocykli. Ich pasja to kontynuacja dawnych tradycji motocyklowych miasta, sięgających jeszcze czasów przedwojennych. W Bartoszycach można też odnaleźć ślady najnowszej historii. W tutejszej jednostce wojskowej, w batalionie kleryckim, w latach 1966 - 1968 służył ks. Jerzy Popiełuszko. W roku 2010 roku mieszkańcy Bartoszyc upamiętnili kapelana Solidarności, brutalnie zamordowanego przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Jego pomnik - u zbiegu ulic Andersa i Wojska Polskiego, niedaleko jednostki wojskowej - ma formę surowego głazu. Wyrzeźbiono na nim sznur, upamiętniający to, że kapłan był związany w chwili swej męczeńskiej śmierci.

Opis (streszczenie): Seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni.

Opis (streszczenie): Na trasie podróży po Polsce Tomasz Bednarek dociera do Kołobrzegu. Miasto określane mianem "Perły Bałtyku" od lat łączy funkcje portu i nadmorskiego uzdrowiska, a jego złożone dzieje obejmują zarówno czasy hanzeatyckiej świetności jak i etap, gdy było twierdzą. Położony u ujścia rzeki Parsęty port morski od wieków determinuje historię i gospodarkę Kołobrzegu. Dawniej było tu tętniące serce miasta, w którym towarami i mrożącymi krew w żyłach opowieściami wymieniali się marynarze i kupcy z różnych stron świata. Dziś port Kołobrzeg z nowoczesną mariną jachtową to także przyjazne miejsce dla żeglarzy i turystów. Dzięki specyficznemu mikroklimatowi, zieleni i bogactwom naturalnym znane jest również jako jedno z najbardziej cenionych uzdrowisk, gdzie wykorzystywane są kąpiele solankowe oraz borowiny.

Opis (streszczenie): Tym razem będzie dużo o włosach, bo odwiedzimy Sieradz - miasto znane nie tylko z tego, że wybierano w nim królów, ale przede wszystkim rozsławione przez króla współczesnego fryzjerstwa. Tu urodził się bowiem Antoni Cierplikowski, znany lepiej jako Antoine de Paris - najwybitniejszy fryzjer XX wieku. Antoine był nazywany królem fryzjerów i fryzjerem królów. Strzygł koronowane głowy i najwybitniejsze artystki epoki, w tym Sarę Bernhardt, Josephine Baker czy Édith Piaf. W centrum Sieradza znajduje się prostokątny Rynek, który razem z układem odchodzących prostopadle ulic ma swoją genezę w średniowieczu. Od XIII wieku był to plac handlowy, do którego docierali kupcy nawet z odległego Półwyspu Iberyjskiego. W centrum placu znajdowała się studnia. Dziś w tym miejscu jest XIX - wieczna pompa otoczona przez współczesną fontannę ze spiralnym wzorem na posadzce, niczym niesforne kosmyki włosów. Na sieradzkim Rynku stoi jedyny w Polsce pomnik fryzjera - na takie upamiętnienie zasłużył sobie oczywiście Antoni Cierplikowski. Ten bodajże najsłynniejszy sieradzanin wypromował fryzurę na chłopczycę, która zrewolucjonizowała światową modę. Nigdy nie zapomniał, skąd pochodzi, na starość wrócił do rodzinnego Sieradza, tu też został pochowany na parafialnym cmentarzu. Przez stulecia nad Sieradzem górował ceglany zamek ulokowany na sztucznej wyspie oblewanej przez wody rzeki Żegliny i fosę. Tutaj w królewskiej rezydencji i siedzibie kasztelanii bywali królowie: Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło czy Kazimierz Jagiellończyk. Zawierucha dziejowa nie była łaskawa dla sieradzkiej warowni, nie ostała się ani królewska siedziba, ani nawet mury obronne. Dziś czytelny jest tylko układ wzgórza zamkowego wraz z fosami. Przed kilku laty zrewitalizowano je i powstał malowniczy park - jedno z ulubionych miejsc spacerowych sieradzan. Na przedmieściach warto zobaczyć wotywny kościół z 1416 roku. Zbudowany z modrzewiowych belek kościółek jest jedną z najbardziej namacalnych pamiątek czasów, kiedy Sieradz słynął z walecznych i bogobojnych rycerzy. Z kolei w pobliskim Tubądzinie można przenieść się w świat XIX - wiecznego dworu. Muzeum Walewskich mieści się w klasycystycznym pałacyku. To największy skarb Tubądzina - niewielkiej wsi o bogatej historii, która według legendy została założona w XIII wieku przez rycerza Tubąda.

Opis (streszczenie): Tomek Bednarek odwiedza Zakliczyn, "białe miasteczko" nad Dunajcem, nazywane tak niegdyś ze względu na bielone domy. To jedno z najmniejszych miast w Małopolsce, liczące około 1700 mieszkańców. Słynie z dużego rynku - drugiego pod względem wielkości w województwie. Prowadzący program opowiada także o najstarszym w Polsce klasztorze Ojców Reformatów, odkrywa tajemnice Zamku w Melsztynie oraz wyjaśnia, dlaczego Zakliczyn to polska stolica fasoli.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Opinogórę. Historia tej miejscowości splotła się z losami rodu Krasińskich, jednego z najpotężniejszych na Mazowszu. Jego przedstawiciel Zygmunt Krasiński, autor m.in. "Nie - Boskiej komedii", zapisał się na kartach polskiej literatury jako wybitny twórca epoki romantyzmu. Pamięć po tej epoce jest tu pielęgnowana do dziś. Na łagodnych wzniesieniach Opinogóry Górnej rozciąga się ponad 20-hektarowy Zespół Pałacowo-Parkowy Muzeum Romantyzmu. Sercem parku krajobrazowego w stylu angielskim jest neogotycki Pałacyk Krasińskich, który wraz z zabudowaniami dworskimi i folwarkiem tworzą kompleks muzealny o wyjątkowej wartości historycznej. Nieopodal znajduje się wieś Krasne, która nieprzerwanie od XIV w. do początków XX wieku pozostawała w rękach Krasińskich herbu Ślepowron. To właśnie od nazwy Krasne wywodzi się nazwisko magnackiego rodu. Jego przedstawiciele spoczywają tu w podziemiach XVI-wiecznego kościoła ufundowanego przez biskupa krakowskiego Franciszka Krasińskiego.

Opis (streszczenie): Mazury Garbate to jeden z najciekawszych i najpiękniejszych zakątków Pojezierza Mazurskiego. Położone są w północno - wschodniej części Polski, na obszarze Zielonych Płuc Polski i styku trzech państw. To tu znajduje się Puszcza Romincka z zagubionymi poniemieckimi akweduktami i egipską piramidą szalonego arystokraty. Prawdopodobnie jest to jeden z ostatnich obszarów Polski o tak czystym powietrzu i z tak dziką przyrodą, która nie bez powodu nazywana jest polską tajgą. Puszcza najpierw była obszarem należącym do wielkich mistrzów krzyżackich, później władali nią książęta i królowie pruscy, czyniąc z Puszczy tereny królewskich polowań. We wsi Rapa, gdzie znajduje się stary dwór, stoi piramida. Przez dziesięciolecia narosło wokół niej sporo opowieści, legend i najbardziej fantastycznych teorii. Mazury Garbate to miejsce, gdzie można posmakować prawdziwego sękacza, który podobno zachwycił królową Bonę. Na wschodnich krańcach Polski trudno sobie wyobrazić wesele bez niego na stole. Drugi tutejszy przysmak to cepeliny - potrawa przyrządzana z utartych ziemniaków, wypełnionych mięsnym nadzieniem. Mazury Garbate słyną ze srogich zim i właśnie dlatego warto przyjechać wtedy do Gołdapi. To tutaj znajduje się największy ośrodek narciarstwa zjazdowego w północno - wschodniej części kraju. Na Pięknej Górze, z którą wiąże się niezwykle romantyczna legenda, powstał kompleks narciarski z dwoma wyciągami orczykowymi, całorocznym wyciągiem krzesełkowym oraz torem saneczkowym. Gołdap, leżąc w bliskim sąsiedztwie z Puszczą Romincką, może pochwalić się najczystszym powietrzem w kraju, to dzięki walorom klimatycznym oraz zasobom borowinowym miasto stało się jedynym uzdrowiskiem na Warmii i Mazurach. To idealne miejsce dla kuracjuszy i turystów chcących zafundować sobie zdrowy wypoczynek.

Opis (streszczenie): Sejny. Na północnym wschodzie naszego kraju, tuż przy granicy z Litwą, leży najmniejsze polskie miasto powiatowe. Słowo seina w języku jaćwieskim oznaczało trawy porastające bujnie brzegi i zakola rzeki. Tak było tutaj przed wiekami. To być może od nich wzięto nazwę tego zamieszkiwanego przez nieco ponad 5 tys. mieszkańców miasteczka. Tomek Bednarek zaprosi Widzów do Muzeum Ziemi Sejeńskiej, Bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z 1610 roku i Białej Synagogi z 1860 roku. Odwiedzi też kaplicę św. Agaty z 1789 roku i porozmawia o pisaniu ikon. A na koniec posmakuje wybornej litewskiej kuchni.

Opis (streszczenie): Kolejnym przystankiem na trasie podróży Tomasza Bednarka będzie Bydgoszcz. Przez ostatnie dekady to miasto wypracowało swój unikalny charakter. Z dawnego ośrodka żeglugi śródlądowej ewoluowało do ważnego ośrodka kultury i sportu, nie zapominając przy tym o swoich wodnych tradycjach. Wisząca ponad Brdą rzeźba "Przechodzący przez rzekę" autorstwa Jerzego Kędziory idealnie oddaje naturę Bydgoszczy - kto chce ją zwiedzić, musi liczyć się z ciągłym przekraczaniem wody. Miasto porównywane jest z Wenecją i Amsterdamem. Jednym z najbardziej urokliwych miejskich zakątków jest bydgoska Wenecja - pierzeja XIX i XX - wiecznych kamienic, leżących na wodzie. Budynki, w których wówczas mieściły się fabryki i warsztaty rzemieślników, wzniesiono na palach wbitych w dno rzeki. Dziś od lustra wody oddziela je malowniczy bulwar, a z Wyspą Młyńską łączy kładka, miejsce uwielbiane zwłaszcza przez zakochanych. Bydgoszcz to miasto genialnego matematyka i kryptologa - Mariana Rejewskiego. W 1932 roku wraz z Jerzym Różyckim i Henrykiem Zygalskim złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Nie doszłoby do tego, gdyby nie twierdzenie o iloczynie permutacji sformułowane w trakcie prac przez Rejewskiego. Dziś określane jest ono mianem "twierdzenia, które wygrało II wojnę światową".

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Starogard Gdański, miasto, w którym urodził się legendarny piłkarz Kazimierz Deyna. Co roku jeden z mieszkańców miasta zostaje królem, jednak nie strzelców, lecz historycznego Bractwa Kurkowego. Starogard Gdański jest jednym z najstarszych miast na północy Polski i leży w regionie Pomorza Gdańskiego zwanego Kociewiem. W samym centrum miasta trwają prace archeologiczne; podczas przebudowy płyty rynku odkryto relikt średniowiecznego ratusza. Odkrycie ma olbrzymie znaczenie, zwłaszcza że nie zachowały się żadne rysunki ani ryciny średniowiecznego Starogardu, a archiwalia dotyczące nowożytnego miasta spłonęły w 90 procentach. Szperając w starogardzkiej historii, natrafimy na bractwo, które uczyło zwykłych mieszczan jak bronić miasta w trakcie ataku wroga. Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Starogardzie Gdańskim powstało w 1351 roku, czyli ponad 660 lat temu i wciąż działa. Wypad 5 kilometrów poza Starogard Gdański jest rekomendowany, jeśli chcemy przenieść się w czasie aż do średniowieczna. Rekonstrukcję XI - wiecznego grodu wzniesiono na morenowym wzgórzu w zakolu rzeki Wierzycy. Grodzisko Owidz to też podróż w głąb wierzeń Słowian. W pierwszym w Europie Muzeum Mitologii Słowiańskiej dowiemy sięm, skąd w naszej tradycji wziął się zwyczaj topienia Marzanny, jak w dawnych czasach wyobrażano sobie powstanie Wszechświata i dlaczego powinno się mówić Świętowit, a nie Światowid. Starogard to miasto związane z legendą sportu; w 1947 roku urodził się tutaj genialny polski piłkarz Kazimierz Deyna. Był szóstym dzieckiem z dziesięciorga rodzeństwa i w rodzinnym mieście rozpoczęła się jego przygoda z piłką nożną. Z boiska warto przenieść się pod drzwi lokalnych artystów. Stojąc przed nimi, od razu widać, że mieszka tu i tworzy rzeźbiarz. Drzwi wejściowe zrobił sam i są prawdziwym dziełem sztuki.

Opis (streszczenie): Kolejna podróż Tomasza Bednarka wiedzie do Kluczborka. To miasto dosłownie miodem płynące. Zostało założone w XIII wieku przez Zakon Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. To tutaj narodziło się nowoczesne pszczelarstwo - a to za sprawą ks. Jan Dzierżona, uznanego badacza życia pszczół nazywanego "Kopernikiem od uli". Kluczbork otaczały niegdyś gęste lasy iglaste - mówi o tym sama nazwa miasta, która najpewniej powstała z połączenia słów: klucz oraz bór. Współczesnym symbolem tych ziem jest złocisty miód jeden z największych darów natury. Tutejszy rarytas - pyszny miód wytwarzany ze spadzi iglastej - przez wieki sprzedawano na placu targowym, czyli tutejszym rynku. Jak przystało na historyczne miasto - w jego centrum wznosi się majestatyczny ratusz. W Kluczborku nie brakuje innych zabytkowych budowli, dlatego warto tu przyjechać. Herb z wizerunkiem murów obronnych z szeroko rozwartą złotą bramą można traktować jako zaproszenie do odwiedzenia miasta. W Kluczborku łatwo się zakochać, bo to miasto dzięki pysznym miodom trafia przez żołądek wprost do serca!

Opis (streszczenie): Bielsk Podlaski jest najstarszym miastem na Podlasiu. Gród położony wśród mokradeł i torfowisk istniał już w XI wieku. Perełką architektoniczną jest kościół parafialny Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja, wzorowany na kościele św. Filipa z Paryża. Wybudowany w XVIII wieku, zarówno w bryle, jak i wyposażeniu zachował jednolity neoklasycystyczny charakter, niemal w nienaruszonym stanie. Z inicjatywy jego fundatorki - Izabeli Branickiej - wybudowano też ratusz miejski. Nawiązująca do stylu barokowego, murowana bryła wzniesiona na planie prostokąta posiada dwie kondygnacje. To unikatowy obiekt architektoniczny, nie tylko na skalę województwa podlaskiego. Między szarością ulic wznosi się okazała, błękitna cerkiew św. Michała Archanioła. Kolorystykę elewacji zaproponował Jerzy Nowosielski - jeden w najważniejszych polskich malarzy XX wieku, nie tylko genialny twórca sztuki nowoczesnej, ale przede wszystkim pisarz ikon, filozof i teolog prawosławia. Przy parafii istnieje Policealne Studium Ikonograficzne - jedyna tego typu szkoła w Polsce. Ciekawostką jest to, że w 1981 roku Jerzy Hoffman kręcił w Bielsku sceny do filmu "Znachor", na podstawie powieści Tadeusza Dołęgi - Mostowicza. Na rynku miasta wciąż znajduje się sklep, w którym pracowała bohaterka filmu, grana przez Annę Dymną. Do dziś wewnątrz wiszą zdjęcia przedstawiające ujęcia z filmu. Co ciekawe, "Znachor" swą prapremierę miał w bielskim kinie "Znicz". Bielsk to również miasto pełne niezwykłych, pełnych pasji ludzi, którzy odnaleźli tu swoją małą ojczyznę.

Opis (streszczenie): Tym razem Tomasz Bednarek ruszy w okolice Warszawy. Jadąc na południe wzdłuż Wisły, warto zatrzymać się w Otwocku i jego okolicach. Z jednej strony mamy miasto z uzdrowiskową historią i piękną rzeką Świder, o której pisał sam Gałczyński. Z drugiej zaś w położonym nieopodal Otwocku Wielkim możemy podziwiać przykłady sztuki ebenistycznej, czyli sztuki tworzenia mebli. W Józefowie z kolei czeka na nas unikalna kolekcja rysunków i rycin znakomitego ilustratora, który z Otwockiem i tamtejszym uzdrowiskiem miał wiele wspólnego. Na trasie tej wędrówki zobaczymy też zabytkowe drewniane budynki nawiązujące do alpejskich pensjonatów oraz rosyjskich dacz. Są one zbudowane w stylu charakterystycznym dla tej okolicy, określanym jako świdermajer. Nazwę wprowadził Konstanty Ildefons Gałczyński. Nawiązując do nazwy rzeki Świder, zabawnie przekształcił nazwę mieszczańskiego stylu biedermeier.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Golub - Dobrzyń. Miasto usytuowane w malowniczym zakolu Drwęcy powstało w wyniku połączenia dwóch niezależnych organizmów miejskich Golubia i Dobrzynia. Jego serce bije w historycznym centrum, którego zwartą, zabytkową zabudowę okalają pozostałości XIV - wiecznych murów obronnych. Dominującym elementem golubskiego krajobrazu jest górujący ponad miasteczkiem gotycko - renesansowy zamek. Inicjatorem jego budowy był komtur krzyżacki Konrad von Sack. W XVII wieku, za czasów rządów Anny Wazówny, starościny Golubia, surowa gotycka warownia zyskała cechy renesansowe. Na zamku pojawiły się liczne elementy dekoracyjne, a mury zwieńczyła ozdobna attyka. Dziś tętni tu życie kulturalne i rozrywkowe Golubia - Dobrzynia. Sztandarową imprezą jest coroczny Wielki Międzynarodowy Turniej Rycerski, w trakcie którego odbywają się pokazy grup rekonstrukcyjnych, zawody kusznicze, łucznicze oraz widowiskowy konny turniej rycerski z kruszeniem kopii. W okolicy warto też odwiedzić Szafarnię. W eklektycznym, XIX - wiecznym budynku otoczonym zabytkowym parkiem mieści się m.in. sala koncertowa, przestrzeń edukacyjna oraz muzeum poświęcone Fryderykowi Chopinowi. Działający tu Ośrodek Chopinowski stanowi ważne miejsce na muzycznej mapie Europy. Ciekawym miejscem jest też wieś Płonne, gdzie kilkukrotnie gościła u swojej siostry pisarka Maria Dąbrowska. Malownicza wioska i życie jej mieszkańców stały się inspiracją dla powieści "Noce i dnie".

Opis (streszczenie): Rabka - Zdrój to miasto ukryte wśród górskich pasm Beskidu Wyspowego i Gorców. Jest miastem o ciekawej historii, miastem kuracjuszy, a w wielkiej mierze także dzieci. Pierwsze wzmianki o Rabce sięgają średniowiecza. Jednak długo pozostawała co najwyżej stolicą niewielkiego regionu. Wszystko zmieniło się gdy powstało tutaj uzdrowisko. Już w drugiej połowie XIX wieku do Rabki dojechać można było koleją - linią łączącą Żywiec z Nowym Sączem. Był to dla Rabki czas kluczowy, gdy stawała się coraz bardziej popularnym uzdrowiskiem. Zabytkowy dziś dworzec otwarty został w roku 1929. Współcześnie mieści się w nim biblioteka oraz punkt informacji turystycznej. Święty Mikołaj, biskup Mirry, stanął przed rabczańskim dworcem nieprzypadkowo. Decyzją Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu, Rabka - Zdrój od 1996 roku cieszy się tytułem Miasta Dzieci Świata. Dla osób odwiedzających miasto najważniejsze pozostają tutejsze wody. W tężni wykorzystywana jest woda z pobliskiego źródła. Spadające na gałązki krople tworzą aerozol, który korzystnie wpływa na drogi oddechowe. W roku 1939 rabczańskie uzdrowiska odwiedziło ponad 30 tysięcy kuracjuszy. Po wojnie, kiedy tak wielkie zagrożenie stanowiła gruźlica, już w roku 1946 otwarto tu pierwsze sanatorium obserwacyjne. Z czasem powstało ich kilkanaście, a w Rabce do dziś leczy się schorzenia układu oddechowego wciąż głównie u dzieci.

Opis (streszczenie): Grudziądz nie bez przyczyny nazywany jest miastem garnizonowym. Z racji strategicznego położenia miasto od wieków było związane z wojskiem. I nie chodzi tylko o średniowieczny zamek, ale też pobliską XIX - wieczną cytadelę i forty. Co więcej w 20 - leciu międzywojennym funkcjonowało tu Centrum Szkolenia Kawalerii, dlatego do dziś kultywuje się tu ułańskie tradycje. W Polsce tylko kilka miast ma rozpoznawalną na pierwszy rzut oka panoramę. Jednym z nich jest Grudziądz i jego gotyckie spichlerze, majestatycznie górujące nad wiślanym brzegiem. W listopadzie 2017 roku wpisano je na listę Pomników Historii. Miasto, z racji strategicznego położenia, przez wieki odgrywało ważną rolę w burzliwej historii ziemi chełmińskiej. Jego początki sięgają pierwszych Piastów, a konkretnie 1064 roku, z którego pochodzi pierwsza wzmianka o Grudziądzu. W 1218 roku Konrad Mazowiecki nadał tę osadę biskupowi misyjnemu Chrystianowi, jednak 13 lat później przekazano ją Krzyżakom. Na wzniesieniu, na wysokości około 60 metrów nad taflą Wisły, w XIII wieku zakon krzyżacki wzniósł zamek obronny, zbudowany na planie czworoboku. W czasie licznych wojen zamek został zniszczony. Grudziądz nie bez przyczyny nazywany jest "miastem garnizonowym". Z racji strategicznego położenia miasto od wieków było związane z wojskiem. I nie chodzi tylko o średniowieczny zamek, ale też o pobliską XIX - wieczną cytadelę i forty. Co więcej w 20 - leciu międzywojennym szkolono tu kawalerzystów, dlatego do dziś w mieście kultywuje się ułańskie tradycje. Pod Grudziądzem znajdują się również pokłady wód geotermalnych, bogatych w różne mikroelementy. 45 minut inhalacji solanką równa się dniu spędzonemu nad morzem, dlatego Tomasz Bednarek kończy zwiedzanie miasta właśnie w tutejszej tężni.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek w swojej kolejnej podróży po Polsce odwiedza Głuchołazy, miasto tuż obok czeskiej granicy, z niezwykłą Parkową Górą i tężnią solankową. Głuchołazy szczycą się też bogatą historią wydobycia złota. Współcześnie - do miasta zjeżdżają rowerzyści z okolic dla słynnych tras rowerowych. Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni.

Opis (streszczenie): Supraśl liczy cztery i pół tysiąca mieszkańców. Leży w samym sercu Puszczy Knyszyńskiej, ma status uzdrowiska i zadziwia liczbą zabytków. Zwiedzanie dobrze jest rozpocząć tam, gdzie miasteczko wzięło swój początek - w okolicach klasztoru. Został on zbudowany w miejscu, w którym wedle legendy zatrzymał się drewniany krzyż z relikwiami. Puszczając go po rzece, mnisi świętego Bazylego prosili Bożą Opatrzność, by zatrzymał się w miejscu najbardziej dogodnym do budowy monasteru. Powstały zabudowania klasztorne i drewniana cerkiew, potem murowana. W 1501 roku zaczęto budować cerkiew obronną pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. Początkowo Supraśl rozwijał się jako maleńka osada przyklasztorna. Z początkiem XIX wieku zaczęło się to zmieniać. Gdy po powstaniu listopadowym nałożono wysokie cła na wywóz towarów z Królestwa Polskiego do Rosji, Supraśl, leżący w Cesarstwie Rosyjskim, stał się atrakcyjny dla fabrykantów. Przyczyniło się to do ożywienia miasteczka, które w połowie XIX wieku liczyło już ponad 3 tysiące mieszkańców, utrzymujących się głównie z włókiennictwa. Pozostałością z tamtych czasów jest m.in. pałac Buchholtzów oraz domy tkaczy. Miasto jest jednym z najmłodszych uzdrowisk w Polsce i drugim, obok Augustowa, usytuowanym na Podlasiu. Wyjątkowy mikroklimat i usytuowanie miasteczka w centrum puszczy sprawiają, że przyjeżdżają tu ludzie z całej Polski, by pooddychać krystalicznie czystym powietrzem. Warto też odwiedzić Kruszyniany. W tej niewielkiej wsi znajduje się najstarszy na terenach Polski, do dziś zachowany meczet tatarski.

Opis (streszczenie): Jarosław to jedno z najbogatszych miast Rzeczypospolitej przełomu XVI i XVII wieku. Położone na dawnym europejskim szlaku handlowym było jednym z najważniejszych targowisk ówczesnej Polski. Ślady tych bogatych tradycji kupieckich widoczne są w architekturze do dziś, a współczesne życie kulturalne miasta czerpie inspiracje z wiekowej tradycji. Na jarosławskim rynku uwagę zwraca ratusz. Wybudowany w XVII wieku przechodził różne koleje losu. Elementem, na który warto zwrócić uwagę, jest zegar na ratuszowej wieży, który wybija godziny od 1896 roku. Z uwagi na kilkutygodniowe jarmarki podczas letnich miesięcy i tony produktów w mieście, pod kamienicami budowano magazyny. Wraz z rozwojem miasta i popularyzacją jarmarków powstawało ich coraz więcej, aż stworzyły podziemną sieć korytarzy, dziś udostępnionych do zwiedzania. Jarosław można również polecić entuzjastom architektury sakralnej. W tym 40-tysięcznym mieście jest kilkanaście świątyń o imponującej architekturze i wystroju. Ze skarbów, jakie skrywają, można wymienić chociażby rzeźbę Cudownej Piety Matki Bożej Bolesnej w kościele oo. dominikanów oraz jeden z najcenniejszych zabytków Jarosławia - Ołtarz Relikwii. Na wzgórzu, w pierwotnej lokalizacji miasta, znajduje się opactwo pobenedyktyńskie. Kompleks z pięknymi ogrodami, złożony z średniowiecznych obwarowań, budynków zakonu sióstr benedyktynek, kościoła i domu pielgrzyma, nazywany jest podkarpackim Carcassonne. Mnogość tajemnic i dumna historia czyni Jarosław wyjątkowym miejscem na mapie Polski.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Kopiec Kościuszki - usypany w latach dwudziestych XVIII wieku był hołdem złożonym przez naród, trwałym pomnikiem ku czci wielkiego bohatera. Położony na krakowskim Zwierzyńcu na wzgórzu św. Bronisławy był świadkiem historii XIX - i XX - wiecznej Polski. Tomasz Bednarek opowiada tę historię i pokazuje najważniejsze punkty - Muzeum Kościuszkowskie (a w nim cenne pamiątki po Naczelniku), kaplicę pod wezwaniem św. Bronisławy, a także położony tuż obok cmentarz salwatorski, na którym są pochowani znani Polacy, m.in. Stanisław Lem.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Pojezierze Drawskie. Swoją wędrówkę zaczyna w Złocieńcu. Punktem startowym jest skwer, przy którym stoi XIX - wieczny budynek Ratusza i kościół parafialny, pierwotnie zbudowany w stylu tzw. zakonnego gotyku. Złocieniec otrzymał prawa miejskie ponad 680 lat temu. W mieście, położonym nad kilkoma małymi jeziorami, górował kiedyś zamek należący do rycerskiego rodu von Borcke. Po historycznym budynku pozostała jedynie nazwa Wzgórze Zamkowe. U podnóża wzniesienia roztacza się Park Żubra. Jest to jego nieoficjalna nazwa używana przez mieszkańców, na pamiątkę Jana Żubra, który po II wojnie światowej dbał o park. Kolejnym przystankiem na trasie wędrówki jest miejscowość Gudowo; tu znajduje się jezioro Lubie - jeden z największych akwenów Pojezierza Drawskiego. Pojezierze Drawskie często jest kojarzone z poligonem wojskowym. Zajmuje on teren około 40 tysięcy hektarów i jest jednym z największych w Europie terenów szkolenia wojsk lądowych. Oprócz polskich żołnierzy, trenują tu też wojska innych państw NATO. Teren poligonu drawskiego to też idealne miejsce do ekstremalnej jazdy samochodami terenowymi. Od wielu lat odbywają się tu rajdy, w których bierze udział między innymi czołówka zawodników rajdów Dakar. Przystanek obowiązkowy to oczywiście Drawsko Pomorskie, które prawa miejskie otrzymało w 1297 roku. Warto tu zobaczyć m.in. późnogotycki kościół Zmartwychwstania Pańskiego z przełomu XIV i XV wieku oraz magazyn solny z XVIII wieku.

Opis (streszczenie): Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni.

Opis (streszczenie): W gminie Strzegom, we wsi Rogoźnica warto odwiedzić Muzeum Gross-Rosen upamiętniające ofiary byłego nazistowskiego obozu koncentracyjnego, gdzie życie straciło 40 tysięcy osób.

Opis (streszczenie): Bochnia - jedno z najstarszych miast Małopolski - swój rozwój zawdzięcza odkryciu złóż soli kamiennej. Dobre zarządzanie przez władców Polski zasobami tego cennego minerału doprowadziło do rozwoju gospodarczego całego regionu. "Białe złoto" - bo tak określana była sól kamienna - wydobywano tu przez stulecia, aż do lat 90. XX wieku. Tomasz Bednarek zjedzie kilkaset metrów w dół, aby dowiedzieć się, jak wyglądała praca w tutejszej kopalni soli, której początki sięgają 1248 roku. Wydobywany tu minerał był jednym z najważniejszych surowców dla polskiej gospodarki doby średniowiecza. Dopiero w XX wieku pokłady surowca zaczęły się wyczerpywać, a wydobycie stało się coraz mniej opłacalne. Ostatecznie w 1990 roku wstrzymano eksploatację, a bocheńska kopalnia rozpoczęła działalność turystyczną. Dziś można tu zwiedzić podziemne korytarze, pooddychać powietrzem wypełnionym solanką, dowiedzieć się jak wydobywano sól i jak transportowano ją na zewnątrz. Warto też zwiedzić kaplicę św. Kingi to jedna z ośmiu podziemnych kaplic, budowanych niegdyś przez górników. Biorąc pod uwagę fakt, że praca w kopalni była bardzo niebezpieczna, zawsze powierzali oni swoje życie i zdrowie Bogu oraz świętym. Bochnia to najstarszy ośrodek wydobywczy soli w Polsce. Działa bez przerwy od średniowiecza, czyli 770 lat. W 2000 roku została uznana przez prezydenta RP za Pomnik Historii, a w 2013 wpisano ją na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Opis (streszczenie): Tym razem Tomasz Bednarek odwiedza część Pojezierza Drawskiego zwaną Szwajcarią Połczyńską. Zwiedzanie rozpoczyna w Połczynie - Zdroju. Siedemsetletnie miasto może pochwalić się już trzema wiekami tradycji uzdrowiskowych; w XVII wieku w okolicy odkryto źródło wód mineralnych. W drugiej połowie XIX wieku działalność uzdrowiskową przeniesiono z pobliskiego Międzyborza do centrum miasta. W 1854 roku oddano do użytku sanatorium Victoria Bad. Obecnie w uzdrowisku jest 1300 łóżek w obiektach sanatoryjnych. Niesamowitych wrażeń dostarcza podróż z Połczyna - Zdroju do Czaplinka słynną Szosą Stu Zakrętów. Asfaltowa wstążka wije się przez najpiękniejszą część Pojezierza Drawskiego - Dolinę Pięciu Jezior. Leżące w dolinie polodowcowej jeziora Krzywe, Krąg, Długie, Głębokie i Małe to raj dla wędkarzy, miłośników spacerów i wypraw rowerowych. Ciekawostką jest, że przez tych pięć akwenów przepływa rzeka Drawa, która ma swój początek w okolicy jeziora Krzywego. Największe jezioro na terenie to Drawsko z charakterystycznymi długimi zatokami i 12 wyspami. W centralnej części akwenu znajduje się wyspa Bielawa - jedna z największych wysp śródlądowych w Polsce. Jezioro przyciąga miłośników przeróżnych sportów wodnych. Czaplinieckie Bractwo Żeglarskie organizuje tu regaty, które stanowią eliminacje do Pucharu Polski Jachtów Kabinowych. W Czaplinku warto zobaczyć najstarszy miejski zabytek - kościół wzniesiony na przełomie XIV i XV wieku. Niewyjaśnioną dotąd zagadkę kryją podziemia. Pod jego drewnianą podłogą znajduje się krypta z ustawioną w niej trumną. Jednak nie wiadomo, kogo tam pochowano. Inne ciekawe miejsce Szwajcarii Połczyńskiej to wieś Siemczyno, gdzie znajduje się okazały, barokowy pałac.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Białystok - stolicę Podlasia, w której zachowało się wiele pamiątek po dawnej wielokulturowej Rzeczypospolitej. Przez stulecia żyli tu obok siebie przedstawiciele różnych nacji i religii, do dziś w mieście zachowały się ślady społeczności żydowskiej oraz tatarskiej. To właśnie tu zrodziła się idea wspólnego dla różnych narodów języka esperanto, którego twórcą był Ludwik Zamenhof. Zwiedzanie miasta warto rozpocząć od monumentalnej Wielkiej Bramy, przypominającej Łuk Triumfalny. Prowadzi ona do Pałacu Branickich. Ta pełna przepychu rodowa siedziba nazywana była niegdyś Wersalem Podlasia. Dziś to jedna z najlepiej zachowanych rezydencji magnackich epoki saskiej w Polsce, słynąca też z przepięknych barokowych ogrodów. W Białymstoku zachwycają również zabytkowe świątynie oraz architektura współczesna. Jednym z jej przykładów jest gmach Opery i Filharmonii Podlaskiej - jeden z najbardziej niezwykłych budynków w mieście. Można go podziwiać nie tylko z perspektywy ulicy, ale również spacerując po dachu, który porasta bajkowy ogród. Walorem miasta jest również piękna przyroda - m.in. dwa rezerwaty, które wraz z parkami, skwerami i lasami tworzą specyficzny mikroklimat. Nic dziwnego, że Białystok znalazł się w Sieci Zdrowych Miast powołanej przez Światową Organizację Zdrowia.

Opis (streszczenie): Niepołomice mogą pochwalić się zabytkami datowanymi na połowę XIV w. Wtedy to Kazimierz Wielki zarządził budowę zamku oraz kościoła. Jan Długosz w swoich kronikach nazywał to miejsce drugą po Krakowie stolicą Polski, a zamek drugim Wawelem. Przyczynili się do tego przede wszystkim Jagiellonowie, obierając zamek na swoją ulubioną rezydencję. Bona Sforza, energiczna i przedsiębiorcza królowa, miała świetny gust i dużą wiedzę. To jej zawdzięczamy m.in. budowę ogrodów w myśl ówczesnych europejskich trendów włoskiej szkoły ogrodniczej. Założyła ogrody pełne kwiatów i ozdobnych krzewów oraz parcele warzywne. Dzisiejsza forma i kształt przyzamkowej zieleni to luźne nawiązanie do renesansowego układu ogrodów kwaterowych. W mieście ciekawe są również budynki współczesne. Małopolskie Centrum Dźwięku i Słowa zostało otwarte w 2011 roku i od razu stało się głównym punktem na kulturalnej mapie miasta. To ośrodek, który spełnia zarazem funkcje edukacyjne, rozrywkowe, szkoleniowe i artystyczne. A w jego podziemiach mieści się Muzeum Fonografii. Zaledwie 6 km od centrum Niepołomic leży najstarszy polski klasztor żeńskiego zakonu klauzurowego - Opactwo Benedyktynek w Staniątkach. Historycy przyjmują, że założenie klasztoru miało miejsce w roku 1216. Ta gotycka budowla sakralna wzniesiona w halowym systemie przestrzennym, w XVII wieku przebudowana została w duchu stylu barokowego. W 2016 roku kilkanaście obecnie mieszkających w opactwie mniszek obchodziło 800 - lecie klasztoru.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Gdański Teatr Szekspirowski, w którym można zobaczyć przedstawienia teatralne w otoczeniu jakby wprost przeniesionym z czasów autora "Hamleta". Jako jedyny teatr na świecie ma otwierany dach. Jego budynek to mistrzowskie połączenie historii i nowoczesności. W roku 2016 okrzyknięto go najlepszym budynkiem teatralnym na świecie w międzynarodowym konkursie The Architizer A+Awards organizowanym przez prestiżowy portal architektoniczny. Choć gmach jest otoczony przez wysoki na 6 metrów mur, teatr nie jest zamkniętą twierdzą. Mury przepruwają liczne bramy, które otwierają budynek na miasto. W obrębie teatru znajdują się intrygujące przestrzenie dziedzińców i tajemniczych zaułków. Przypominają one place miejskie oraz wąskie uliczki, a cały gmach zdaje się być modelem średniowiecznego miasta. W jego centrum wznosi się budynek z salą teatralną. Jej wymiary są identyczne jak dawnego teatru z XVII wieku i tak jak wówczas przedstawienia można oglądać z trybun galerii rozmieszczonych wokół dziedzińca. W gdańskim teatrze, dzięki nowoczesnej technologii, można grać pod gołym niebem, jak w czasach elżbietańskich. Zamknięta sala teatralna możne nagle stać się otwartym dziedzińcem. Zastosowanie tak niekonwencjonalnych rozwiązań sprawia, że to jedyny gmach na świecie, gdzie udało się połączyć epokę elżbietańską z dokonaniami XXI wieku.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Olkusz często nazywany "Srebrnym Miastem". W wiekach średnich gwarkowie wydobywali tu, obok rud cynku i ołowiu, rudę srebra. Występowanie dużych ilości tego kruszcu, przyczyniło się do decyzji o otwarciu pierwszej w Polsce mennicy królewskiej, której sława dotrwała aż do czasów współczesnych. Olkuska mennica została otwarta w 1579 r. na mocy wydanego przez Stefana Batorego królewskiego uniwersału. Wybijano w niej szelągi, grosze i talary, a najbardziej popularne były trojaki. Za panowania Stefana Batorego przeszło 60% wszystkich monet wybijanych w Polsce powstało właśnie tutaj. Mur miejski, okalający miasto na planie regularnego prostokąta, początkowo miał formę drewniano ziemnych fortyfikacji. Z racji tego, że Olkusz, jako bogate miasto górnicze, narażony był na ataki obcych wojsk, za Kazimierza Wielkiego zapadła decyzja o wybudowaniu go z kamienia. Ponad kilometrowy mur był wysoki na 9 metrów, a jego grubość dochodziła do dwóch. W mieście warto zobaczyć m.in. gotycką świątynię, dziś noszącą nazwę Bazyliki Mniejszej św. Andrzeja Apostoła z niezwykle cennym XV - wiecznym Poliptykiem Olkuskim - perełką gotyckiego malarstwa tablicowego. Turystyczną atrakcją jest zamek w Rabsztynie - początkowo średniowieczna strażnicą królewską z czasów Kazimierza Wielkiego, później przebudowany w stylu magnackiej rezydencji. Popadający stopniowo w ruinę po potopie szwedzkim, na początku wieku XIX został ostatecznie opuszczony. Zachowane fragmenty murów posłużyły do częściowej rekonstrukcji obiektu i stanowią dziś malowniczą scenerię organizowanych tu turniejów rycerskich.

Opis (streszczenie): Tym razem cofniemy się do wydarzeń sprzed ponad 700 lat. W XIII wieku Polska była w apogeum rozbicia dzielnicowego, które podzieliło kraj na małe, niezależne od siebie księstwa. Zwyczajowe prawo Piastów zapewniało każdemu członkowi rodu ojcowiznę, a że dynastia szybko się rozrastała, trzeba było wciąż wydzielać kolejne części i tworzyć nowe księstwa. Jednym z nich było Księstwo Świdnicko-Jaworskie, najpotężniejsze i najbogatsze na Śląsku. Jego świetność przetrwała w świadomości mieszkańców i w olśniewającej architekturze. To tu - w Jaworze i Świdnicy - odwiedzimy niezwykłe drewniane kościoły, zamek w Bolkowie z unikatową na skalę Europy wieżą z dziobem czy jeden z najlepiej zachowanych w Polsce zespołów kamienic na świdnickim rynku. Trudno znaleźć drugie takie miejsce, gdzie można tak dosłownie dotykać historii, zachowanej w formach skalnych, przyrodzie, kamieniu, drewnie, glinie i wreszcie: w ścianach wiekowych kamienic. A wszystko to w dostojnym cieniu Sudetów.

Opis (streszczenie): Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale również docierając do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Tym razem Tomek odwiedza Lądek - Zdrój. Maleńkie, pięciotysięczny miasto może poszczycić się długą historią. Szczególnie wart uwagi jest tu Park Zdrojowy, Rynek, który otaczają barokowe i renesansowe kamieniczki, Ratusz z wieżą zegarów. Ale to nie wszystko. W Lądku - Zdroju zlokalizowanych jest sześć naturalnych źródeł wód leczniczych oraz jeden głęboki odwiert wody termalnej. Dla miłośników pieszych wędrówek - Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie oraz Stara Kopalnia Uranu w Kletnie. A dla amatorów białego szaleństwa - Czarna Góra, na którą możemy wjechać Kolejką Linową Luxtorpeda.

Opis (streszczenie): Lipnica Murowana, wieś w powiecie bocheńskim, oddalona jest niecałe 60 kilometrów od Krakowa. Leży w dolinie rzeczki Uszwicy. Ślady pierwszych osadników sięgają neolitu, ale dopiero od VII wieku n.e. , dogodne położenie i żyzna ziemia spowodowały, że dolina Uszwicy gęsto się zaludniła. Pierwsze oficjalne wzmianki dotyczące osady Lipnik dotyczą parafii założonej w 1141 roku. Mimo licznych najazdów była ona dobrze zasiedlona i wciąż się rozwijała, dzięki korzystnemu położeniu na szlaku handlowym między Węgrami a Krakowem. Wieś była dobrze zorganizowana, więc lokalni włodarze zaczęli zabiegać o nadanie jej większego znaczenia. Z powodzeniem w 1326 roku król Władysław Łokietek pozwolił Konradowi, sołtysowi wsi Lipnica, założyć miasto na 100 łanach frankońskich, czyli około 25 hektarach. W ten sposób wieś Lipnica stała się miastem. Rozplanowano je zgodnie ze średniowiecznym układem urbanistycznym, który zachował się do dziś. Tomasz Bednarek odwiedza najciekawsze miejsca w Lipnicy Murowanej, m.in. cmentarny kościół św. Leonarda, który w 2003 roku został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, Izbę Regionalną, kościół św. Andrzeja oraz gospodę, w której przygotowywana jest lipnicka lipina - produkt regionalny o właściwościach leczniczych. Lipnica to niegdyś tętniące handlowym życiem królewskie miasto, a dziś cicha miejscowość, o wciąż widocznym średniowiecznym rodowodzie, cel podróży pasjonatów historii oraz pielgrzymów podążających śladami świętych.

Opis (streszczenie): Tym razem gościmy w Opolu, niekwestionowanej stolicy polskiej piosenki. Już na samym początku pobytu w mieście - na Dworcu Głównym pod łukami przy kasach - doświadczyć można ciekawego zjawiska akustycznego. Tu głos z jednego końca pomieszczenia słychać w drugim końcu budynku. Warto jednak szybko "odhaczyć" tę atrakcję i rozpocząć zwiedzanie, bo lista miejskich atrakcji jest bardzo długa. Na wytyczonym przez Tomasza Bednarka szlaku znajdą się m.in. przeglądające się w wodzie kamienice położone nad kanałem Młynówka. Opolska Wenecja rozciąga się wzdłuż dawnego koryta Odry. Można tu przysiąść, wypić kawę, pospacerować bulwarami lub przejść na drugą stronę ulicy i zobaczyć średniowieczną wieżę. Na początku XIV wieku na wyspie Pasieka pobudowano Zamek, który stał się na parę stuleci główną siedzibą Piastów opolskich. Po pierwszej wojnie światowej uznano, że jest niefunkcjonalny i przystąpiono do rozbiórki. Dzięki protestom mieszkańców udało się uratować Wieżę Piastowską. Ta, w sąsiedztwie amfiteatru opolskiego, jest dziś jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta i jednym z najstarszych polskich zabytków architektury obronnej i jest najlepszym punktem widokowym w mieście. Inne atrakcje m.in. to Muzeum Wsi Opolskiej - idealny plan zdjęciowy do różnych produkcji. To właśnie tu reprezentujący Polskę na konkursie Eurowizji zespół Tulia nakręcił klip do jednego ze swoich utworów. Prawdziwą chlubą Opola jest Muzeum Polskiej Piosenki - z małym studio nagraniowym, w którym można nagrać własną wersję jednego z polskich przebojów.

Opis (streszczenie): Chełm, dawne miasto wojewódzkie, z białym niedźwiedziem w herbie, to obecnie największy ośrodek miejski przy granicy Unii Europejskiej. Położony jest na Polesiu Wołyńskim, na styku wschodniej i zachodniej słowiańszczyzny. Od średniowiecza współistniały tu w zgodzie różne narodowości, wyznania i kultury, a ich ślad pozostał do dziś. Miasto jest usytuowane na Pagórach Chełmskich, których podłoże stanowią głębokie warstwy kredy porowatej i miękkiej skały, tworzące niezbyt stabilne podłoże. Historia miasta i jego mieszkańców jest nierozerwalnie związana z kredą, dlatego Tomasz Bednarek rozpoczyna zwiedzanie od podziemi. Chełmskie Podziemia Kredowe w 1994 roku zostały wpisane do rejestru zabytków i są unikatem na skalę światową. Centralnym punktem Chełma jest Góra Zamkowa. Od tego wzniesienia pochodzi nazwa miasta - w języku starosłowiańskim słowo "cholm" oznaczało wzgórze. Centralny punkt wzniesienia zajmuje okazała, późnobarokowa katedra, niegdyś cerkiew prawosławna oraz unicka. Wędrówka po Chełmie kończy się we wschodniej części miasta, znajduje się tu ciekawa dzielnica. Zbudowano ją od podstaw w dwudziestoleciu międzywojennym dla przeniesionej do Chełma Radomskiej Dyrekcji PKP, a rozmach inwestycji był porównywany do budowy Gdyni. W 1971 roku Osiedle Dyrekcja wpisano do rejestru zabytków.

Opis (streszczenie): Kolejnym przystankiem na trasie podróży po Polsce będzie Brzeg. Miasto nad Odrą zachwyca obfitością niespodzianek takich jak chociażby argentyńskie rytmy na ulicach, fascynujące historie domów bez okien, czy sala z dekoracją w postaci malowideł aż po sam sufit. Prawdziwe perły tutejszej architektury to malowniczy Zamek Piastów Śląskich oraz monumentalny kościół św. Mikołaja. Tym, co przykuwa wzrok, jest wysokość jego wnętrza. Dzięki 30 - metrowej nawie, bazylika jest zaliczana do największych świątyń gotyckich na Śląsku. W prezbiterium kolejną ogromną przestrzeń wypełnia wykonany w 1995 roku prawie 20 - metrowy witraż. Kolejna zabytkowa świątynia to barokowy kościół Podwyższenia Krzyża Świętego wybudowany na wykupionych przez jezuitów przyzamkowych terenach ogrodowych, w miejscu, w którym w średniowieczu stał kościół i klasztor dominikanów. Spacerując po Brzegu, pół dnia można spędzić wpatrując się w elewacje kamienic, na których zapisana jest historia miasta. I tak na przykład na budynkach przy ul. Sukiennice 5 czy ul. Dzierżonia 10, widać ślepe okna, czyli tzw. blendy. To powszechny w średniowieczu rodzaj dekoracji architektonicznej, zachowany do dziś w niewielu miastach. Jeśli dom miał wiele okien, również tych nieistniejących, pokazywało to zamożność i pozycję. Bogactwem Brzegu są też miejskie parki. Zajmują aż 90 hektarów powierzchni miasta, a to oznacza, że raczej prędzej niż później trafimy na łono brzeskiej natury.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Tym razem zaprasza do jednego z najpiękniejszych polskich zamków, położonego w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Jej sercem jest Dolina Prądnika, nad którą 700 lat temu wzniesiono właśnie Zamek Pieskowa Skała. Pieskowa Skała jest częścią tzw. Szlaku Orlich Gniazd. Zamek słynie z legend, choćby tej o Dorotce, niewiernej żonie jednego z Szafrańców, którą okrutny mąż kazał żywcem zamurować w piwnicy pod wieżą. Na terenie zamku odbywają się niezwykłe historyczne rekonstrukcje, prezentacje strojów, broni i pozorowanej walki - choćby pokazy Chorągwi Husarskiej - wielbicieli historii Polski, staropolskich militariów i tradycji z czasów świetności Rzeczpospolitej.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Niemodlin, miasteczko na Opolszczyźnie wyrosłe u podnóża niezwykłego zamku. Niedawno okrzyknięto go najpiękniejszą twierdzą w Polsce. 700 - letni zamek książęcy wielokrotnie burzony, zdobywany i odbudowywany, szczęśliwie przetrwał w swym renesansowym kształcie. Obecnie znów jest udostępniony turystom. Niemodlin ma również jeden z najdłuższych w Polsce rynków. Spacer z jednego końca na drugi stanowi dystans prawie 400 metrów. Wrzecionowaty plac to rzadko spotykany w miastach przykład tzw. ulicówki, czyli zabudowy powstałej wokół poszerzenia głównej drogi. Miasto i okolica pełna lasów i stawów od stuleci uchodzi za niekwestionowaną stolicę karpia. Dodatkowo miejscowość rozsławia też najstarszy park dendrologiczny w naszym kraju. W okolicy Niemodlina można znaleźć wiele imponujących pałaców. Jednym z największych jest pałac w Kopicach, należący niegdyś do rodziny Schaffgotschów. Dziś to malownicza ruina, jednak w drugiej połowie XIX wieku była to pełna przepychu rezydencja, do której przyjeżdżał kwiat arystokracji. Nad Niemodlinem od dawna zdaje się czuwać dobry duch. W XIII wieku przed atakiem wojsk tatarskich Niemodlin uratowało tajemnicze zjawisko na niebie. Według legendy, najeźdźców oślepił blask bijący z orszaku aniołów kroczących ze św. Urszulą na czele. Dziś ten cud zdaje się powracać w nowej odsłonie. Małe opolskie miasteczko wyrasta na turystyczną perłę całego regionu.

Opis (streszczenie): Na trasie podróży po Polsce odwiedzimy Sulechów. Tutejszy Rynek, dumnie reprezentuje lew, a właściwie jego głowa. Fontanna powstała w miejscu dawnej studni. Sulechowski zdrój przed wiekami zaopatrywał mieszkańców w wodę. Dostarczał jej również na potrzeby pobliskiej warzelni piwa i targowiska. Obecnie studnia z Głową Lwa stanowi imitację bramy miejskiej, która powstała tu w 1904 roku. Zwiedzając miasto, koniecznie trzeba przespacerować się wzdłuż historycznych Murów Obronnych. Zostały one wzniesione w XIV wieku. Kiedyś otoczone były fosą. Jedyną ocalałą z czterech dawnych bram murów, jest Brama Krośnieńska. Umieszczono na niej niemiecki Herb Miasta z XIX wieku. Przedstawia stróża miejskiego między dwiema wieżami, z halabardą w dłoni.

Opis (streszczenie): W tym odcinku odwiedzamy Częstochowę - miasto, do którego przybywa najwięcej pielgrzymów w Polsce. Jasnogórski klasztor zbudowali paulini sprowadzeni tu w roku 1382. Swój obecny kształt kompleks osiągał przez wieki, choć większość zabudowań klasztornych wzniesiona została w wieku XVII. Wśród kaplic otaczających świątynię szczególnie znacznie ma kaplica Matki Bożej. Aby w niej modlić przed Cudownym Obrazem, w mury klasztoru wstępowali najświetniejsi goście. W mieście warto też zobaczyć Park imienia Stanisława Staszica, który powstał w połowie XIX wieku. Ciekawe są też trzy kameralne muzea. Oddział Muzeum Częstochowskiego poświęcony jest ludności żydowskiej, licznie zamieszkującej niegdyś miasto. Niewielkie muzeum upamiętnia Halinę Poświatowską; mieszkanie poetki, która się tutaj urodziła i spędziła dzieciństwo oraz młodość, odwiedza wielu fanów, którzy uwielbiali ją między innymi za przejmującą "Opowieść dla przyjaciela". Pasjonatów zabytków industrialnych zainteresuje Muzeum Produkcji Zapałek - w jego zaniedbanych dziś murach czeka gotowy do uruchomienia kompletny stuletni zestaw maszyn. To jeden z punktów na Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiego i unikat na skalę światową. Miejscową atrakcją jest też ławeczka, gdzie można przysiąść u boku pewnej znanej postaci - to Marek Perepeczko, najsłynniejszy polski harnaś, niezapomniany odtwórca roli Janosika. Aktor właśnie w Częstochowie spędził ostatnie lata życia.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza przepiękny skansen - Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. W takiej scenerii opowiada o Wielkanocy, najstarszym i najważniejszym ze wszystkich chrześcijańskich świąt. W Niedzielę Wielkanocną dopełnia się największa tajemnica wiary: Chrystus odnosi zwycięstwo nad śmiercią. Wielkanocna symbolika była tak wymowna i nacechowana emocjonalnie, że szybko przenikło do sztuk plastycznych oraz do muzyki. W Polsce powszechnie znane są piękne obrzędy związane z tym świętem oraz poprzedzającym je Wielkim Tygodniem: strojenie palm wielkanocnych, zdobienie pisanek, święcenie pokarmów, dzielenie się jajkiem czy wreszcie śmigus - dyngus. Są też mniej znane tradycje, które mają zasięg regionalny. Opowiedzą o nich kulturoznawcy ze skansenu w Sierpcu oraz z Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Niezależnie od tego jak spopularyzowany jest wielkanocny zwyczaj, każdy kryje w sobie głęboką symbolikę, wpisaną w to niezwykłe święto radości i nadziei. Dopełnieniem podniosłej atmosfery odcinka będzie muzyka paschalna w świetnym wykonaniu.

Opis (streszczenie): Tym razem odwiedzimy Kazimierz Dolny - miasteczko uważane za jedno z najpiękniejszych w Polsce. Ma unikalne położenie nad malowniczym przełomem Wisły, a jego zabytkowa zabudowa wśród lessowych wzgórz od dawna inspiruje malarzy i poetów oraz przyciąga miliony turystów. Kazimierz Dolny to unikat w skali Polski, stanowi najlepiej zachowane do naszych czasów miasteczko handlowe położone na dawnym szlaku wiślanym. Do dziś można tu napotkać liczne oznaki dawnego bogactwa. Przypominają o tym nieczynne już spichlerze oraz renesansowe kamienice należące niegdyś do tutejszego patrycjatu. Zabytkowe centrum miasta z zabudową skupioną wokół rynku zostało wpisane w 1994 roku na listę Pomników Historii RP. Kazimierz to również miejsce o niespotykanych nigdzie indziej w Polsce walorach przyrodniczych. Wystarczy tylko wyjść kilkaset metrów poza centrum i już można zagłębić się w tajemnicze wąwozy lessowe, wyglądające niczym z filmów fantasy. O tym, jak kiedyś wyglądały wioski rybackie nad Wisłą, najlepiej przekonać się w Mięćmierzu - dawnej wsi, która obecnie stanowi zachodni kraniec Kazimierza Dolnego. Można tu znaleźć wiekowe chaty przeniesione z różnych miejsc Lubelszczyzny. Promem warto też wybrać się do pobliskiego Janowca; to obecnie wieś, lecz niegdyś miasto prywatne. Pamiątką po minionej świetności jest górujący nad okolicą zamek.

Opis (streszczenie): W XVII wieku magnat Adam Olbracht Przyjemski, herbu Rawa zdecydował, że w pobliżu swojej wsi Sierakowo zbuduje miasto i nazwie je na część swojej rodziny. Takie były początki Rawicza. Założyciel miał duże pole do popisu zarówno jeśli chodzi o zabudowę, jak i plany rozwoju tego miejsca w przyszłości. Rozwój miało zapewnić miastu korzystne położenie w pobliżu szlaku handlowego z Poznania do Wrocławia. Rawicz otrzymał wiele przywilejów oraz został zwolniony na 35 lat od cła. Miasto rozwijało się bardzo dynamicznie, przybywali do niego rzemieślnicy. Cechów było kilka, ale najliczniejszą była branża włókiennicza. Pod koniec XVIII wieku Rawicz był największym w Wielkopolsce ośrodkiem tkactwa. Miasto było też znane z produkcji oraz eksportu mąki. Na płaskim i otwartym terenie wokół miasta budowano wiatraki, czyli młyny wietrzne. W Sarnowej, dawniej miejscowości, a dziś dzielnicy Rawicza, ocalał jeden z nich. XIX - wieczny koźlak, najstarszy i najbardziej pospolity typ młyna. Przy okazji pobytu w Rawiczu Tomasz Bednarek odwiedza też oddalony o niespełna 40 km. Milicz. Znajdują się tu dwie interesujące budowle, które zaintrygują miłośników historii. XIV - wieczny zamek i XVIII - wieczny pałac położone są obok siebie. Obecnie kompleks pałacowy przeznaczono na cele edukacyjne, ale turyści mogą obejrzeć wnętrza, w których do dziś pozostały ślady dawnych wieków.

Opis (streszczenie): Tym razem odwiedzimy Krasnobród - miasto na Roztoczu, malowniczo położone w dolinie rzeki Wieprz. Najcenniejszym zabytkiem jest tu Sanktuarium Najświętszej Marii Panny. Kościół wybudowano pod koniec XVII wieku jako wotum wdzięczności żony króla Jana III Sobieskiego, Marysieńki Sobieskiej, za cudowne uzdrowienie. Miasto szczyci się wyjątkowym mikroklimatem, a także złożami borowiny oraz wód leczniczych. Dzięki takim darom natury w 2002 roku Krasnobród otrzymał status uzdrowiska. Dziś w dawnym pałacu Leszczyńskich funkcjonuje sanatorium dla dzieci. Barokowy pałac wzniesiono w I połowie XVII wieku. Obiekt był wielokrotnie przebudowywany. Zapisał się na kartach historii jako miejsce spotkań Marii Kazimiery z Janem Sobieskim. Pałac otacza 2 - hektarowy park urządzony w stylu angielskim. Piękny park miejski znajdziemy także w oddalonym o 21 kilometrów Zwierzyńcu, nazywanym perłą Roztocza. Warto tu zobaczyć m.in. kościół na wodzie wybudowany w połowie XVIII wieku. Ciekawym miejscem jest wyłuszczarnia nasion - Regionalny Bank Genów w Zwierzyńcu wyłuszcza nasiona z szyszek sosny, świerka, modrzewia, jodły i olszy. Dzięki niemu od 1896 roku powstają sadzonki, a następnie szkółki i całe lasy. Piękno roztoczańskich lasów można podziwiać na każdym kroku. Nawet zalew rekreacyjny - usytuowany niemal w centrum Krasnobrodu - otoczony jest gęstym, sosnowym lasem. Ze względu na ekologiczne walory Roztocza, tereny te słyną z wysokiej jakości spożywczych produktów regionalnych. Jednym z takich sztandarowych specjałów jest miód.

Opis (streszczenie): Biecz - królewskie miasto, zwane "Małym Krakowem" położone jest na Podgórzu Karpackim, wśród lesistych wzgórz, w malowniczej dolinie krętej rzeki Ropy. Niegdyś znajdowały się tu aż trzy zamki, w których wielokrotnie przebywali królowie, m.in. Kazimierz Wielki, królowa Jadwiga oraz Władysław Jagiełło. Na początku XIV wieku Władysław Łokietek właśnie stąd rządził krajem i zbierał siły wojskowe do zjednoczenia państwa. Miasto posiadało prawo miecza, czyli prawo do skazywania i wykonywania wyroków. W areszcie pod wieżą ratusza urzędował jeden z najważniejszych rzemieślników w mieście - kat. Biecz prawa miejskie otrzymał w 1257 roku, ale już w X wieku funkcjonowała tu drewniana osada. Korzystne położenie i liczne przywileje doprowadziły do rozwoju miasta, które szybko zaczęło pełnić funkcję ośrodka administracyjnego i sądowniczego. Drewniane budowle zastąpiono murowanymi, całość obwarowano i udostępniono przestrzeń kupcom podążającym szlakami handlowymi, m.in. na Węgry. Układ urbanistyczny miasta pochodzi ze średniowiecza i nie zmienił się do dziś. Biecz został zbudowany na planie elipsy, ze względu na ukształtowanie wzgórza, na którym się znajdował. Rynek umiejscowiono dokładnie w połowie miasta. Odchodzące z jego narożników cztery główne arterie komunikacyjne połączono okrężnymi uliczkami wzdłuż murów miejskich. Będąc w Bieczu, warto też odwiedzić oddalony od miasta zaledwie o 5 kilometrów kościół w Binarowej. Jest to jeden z najstarszych zabytków drewnianego budownictwa sakralnego w Polsce. Świątynia w 2003 roku została wpisana na listę UNESCO.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Złotoryję, stolicę polskiego złota, do której wciąż przybywają poszukiwacze tego szlachetnego kruszcu. Co roku nad złotoryjskim zalewem odbywają się zawody, podczas których uczestnicy amatorsko lub profesjonalnie rywalizują w szybkości i dokładności płukania złotego kruszcu. Nadanie praw miejskich w 1211 roku, pod względem prawnym czyni Złotoryję najstarszym miastem w Polsce. Powstanie i rozkwit zawdzięcza ona właśnie górnictwu złota, które rozpoczęło się tu już w XII wieku. U podnóży Góry św. Mikołaja znajduje się Kopalnia Złota Aurelia - obecnie udostępniona do zwiedzania. Historię złotoryjskiego kruszcu i metod jego eksploatacji można poznać w Muzeum Złota, które mieści się w zabytkowym XVII - wiecznym budynku wkomponowanym w historyczne mury miasta. Poza budzącymi najwięcej emocji drobinkami i samorodkami złota, zbiory muzeum obejmują liczne okazy skał i minerałów z terenu Pogórza Kaczawskiego. Z kolei w pobliskiej Leszczynie, wsi, która przez wieki tętniła górniczym życiem, można poznać historię wydobycia i przetwarzania rud miedzi na tych terenach. Dziedzictwo przemysłowe tego regionu kultywuje tu Skansen Górniczo - Hutniczy. Złotoryja i okolice z dumą pielęgnują dawne tradycje. Poszukiwacze chętnie ulegają gorączce złota, nawet jeśliby miałaby ona trwać tylko chwilę. Nawet jeśli niczego nie znajdą, mogą odkryć pozostałe skarby - w Złotoryi jest ich mnóstwo i są na wyciągnięcie ręki.

Opis (streszczenie): Chełmża przyciąga turystów mrocznymi historiami z czasów średniowiecza, nietuzinkowymi kamienicami z początku XX wieku oraz wielkim jeziorem będącym częścią miasta. Jej symbolem jest średniowieczna katedra będąca jednym z najokazalszych i najciekawszych zabytków Pomorza. Cennym zabytkiem sakralnym, pamiętającym XIII wiek, jest kościół pod wezwaniem św. Mikołaja. Zbudowany z cegły i polnych kamieni miał burzliwe losy. W 1422 roku w wyniku najazdu polsko - litewskiego kościół zastał zniszczony. Chełmża leżała wówczas w granicach państwa krzyżackiego W XIX wieku świątynia przeszła w ręce ewangelików i dopiero po II wojnie światowej odzyskali ją katolicy. W Chełmży można też zobaczyć ewenement na skalę europejską - wieżę ciśnień funkcjonującą w stanie niezmiennym od początku XX wieku. W mieście można się zrelaksować nad Jeziorem Chełmżyńskim, które należy do typowych jezior rynnowych i ciągnie się na długości 7 kilometrów. 1/3 jego powierzchni rozpościera się w granicach miasta, a wędkarze mogą złowić tu sandacza, szczupaka, okonia, leszcza, płoć i karpia. Do szczególnej atrakcji należą tołpyga i troć jeziorowa. Chełmża to idealne połączenie atmosfery miejskiej z naturą. Piękne, zadbane budynki przypominające o historii sięgającej średniowiecza, a dookoła jezioro, plaże i natura miejsce idealne choćby na weekendową wizytę.

Opis (streszczenie): Kolejny przystanek na trasie podróży to Ostrów Wielkopolski. Jego intensywny rozwój i przekształcenie z miasteczka rolniczego w ośrodek kupiectwa, rzemiosła i sukiennictwa nastąpił pod koniec XVIII wieku. Zwiedzanie warto rozpocząć od ratusza, który jest co najmniej trzecim w dziejach miasta. Zbudowany został w stylu neorenesansowym, w drugiej połowie XIX wieku, potem wielokrotnie był przebudowywany. Dziś jest m.in. siedzibą muzeum, w którym można przejść się uliczkami dawnego miasta i poczuć klimat sprzed stu lat. Dzięki wystawie w 3D można zobaczyć m.in. dawne sklepy i zakłady usługowe z charakterystycznym dla epoki wystrojem i asortymentem. Inne ciekawe obiekty to budynek dawnej Strzelnicy Miejskiej, neogotycki kościół świętego Stanisława z początku XX wieku oraz synagoga. Wybudowana w stylu mauretańskim jest perłą architektoniczną nie tylko miasta - to także jedyna tego typu synagoga w Polsce. Ostrów to również prężnie działające środowisko muzyczne. Big Band Powiatu Ostrowskiego to młody zespół działający pod kierunkiem Roberta Matuszewskiego, mający ma na swoim koncie występy oraz prestiżowe nagrody w Polsce i za granicą. Z Ostrowem związany był Krzysztof Komeda - Trzciński - kompozytor i pianista jazzowy, który w tutejszym Gimnazjum Męskim, założył swój pierwszy zespół. Mieszkanie rodziny Trzcińskich mieściło się w Banku Polskim, którego dyrektorem był ojciec Komedy Mieczysław Trzciński. Pamięć o muzyku w Ostrowie Wielkopolskim wciąż jest żywa. Jego imię nosi Ostrowski Festiwal Muzyka Polskiego Filmu. Wydarzenie przypomina między innymi filmy, do których muzykę napisał Krzysztof Komeda. Od 1996 roku odbywa się tu także Muzeum Jazz Festiwal.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek odwiedza Sanok - miasto zwane nieoficjalnie bramą Bieszczad. Na każdym kroku widoczne są tu ślady wielokulturowego pogranicza. Od wieków stykały się tutaj wpływy Bizancjum i Zachodu, a bogato zdobione cerkwie sąsiadowały z kościołami. To tu żył i tworzył Zdzisław Beksiński, jeden z najwybitniejszych polskich malarzy współczesnych. Sanok, jak na niewielkie, 40-tysięczne miasto, ma sporo do zaoferowania. To idealne miejsce dla pasjonatów sztuki współczesnej oraz dla osób ceniących przyrodę. Tych, którzy tu przyjeżdżają, zachwyca bogactwo kultury ludowej pogranicza, czyli doskonale zachowane ślady po Łemkach, Bojkach czy Pogórzanach. Klimat kresowy najlepiej można poczuć w tutejszym Muzeum Budownictwa Ludowego, które jest największym skansenem w Polsce i zarazem jednym z największych muzeów tego typu w Europie.

Opis (streszczenie): Na trasie podróży Tomasza Bednarka tym razem znajdzie się miasteczko zwane perłą baroku. Od czasów jego ufundowania w XVII wieku niewiele tu się zmieniło. Nad miejscowością od stuleci góruje niezwykła rezydencja magnacka - Zamek Wiśnicz, jedna z najpiękniejszych twierdz w Polsce. Niegdyś był dworem wojewody krakowskiego Stanisława Lubomirskiego. Odcisnął on swoje piętno na całej okolicy. To właśnie temu magnatowi Nowy Wiśnicz zawdzięcza prawa miejskie, a położony w pobliskim Starym Wiśniczu Zamek - rozbudowę. Stanisław Lubomirski był również fundatorem miejscowego klasztoru, który dziś pełni funkcję więzienia. Nowy Wiśnicz był ukochanym miastem Jana Matejki. Najsłynniejszy polski malarz często tu odpoczywał od zgiełku Krakowa. W połowie drogi pomiędzy wiśnickim zamkiem a klasztorem znajduje się urokliwy drewniany dworek Koryznówka. To właśnie tutaj Jan Matejko spędzał z rodziną letnie wakacje. W klasycystycznym dworku z połowy XIX wieku działa obecnie Muzeum Pamiątek po Janie Matejce, jedno z trzech muzeów w Polsce poświęconych artyście. Nowy Wiśnicz wraz z okolicą to urokliwe miasteczko, w którym czas się zatrzymał. Piękno przyrody zestawione z urokiem Zamku Wiśnicz oraz bogatą historią działa tutaj na wyobraźnię jak mało gdzie!

Opis (streszczenie): O Strzelnie mówi się, że to miasto nadal pozostaje nieodkryte. Niegdyś było ważnym punktem na trasie Szlaku Piastowskiego. Początki miasta nie są dokładnie znane, ale datuje się je około połowy XII wieku. Było ono wtedy własnością Klasztoru w Trzemesznie. W mieście zachowało się wiele cennych zabytków - dumą mieszkańców i inspiracją dla artystów jest wzbudzająca od wieków podziw jedna z najstarszych romańskich świątyń, a zarazem największa romańska rotunda w Polsce. Kościół pw. św. Prokopa wyróżnia się oryginalnością układu przestrzennego, pomysłową konstrukcją i niespotykanym zestawieniem brył. Jest jedyną w Europie rotundą z prezbiterium na rzucie kwadratu, a nie absydy, w dodatku z zachowanym oryginalnym sklepieniem krzyżowo - żebrowym. Wśród surowego wyposażenia świątyni można zauważyć pusty romański grobowiec, przypuszczalnie fundatora lub wysokiej rangi dygnitarza kościelnego. Są tu najstarsze w Polsce stacje drogi krzyżowej wyrzeźbione w drewnie dębowym w 1531 r. W zachodniej części znajduje się empora z autentyczną kolumną z XII wieku, gdzie przebywali królowie i dostojnicy. Prawdopodobnie zasiadali tam m.in. Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk i Zygmunt Stary. Nieopodal znajduje się również słynny Kościół Świętej Trójcy - pochodzi z przełomu XII i XIII wieku. Na pierwszy rzut oka trudno dostrzec te ponad 800 lat, ponieważ romańska trójnawowa bazylika była kilkakrotnie przebudowywana. Fasada kościoła jest obecnie barokowa, ale częściowo zachowały się romańskie mury. Zarówno w Strzelnie jak i jego okolicach jest wiele innych miejsc, które też koniecznie trzeba zobaczyć.

Opis (streszczenie): Tym razem odwiedzamy Lublin - miasto z 700 - letnią historią, która rozpoczęła się na wzgórzu Czwartek. Nazwa założonej tu osady pochodziła od targów, jakie miały odbywać się właśnie w ten dzień tygodnia. Architektonicznym symbolem Lublina jest Brama Krakowska, łącząca starą część miasta ze śródmiejskim deptakiem. Stare Miasto z dawną siedzibą Trybunału Koronnego w centralnej części, należy do najlepiej zachowanych zespołów urbanistycznych w Polsce, a jego Rynek wyróżnia się bogactwem zdobień zabytkowych kamienic. Brama Grodzka, łącząca Stare Miasto ze wzgórzem zamkowym, była niegdyś łącznikiem pomiędzy miastem chrześcijańskim, a nieistniejącym już miastem żydowskim. Dziś mieści się w niej Ośrodek Brama Grodzka - Teatr NN, gromadzący wspomnienia o mieście żydowskim, którego społeczność stanowiła przed II wojną światową ponad 30 procent mieszkańców Lublina. Zwiedzając miasto, nie sposób pominąć Lubelskiej Trasy Podziemnej oraz Zamku z XIV - wieczną Kaplicą Trójcy Świętej z freskami ufundowanymi przez Władysława Jagiełłę. To jeden z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Sztukę współczesną można podziwiać, spacerując ulicami Lublina. Miejskie murale ilustrują tematy społeczne lub po prostu pełnią funkcję estetyczną, odmieniając szare, smutne ściany starych kamienic. W dzielnicy Sławinek, na powierzchni 27 hektarów powstała unikatowa ekspozycja, dokumentująca życie dawnych mieszkańców regionu. Muzeum Wsi Lubelskiej zgromadziło zabytki architektury drewnianej, murowanej oraz zbiory etnograficzne z rejonu dawnego województwa lubelskiego. Co ciekawe mieszkają tu także zwierzęta gospodarskie.

Opis (streszczenie): Jaka jest historia powstania miasta? Jakie były najważniejsze wydarzenia? Biskupiec to miasto, które niezmiennie pozostaje nieodkryte. Jego sercem jest historyczny rynek - pod kątem prostym w kierunku czterech stron świata odchodzą od niego uliczki. Na rynku podziwiać możemy urokliwe kamieniczki mieszczańskie z pierwszej połowy XIX wieku. Ta najbardziej charakterystyczna znajduje się przy ul. Floriańskiej 2. Zbudowana jest w kształcie trapezu z barokowym szczytem dachu. Narożnik budynku, znajdującego się przy rzece Dymer, zdobi kapliczka z figurką św. Jana Nepomucena, patrona miasta, strzegącego go przed powodzią. Miejską atrakcją jest Muzeum Aparatów Fotograficznych - można się tam przenieść w czasy, gdy aparat fotograficzny był osobnym urządzeniem, a zamiast serii filtrów, miał w sobie kliszę, którą trzeba było wywołać i zrobić odbitki.

Opis (streszczenie): Suwałki to dawny ośrodek wielu kultur, przez który przebiegał Trakt Kowieński prowadzący z Warszawy do Petersburga. Miasto zostało założone w XVIII w. przez zakon kamedułów, w malowniczym miejscu wśród jezior i lasów. Szczęśliwie niemalże w całości zachowało swoją XIX - wieczną klasycystyczną zabudowę. Dziś można je zwiedzać szlakiem ścieżek kulturowych. Tomasz Bednarek wybiera ścieżkę klasycystyczną, na której znajduje się 21 przystanków cennych zabytków architektury. Suwałki to miasto urodzenia Marii Konopnickiej, która mieszkała tu do siódmego roku życia. Z miastem nad Czarną Hańczą związane były także inne wybitne postacie, tu urodzili się: Lechosław Marszałek, twórca słynnej kreskówki "Bolek i Lolek" oraz znakomity reżyser Andrzej Wajda, a także tu spędziła młodzieńcze lata żona marszałka Józefa Piłsudskiego Aleksandra Szczerbińska oraz wybitny malarz Alfred Wierusz - Kowalski. Kulturę w Suwałkach można chłonąć nie tylko w muzeach, ale również w plenerze. Nad malowniczym Zalewem Arkadia znajdują się rzeźby powstałe w ramach Międzynarodowego Pleneru Rzeźbiarskiego. Co roku w spotykają się tutaj rzeźbiarze z Białorusi, Litwy, Ukrainy i Polski. Uczestnicy pleneru korzystają z brył granitu, niesamowicie trwałego i opornego w pracy materiału, którym Suwalszczyzna została hojnie obdarzona przez lodowce skandynawskie. W okresie międzywojennym Suwałki były siedzibą jednego z największych garnizonów kawaleryjskich w kraju, miejscowy garnizon liczył około czterech i pół tysiąca żołnierzy. Teraz tradycje kawaleryjskie pielęgnuje Grupa Rekonstrukcji Historycznej Garnizon Suwałki, uhonorowana w swojej dziedzinie prestiżowymi nagrodami.

Opis (streszczenie): Głębokie zakorzenienie w przeszłości, bogactwo dorobku kulturalnego, cenne zabytki architektury oraz niezwykłe walory przyrodnicze sprawiają, że Września to miasto o szczególnym znaczeniu. Najbardziej znana jest z bohaterskiej postawy tutejszych dzieci, które w 1901 roku odważnie przeciwstawiły się pruskiemu zaborcy. W swoich początkach Września była miastem prywatnym, należała do rodu Porajów - Różyców, z którego wywodził się święty Wojciech oraz jego brat - pierwszy arcybiskup gnieźnieński. To właśnie od herbu pierwszych właścicieli Wrześni, wziął się herb miasta Poraj, czyli biała pięciopłatkowa róża na czerwonym tle. Jednym z ważnych zabytków Wrześni jest kościół farny Wniebowstąpienia Najświętszej Marii Panny i św. Stanisława, niewykluczone, że powstał wraz z osadą targową o nazwie Września już w XII wieku. Słynne wydarzenia z czasów zaboru pruskiego upamiętnia Muzeum Regionalne imienia Dzieci Wrzesińskich, mające swą siedzibę w budynku dawnej Katolickiej Szkoły Ludowej. To tutaj w 1901 roku uczniowie nie zgodzili się na odmawianie modlitwy w języku niemieckim. W okolicy warto też zobaczyć oddalony 15 kilometrów od Wrześni Miłosław, gdzie znajduje się neorenesansowy pałac - w XIX i XX wieku ważny ośrodek polskiego życia narodowego, goszczący największych polskich poetów, pisarzy i malarzy. Ciekawe jest też miejsce pomiędzy Wrześnią a Pyzdrami, które namacalnie przypomina o czasach, kiedy przebiegała tędy granica pomiędzy Cesarstwem Niemieckim a Imperium Rosyjskim.

Opis (streszczenie): Tym razem Tomasz Bednarek odwiedzi Nowy Sącz. Miasto ma ponad siedem wieków historii, niezwykłą przyrodę wokół oraz malowniczą starówkę, której sercem jest duży rynek - drugi pod względem wielkości w Małopolsce, zaraz po Krakowie. O królewskiej przeszłości Nowego Sącza świadczą ruiny zamku wzniesionego na polecenie Kazimierza Wielkiego w połowie XIV wieku. W mieście warto też zwiedzić Bazylikę św. Małgorzaty oraz Sądecki Park Etnograficzny, w którym zgromadzono 70 oryginalnych budowli, przeniesionych z całego regionu. W pobliżu Nowego Sącza znajduje się o kilka dekad starsze, bratnie miasto - Stary Sącz. W przeszłości było ono ważnym punktem szlaku handlowego prowadzącego na Węgry. Pamiątką tamtych czasów jest świetnie zachowany średniowieczny układ rynku. Obydwa miasta oferują mnóstwo atrakcji. Do tego w każdej chwili można wejść na jedną z okolicznych gór, by rozkoszować się widokami na dolinę Dunajca czy Popradu.

Opis (streszczenie): Kwidzyn to miasto, w którym można zobaczyć obiekt wyjątkowy - wspaniały zamek z intrygującą wieżą, połączony z imponującą katedrą. Obydwie budowle tworzyły nie tylko jedną bryłę architektoniczną, ale również jedną całość obronną, będąc niepowtarzalnym tego typu rozwiązaniem na terenie państwa zakonnego. Zwiedzającym zamek warto polecić m.in. dormitorium - sypialnię dawnych kanoników, którzy zgodnie z krzyżacką regułą odpoczywali w jednej, wspólnej sali. Z kolei sala archiwum i kancelarii kapituły pomezańskiej uznawana jest za najlepiej zachowane tego typu wnętrze w zamkach krzyżackich. Odkryte niedawno oryginalne czternastowieczne freski wciąż są przedmiotem badań, a ich wielka wartość jest jednak bezsporna. Druga część niezwykłej kwidzyńskiej budowli - katedra - zwraca uwagę surowością - to pozostałość po latach, gdy świątynia należała do protestantów. Wyjątkową postacią związaną z Kwidzynem jest błogosławiona Dorota z Mątów. Jako mistyczka porównywana jest do innych wielkich, na przykład do św. Brygidy. Na własną prośbę Dorota została zamurowana w samotnej celi, kontaktując się ze światem jedynie przez maleńkie okienko. Wkrótce po śmierci zaczął się szerzyć jej kult, a grób Doroty stał się celem pielgrzymek. Kwidzyn od wieków był miastem przygranicznym. Po plebiscycie z 1920 roku pozostał w granicach Prus, jednak zlokalizowane nieopodal miejscowości - Janowo, Bursztych, Kramrowo, Nowe Lignowy i Pólko Małe utworzyły tak zwaną Małą Polskę, a w roku 1934 powstała tu najmniejsza gmina II Rzeczpospolitej.

Opis (streszczenie): Celem kolejnej podróży Tomasza Bednarka jest Busko - Zdrój. Miasto ma ponad 700-letnią historię, w której kluczową rolę odegrało odkrycie niezwykłych właściwości tutejszych wód. Z ich dobrodziejstwa korzystała nawet królowa Jadwiga, która zażywała leczniczych kąpieli solankowych, przygotowywanych dla niej przez siostry norbertanki. Pierwsi "goście kąpielowi", bo takim mianem określano kiedyś tutejszych kuracjuszy, przyjechali do nowo utworzonego uzdrowiska w Busku - Zdroju w pierwszej połowie XIX wieku. Dziś, po blisko 200 latach, w buskich sanatoriach poza kąpielami siarczkowymi korzystać można z szerokiej gamy kuracji i zabiegów. Ale nie same wody lecznicze przyciągają tu kuracjuszy ceniących zdrowie i dobre samopoczucie. Równie ważne są wydarzenia kulturalne i doskonałe warunki do uprawiana sportów.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Tomasz Bednarek odwiedzi najciekawsze miejsca na szlaku Pilicy. Jest ona najdłuższym lewym dopływem Wisły i ma ponad 300 km długości. Wzdłuż wybranego przez Tomka pięćdziesięciokilometrowego odcinka rzeki, znajdują się romańskie kościoły, zabytkowe młyny, zamek z XIV wieku oraz piękne domy zdobione dekoracjami w stylu laubzegowym. Można tu też zobaczyć jedyny na świecie niemiecki opancerzony ciągnik artyleryjski Luftwaffe. Na szlaku Pilicy zachwycają nie tylko wspaniałe zabytki, ale również piękna przyroda m.in. Rezerwat Niebieskie Źródła, gdzie woda ma wyjątkowy, wręcz niespotykany kolor.

Opis (streszczenie): Tomasz Bednarek gości w Rybniku - mieście tajemniczego Zalewu Rybnickiego, malowniczych familoków i pokładów górniczych tradycji. Zwiedzanie warto rozpocząć od rynku, w którego płytę wmurowane zostały pamiątkowe tablice przypominające ważne fakty z dziejów miasta, m.in. wizytę marszałka Józefa Piłsudskiego w 1922 roku. Miasto ma bogate tradycje przemysłowe. Przemysł zaczął się tu rozwijać od końca XVIII wieku, kiedy powstała kopalnia, jedna z pierwszych na Górnym Śląsku. Dziś Zabytkowa Kopalnia Ignacy udostępniona jest do zwiedzania, stanowiąc Industrialne Centrum Kultury, które umiejętnie łączy funkcje muzealne, artystyczne i kulturalne. Koniec XVIII wieku to swoisty boom osadniczy - do Rybnika zaczęło przybywać wielu nowych mieszkańców i stopniowo wzrastało zapotrzebowanie na mieszkania dla nich. W mieście zbudowano osiedla robotnicze, m.in. w dzielnicy Chwałowice, gdzie mieszkało ponad 500 rodzin górniczych. Zabudowa składa się z dwukondygnacyjnych ceglanych budynków, ułożonych na planie prostokąta i pokrytych dachem dwuspadowym. Zabudowa pochodzi z początku XX wieku. Chlubą miasta jest zalew stworzony na potrzeby Elektrowni Rybnik. Od maja do października temperatura wody nie spada poniżej 15 stopni Celsjusza. Zimą unoszą się nad nią kłęby pary. Nigdy nie zamarza, nawet kiedy nadchodzą srogie zimy, lodem pokrywa się tylko częściowo. Dla pasjonatów natury w Rybniku nie lada gratką będzie malownicza rzeka Ruda, która zachęca do sportów wodnych. Szczególnie upodobali ją sobie miłośnicy kajakarstwa; rzeka meandrując, tworzy swoisty tor przeszkód.