Okrasa łamie przepisy godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie Karol Okrasa zaprasza widzów na potrawy inspirowane kuchnią Kociewia. Ten rejon Pomorza jest nieco mniej znany niż Kaszuby i często z nimi mylony. Była to kuchnia skromna i oszczędna, oparta o produkty pochodzące z własnych gospodarstw domowych, ogródków, sadów, łąk i lasów. Składnikiem wielu dań były przede wszystkim ziemniaki, kapusta, brukiew, mleko, sery, kasze, mąka czy jaja. Mięso spożywano raczej od święta, częściej jadano ryby poławiane w pobliskich rzekach czy jeziorach. Popularne były też śledzie z pobliskiego Bałtyku. Oczywiście w okolicznych lasach mieszkańcy zbierali grzyby, czarne jagody, żurawinę czy borówki. Z czasem kuchnia kociewska wzbogacona została przepisami pochodzącymi z domów bogatszych gospodarzy zwanych gburami. Niemały wpływ na kulinarne zwyczaje tutejszej ludności mieli też koloniści niemieccy, którzy osiedlali się na Pomorzu. Do dziś wiele potraw zachowało niemiecko brzmiące nazwy takie jak "karbónada" czy "fefernuski". Podobnie było z nazwami posiłków. Śniadanie określano słowem "frysztyk", a obiad to był "maltych", podczas którego na stołach królowały jednogarnkowe zupy zwane "ajntopfami". W trakcie gotowania Karola odwiedzi znajoma mieszkanka Kociewia, pani Anna, która przyniesie swoje wytwarzane tradycyjnymi sposobami kociewskie sery z koziego mleka. A jakie potrawy inspirowane kociewską kuchnią przygotuje nasz Kucharz? Pierwszą propozycją Karola będą placki ziemniaczane zwane na Kociewiu "plińcami", doprawione leśnymi grzybami, podane z sałatką śledziową. Druga to gotowany, a potem smażony na chrupko boczek wieprzowy podany ze śmietankowym sosem z marchewki i żurawiny. A trzecia to placuszki z koziego twarożku z aromatyczną konfiturą z jagód.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa bierze na warsztat dobrze znaną golonkę. Ten element wieprzowej tuszy jest ceniony przez smakoszy nie tylko w naszym kraju. Równie popularna jest golonka na Słowacji, w Czechach, Niemczech czy Austrii. Polacy lubią golonkę, o czym najlepiej świadczy obecność wielu przepisów na tę potrawę na "Liście produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi", które pochodzą z wielu regionów kraju. Jakie potrawy z udziałem golonki przygotuje kucharz Karol Okrasa? Będzie golonka gotowana w piwie z kiszoną ciapkapustą, a także golonka z glazurą miodowo-musztardową i gotowaną ciecierzycą oraz potrawka z golonki w pomidorach z makaronem Orzo.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa opowie widzom o nowym kulinarnym słowie, które pojawiło się w Polsce. Otóż kupując gotową kanapkę w osiedlowej piekarence, został zapytany przez sprzedawczynię czy woli bajgla czy "wrapa". "Wrap" jeszcze kilka lat temu był w naszym kraju pojęciem nieznanym. Dziś, zwłaszcza dla młodszej klienteli wielu fastfoodowych sieci, jest czymś oczywistym. Samo słowo "wrap" pochodzi z języka angielskiego, a w dokładnym tłumaczeniu oznacza "zawinąć". Bo jeśli w przypadku tradycyjnej kanapki nadzienie, czyli wędlinę, drób, rybę, warzywa, sosy wkładamy pomiędzy dwie kromki pieczywa, to w przypadku "wrapa" placek płaskiego chlebka całkowicie owija nadzienie. Takim płaskim chlebkiem może być na przykład meksykańska tortilla, arabska pita czy ormiański lawasz. Moda na "wrapy" narodziła się prawdopodobnie w Kalifornii w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, a wywodzi się ze specjalności kuchni teksasko - meksykańskiej jaką jest burrito, czyli właśnie duży, pszenny placek owijający szczelnie rozmaitego rodzaju pikantne nadzienie. Czy nazwa "wrap" się u nas przyjmie? Zapewne tak. Kiedy Karol, będąc dzieckiem, biegał z rówieśnikami po podwórku, pewnie byłby zdziwiony, gdyby ktoś zaproponował mu hamburgera. A pokażcie dziś choć jedno dziecko w Polsce, które nie wie co to hamburger. I raczej chyba nie ma szans, aby spolszczyć to słowo, nazywając "wrapa" na przykład "zawijańcem". A jakie "wrapy" przygotuje nasz kucharz? Pierwszą propozycją Karola będzie "wrap" schabowy, czyli zawinięty w placek kotlet schabowy, z sałatą i ogórkami w orientalnym sosie. Druga to "wrap" z wędzonym pstrągiem, smażonymi boczniakami, cebulą i sosem z fasoli. A trzecia to "wrap" inspirowany bitkami z kaszą, z paseczkami wołowiny, marchewką, cebulką i kaszą gryczaną.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa pokaże widzom, że na grzybobranie można się wybrać nie tylko jesienią, ale również zimą. Przeciętny polski grzybiarz zna zaledwie kilkanaście spośród setek rosnących w naszych lasach grzybów jadalnych. A tymczasem zimowa pora oznacza spore szanse na znalezienie takich grzybów jak leśne odmiany boczniaków, płomienica zimowa znana smakoszom jako grzyby enoki czy ucho bzowe - amatorom chińskiej kuchni znany jako polski grzyb mun. Dodatkowo, zwłaszcza teraz, kiedy zima ma się ku końcowi, można też znaleźć pierwsze, ciekawe w smaku i bogate w składniki odżywcze zielone roślinki jadalne, które urozmaicą wygląd i smak potraw. Na pierwszą wyprawę w zimowy las lepiej jednak wybrać się ze specjalistą od dzikich grzybów i roślin, tak jak to uczyni Karol. Wykorzystując znalezione rośliny i grzyby, Karol przygotuje trzy dania. Pierwsza propozycja to makaron z pesto z dzikich roślin. Druga to ryba z kolorową ciepłą sałatką i grzybami, a trzecia to polędwiczka wieprzowa z grzybami oraz z puree z ziemniaków i kapusty.

Opis (streszczenie): W kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa odwiedzi swojego kolegę, jednego z czołowych polskich szefów kuchni na Mazurach. Jest on znany ze swej tradycyjnej polskiej kaczki pieczonej z jabłkami, która słynie z chrupiącej skórki i kruchego, soczystego mięsa. Szef zdradzi widzom swoje sekrety, jak taką kaczkę przyrządzić. Karol zaś pokaże, jak łamiąc tradycyjne przepisy, przygotować niezwykłą roladę z kaczki czy inspirowany staropolskim przepisem z XVII wieku bigosek z kaczki. A właśnie w sezonie zimowym warto sięgać po bogate w aromaty i smaki mięso wodnego drobiu, zwłaszcza że nadal kaczego mięsa spożywamy prawie sześć razy mniej niż nasi zachodni sąsiedzi. Karol wraz z kolegą zaprezentują trzy propozycje. Pierwszą będzie tradycyjna polska kaczka pieczona z jabłkami. Druga to wspomniana rolada z kaczki z kaszą i suszonymi pomidorami. A trzecia to bigosek, czyli drobne kawałki mięsa kaczego doprawione orientalnymi przyprawami z kolorową sałatką.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa zaprosi widzów na opowieść o żurach i zakwasach. Kim był wynalazca pieczenia chleba przygotowanego na zakwasie, zapewne nigdy się nie dowiemy. Na pewno takie pieczywo wypiekano już w starożytności. Było ono dużo smaczniejsze niż wypiekane wcześniej płaskie podpłomyki z nieukwaszonej mąki. Zakwas na chleb powstaje z połączenia mąki i wody, w wyniku działania dzikich drożdży i bakterii. Sprawia on, że podczas pieczenia chleb pięknie rośnie, a upieczony ma lepszy smak, aromat i właściwości odżywcze. Starannie przechowywany zakwas może zachować swoje właściwości przez wiele lat. Prawdopodobnie właśnie zakwas chlebowy był punktem wyjścia do stworzenia zup na bazie ukiszonej mąki, znanych w Polsce jako żury. Przygotowywane na bazie mąki żytniej lub pszennej mogły być zarówno postne jak i świąteczne. W tej drugiej wersji łączono je z wywarami mięsnymi i kawałkami mięsiwa czy kiełbasy. Żury popularne są również na Białorusi, Słowacji, w Czechach. Łemkowie przygotowywali z ukiszonej mąki owsianej swoją kiesełycię, czyli żur owsiany. Zupy na bazie ukiszonej mąki to bardzo charakterystyczna potrawy wschodniej Słowiańszczyzny. W tym odcinku Karol spotka się z kolegą, który przygotowuje różne żurki i zakwasy na bazie różnych rodzajów mąki z niezwykłymi dodatkami. Na bazie jego żurków i zakwasów nasz kucharz przygotuje trzy potrawy. 1/ Zupa rybna na bazie żuru z mąki żytniej i zamarynowanego dorsza. 2/ Smażony dorsz w sosie na bazie zakwasu z kiszonych buraków czerwonych. 3/ Smażone w głębokim oleju chrupiące kawałki kaczki, z dodatkiem cebuli i zielonego groszku, podane w sosie na bazie żurku z mąki żytniej i zakwasu z buraków.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprosi widzów na kulinarną opowieść o forszmaku. To danie, niegdyś bardzo popularne, dziś można spotkać głównie na Lubelszczyźnie. W tym regionie w wielu restauracjach znajdziemy forszmak lubelski, czyli rodzaj gulaszu z mięsa, kiełbasy, cebuli, ogórka kiszonego w sosie pomidorowym. Ponieważ do forszmaków często wykorzystywano resztki mięsiwa i wędlin, jakie zostały z poprzednich posiłków, dlatego dania te chętnie przygotowywano w trudnych czasach. Samo słowo forszmak pochodzi od niemieckiego "Vorschmack" i w dosłownym tłumaczeniu oznacza "przed - smak", czyli rodzaj przekąski. Niemiecka nazwa wskazuje niewątpliwie kraj pochodzenia tej potrawy, choć prawdopodobnie danie to spopularyzowali wschodnioeuropejscy Żydzi. Znajdziemy je w książkach kucharskich w Niemczech, w Rosji, w Polsce a nawet w Finlandii. Co ciekawe wersje forszmaków bardzo się od siebie różnią. W kuchni żydowskiej to zimna pasta z solonego śledzia, jajka na twardo, cebuli i jabłka. W kuchni rosyjskiej to zapiekanka z mielonego mięsa, śledzia, pieczywa i śmietany. Finowie mają swoją wersję składającą się z mielonego mięsa, sardeli lub śledzi, cebuli, ziemniaków i śmietany. Ponoć tą przekąską zachwycił się fiński bohater narodowy i smakosz, marszałek Carl Gustaf Mannerheim, który podobno jadał ją w Polsce. A naszym kraju, oprócz wspomnianego wcześniej i jadanego do dziś forszmaku lubelskiego, w dawnych książkach spotkamy liczne, często bardzo się od siebie różniące przepisy na forszmak. A jakie forszmaki przygotuje nasz kucharz? Propozycje Karola: 1/ Forszmak z dyni, z orzechami i karmelizowaną w occie cebulą; 2/ Forszmak z karkówki wieprzowej, kiełbasy, cebuli, zapieczonych w ostrym sosie z puree ziemniaczanym; 3/ Pasztet na zimno ze śledzia, cebuli, jajek na twardo, puree ziemniaczanego i smażonych ziemniaczków.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa wyruszył do Maciejowic. To niewielkie miasto kojarzy się przede wszystkim ze słynną bitwą pomiędzy polskimi wojskami Tadeusza Kościuszki a armią rosyjską rozegraną w 1794 roku. Ale Karola przyciągnęła tu historia nieco nowsza. Otóż nieopodal mieszkali jego dziadkowie, którzy zawsze zaopatrywali się w świeże pieczywo w lokalnej, małej piekarni. Smak maciejowickiego chleba to dla naszego kucharza smak dzieciństwa. Dlatego postanowił sprawdzić, czy ciągle piecze się tu chleb wedle dawnych receptur. Szczęśliwie maleńka piekarnia, w której całe wyposażenie pamięta lata 60. XX wieku, nadal wypieka bułki i chleby, nie stosując żadnych nowych technik i ulepszaczy, które to zdominowały nowoczesny, przemysłowy wypiek pieczywa. Jeden piekarz, pan Jan, choć przekroczył już wiek emerytalny, nadal piecze chleb, mając do dyspozycji te same od kilkudziesięciu lat produkty wyjściowe, takie jak mąka, naturalny własny zakwas, sól i wodę. Korzystając zarówno z surowego ciasta chlebowego, jak i gotowego pieczywa, Karol przygotuje kilka potraw inspirowanych smakiem pieczywa swojego dzieciństwa. Pierwszą propozycją będzie chleb pieczony z boczkiem, kiełbasą i cebulą, wzorowany na śląskiej potrawie, znanej jako murzin wielkanocny, która z zewnątrz przypomina chleb, a w przekroju widać kawałki kiełbasy i boczku wtopione w ciasto chlebowe; chleb powinien być dobrze wypieczony z zarumienioną skórką na wierzchniej stronie. Drugą będzie zestaw kanapek z przypieczonego chleba z pomidorami, grzybami, anchois, śledziem wędzonym, salcesonem. A trzecią będzie zupa chlebowa z białą kiełbasą.

Opis (streszczenie): W kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa zaprasza widzów na opowieść o omletach. Ponoć omlety jadali już starożytni Persowie i Rzymianie. Samo słowo omlet pochodzi od francuskiego omelette i znane było już od połowy XVI wieku. Słynna książka "La cuisiniere bourgeoise", czyli Kucharka mieszczańska z 1746 roku zawiera wiele przepisów na omlet. Jej polskie tłumaczenie Wojciecha Wielądki pod nazwą "Kucharz doskonały", także podaje przepis na omlet, ale jeszcze pod francuską nazwą. Legenda głosi, że wielką miłośniczką omletów była królowa Marysieńka, żona króla Jana III Sobieskiego i córka francuskiego markiza. W XIX wieku autor pierwszych polskich bestselerów kulinarnych, Jan Szyttler zostawił po sobie liczne przepisy na omlet, w tym nawet na omlet ze śledziami. Dziś omlet, choć z prostych składników, może być za sprawą wykonania i wykwintnych dodatków daniem niezwykle wytwornym. Dobry omlet wymaga ręki mistrza. Dziś omlety są potrawami popularnymi nie tylko we Francji, ale i na całym świecie od Hiszpanii i Włoch poczynając, na Iranie, Indiach i Japonii kończąc. Propozycje Karola: 1/ piankowy omlet grzybek z konfiturą z wędzonych jabłek; 2/ omlet, we francuskim stylu, nadziany farszem z pieczonego karmazyna i podsmażonych warzyw i podany z ostrym sosem; 3/ omlet z kompozycją z warzyw w orientalnym stylu i podany z sosem z awokado.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zabierze widzów na gotowanie w Beskidzie Żywieckim. Jaka była kuchnia tego regionu? Ponieważ mało urodzajna ziemia dawała słabe plony, które ledwie wystarczały na długie i mroźne zimy, to tutejsze potrawy były ubogie i proste. Podstawą wyżywienia były: groch, fasola, ziemniaki, cebula, rzepa czy brukiew. I właśnie jedną ze specjalności kuchni żywieckiej była zupa z brukwi, dawniej uprawianej tu w bardzo dużych ilościach. Jak trafiła na te tereny brukiew zwana w tutejszej gwarze "kwockami"? Wiemy, że pierwsza drukowana wzmianka o brukwi pochodzi z dzieła szwajcarskiego botanika Gasparda Bauhina z 1620 roku. Szwajcar opisał ją jako roślinę dziko rosnącą w Skandynawii. Do dziś w Norwegii czy Finlandii brukiew jest ważnym składnikiem tradycyjnych dań wigilijnych. Warzywo to zaczęto także uprawiać w Anglii pod koniec XVIII wieku. Podczas II wojny światowej w całej Polsce była ona ważnym składnikiem wojennego menu. Być może jako symbol okupacyjnej biedy, po wojnie szybko została zapomniana i przetrwała wyłącznie w niektórych kuchniach regionalnych. A szkoda, bo to warzywo z rodziny kapustowatych warto jest przywrócić polskiej kuchni. Karol przygotuje kilka potraw z udziałem brukwi, inspirując się lokalną kuchnią. Pojawi się też mięso, rzadko dawniej spożywane przez ludność wiejską. Ale rzeźnicy żywieccy byli swego czasu sławni prawie w całej Europie. Ich cech, powstały w Żywcu z dekretu Krzysztofa hrabiego Komorowskiego w 1607 roku, otrzymał przywilej wolnego handlu mięsem w soboty. A ich sztandarowy wyrób, czyli kiełbasa żywiecka, jest do dziś dobrze znana w całym kraju. Propozycje Karola: 1/ Kluski śląskie z brukwi, z wegańską okrasą, z ostrą papryczką i wędzonym twarogiem; 2/ Inspirowana żywiecką kwaśnicą gęsta zupa, a właściwie gulasz z brukwi, szynki wieprzowej, słodkiej kapusty i soku z kiszonej kapusty; 3/ Uparowany na sianie pstrąg z pobliskiej Zawoi z ciepłą sałatką z brukwi i marchewki, mocno doprawionej świeżą kolendrą.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zabawi siebie i widzów opowieścią o alternatywnej historii polskiej kuchni. Co łączypospolitego polskiego ziemniaka i egzotycznego banana? Obydwa te produkty pochodzą z Ameryki Południowej. Gdybyśmy cofnęli się w czasie o 250 lat, to Karol stojąc z ziemniakiem w ręku pośród mazowieckich chałup, wyglądałbyrównie egzotycznie jak dziś trzymając banana. Ziemniak przybył do nas z Peru (jeszcze w XIX wieku w Wielkopolsce mówiono perki) z Ameryki Południowej. I choć przywieziono go do Europy w XVI wieku, potrzebował aż 300 lat, aby trafić na europejskie, w tym polskie stoły. Pierwszeprzepisy na potrawy z ziemniakami w Europie pojawiają się dopiero na początku XIX wieku. A co by było, gdyby klimat był u nas cieplejszy lub banany nie wymagały aż tak dużo ciepła do wegetacji? Czy wówczas zamiast ziemniaków jedlibyśmy banany? I jak wówczas wyglądałyby klasyczne dania polskiej kuchni, w których dziś występują ziemniaki?Karol przygotuje znane z kuchni polskiej ziemniaczane potrawy, w których zamiast kartofli użyje bananów. Będzie więcgulasz wołowy, babka bananowa z boczkiem i placki bananowe na wzór placków ziemniaczanych.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa wyruszy do miejscowości Izby nieopodal Lackowej, najwyższej góry polskiej części Beskidu Niskiego. Na jej zboczach do dziś można znaleźć pozostałości okopów żołnierzy Kazimierza Pułaskiego z Konfederacji Barskiej. Ale tym, co przywiodło tu naszego kucharza, są niezwykłe kiszonki, jakie można znaleźć w okolicy. Tereny te były przed II wojną światową zamieszkane głównie przez ludność łemkowską, wysiedloną stąd po wojnie w ramach Akcji Wisła. Dzisiejsi mieszkańcy coraz chętniej sięgają do łemkowskiej tradycji kulinarnej. Jednym z ważnych składników tej kuchni były kiszonki, pozwalające dzięki ukiszeniu przechować letnie czy jesienne produkty na trudny okres zimy i przednówka. Takie rzeczy jak kiszona kapusta czy ogórki są oczywiście powszechnie znane. Ale już kiszone rydze czy kiszony czosnek niedźwiedzi spotkamy chyba wyłącznie tutaj. A wszystko przez obfitość tych produktów. Choć czosnek niedźwiedzi jest w Polsce pod częściową ochroną, to już pozyskany na pobliskiej Słowacji czy z własnego ogródka jest dostępny w dużych ilościach. Okolica obfituje także w rydze. Tych przepysznych grzybów bywa na jesieni tyle, że od kilku lat w sąsiedniej Wysowej co roku organizuje się Święto Rydza. Zaopatrzony przez miejscową gospodynię Karol przygotuje niezwykłe dania. Proponowane potrawy: 1/ Barszcz na kiszonych rydzach z palonymi ziemniakami; 2/ Pierogi z serem, ziemniakami i kiszonym czosnkiem niedźwiedzim podane w kminkowej emulsji; 3/ Pikantne żeberka duszone w kiszonej kapuście i kiszonym czosnku niedźwiedzim.

Opis (streszczenie): Karol Okrasa kontynuuje poszukiwania polskiego smaku. A kiedy już ten smak odnajduje, ze smakiem i pożytkiem dla konserwatywnej polskiej widowni, próbuje go przełamać. Bo wbrew powszechnym wyobrażeniom polska kuchnia to nie tylko pierogi i schabowy. Mamy wielowiekową tradycje podawania ryb, szczególnie słodkowodnych, a polskie mięsa i wędliny biją jakością większość europejskiej produkcji. Od 1989 roku w najdalszych zakątkach Polski wytwarza się smakowite produkty warte zaprezentowania szerokiej widowni. Cudze chwalicie, swego nie znacie!Tym razem Karol Okrasa zaprosi widzów na zabawę kulinarną, w której pokaże, jak spolszczyć klasyczne dania światowej kuchni ulicznej, czyli tzw. streetfood’u. Polacy coraz częściej podróżują po świecie i wielu bywalców najodleglejszych zakątków na pewno zetknęło się z tak popularnymi daniami, serwowanymi przez uliczne jadłodajnie jak chińskie bułeczki gotowane na parze bao, wietnamską zupę pho czy sławne belgijskie frytki z majonezem. Choć dziś kuchnia uliczna kojarzy nam się przede wszystkim z egzotycznymi miastami świata, to przecież w dawnej Polsce chętnie pożywiano się na ulicy. XVIII - wieczni podróżnicy barwnie opisują możliwości posilenia się w Warszawie pod gołym niebem, czego dowodem jest piękna rycina Jana Piotra Norblina przedstawiająca kobietę sprzedającą flaki pod kolumną Zygmunta. W orientalnych, ulicznych daniach odszukać możemy wiele podobieństw do rodzimej kuchni. Bo czyż bułeczka bao nie przypomina choć trochę poznańskiej buchty na parze z kaczką i modrą kapustą. A czy wietnamska zupa pho nie jest kuzynką naszego niedzielnego rosołu? Bawiąc się różnicami i podobieństwami dań światowej klasyki kuchni ulicznej i sztandarowymi pozycjami polskiej kuchni regionalnej nasz kucharz przygotuje ciekawe potrawy. Pierwszą propozycją Karola będzie drożdżowa bułeczka na parze podsmażona i podana z aromatyczną sałatką z mięsa z rosołu z pikantnym sosem. Druga to doprawiony orientalnie rosół z uda kurczaka, kaczki i ogona wołowego podany z makaronem z szczypiorkowego naleśnika. A trzecia to frytki z podlaskiej babki ziemniaczanej podane z cebulką, serem i jogurtowym sosem. Jak będą wyglądać takie potrawy? Zobaczymy w programie.

Opis (streszczenie): Karol Okrasa kontynuuje poszukiwania polskiego smaku. A kiedy już ten smak odnajduje, ze smakiem i pożytkiem dla konserwatywnej polskiej widowni, próbuje go przełamać. Bo wbrew powszechnym wyobrażeniom polska kuchnia to nie tylko pierogi i schabowy. Mamy wielowiekową tradycję podawania ryb, szczególnie słodkowodnych, a polskie mięsa i wędliny biją jakością większość europejskiej produkcji. Od 1989 roku w najdalszych zakątkach Polski wytwarza się smakowite produkty warte zaprezentowania szerokiej widowni. Cudze chwalicie, swego nie znacie! W swojej kolejnej wyprawie Karol Okrasa zaprosi widzów na spotkanie z jedną z najbardziej archaicznych potraw polskiej kuchni, czyli z prażuchą. Podobne dania, jak twierdzą archeolodzy, jedli już nasi słowiańscy przodkowie, jeszcze przed Chrztem Polski. Samo określenie prażucha pochodzi od wyprażania mąki, bo tak przygotowywano tę potrawę. Wyprażoną mąkę następnie rozrabiano wodą, mlekiem, a potem spożywano w formie papki lub formowano w proste kluseczki. W dzisiejszych kuchniach regionalnych gotową prażuchę podaje się zazwyczaj ze skwarkami. Ta staropolska potrawa przetrwała wyłącznie w ubogich kuchniach regionalnych, od XIX wieku często łączona z ziemniakami. Ale niegdyś musiała być niezwykle popularna, o czym świadczą liczne lokalne nazwy, takie jak lemieszka, psiocha, porka, fusia czy kulasza. Również mieszkańcy Żywiecczyzny bardzo często jadali prażuchy, czyli podprażoną mąkę z kaszą, zalaną wodą do wchłonięcia i okraszoną skwarkami lub tłuszczem. Była to na ogół mąka żytnia, owsiana lub gryczana, a bardzo rzadko, właściwie przy okazji większych świąt, pojawiała się mąka pszenna. Z lokalną żywiecką tradycją, wywodzącą się ze średniowiecza, związane są również pierniki. Wypiekano je jako placki podobne do chlebów, obficie doprawione miodem i korzeniami. Były więc bardzo drogie i dostępne jedynie dla bogatych ludzi. Inną żywiecką specjalnością były wędliny wytwarzane w zapachach lasu, bejcowane w zaprawach korzenno - octowych. A jak będą wyglądać prażuchy przygotowane przez naszego kucharza, inspirowane lokalną tradycją? Pierwszą propozycją Karola będzie brukwiana prażucha, podana z doprawionym na ostro filetem z karpia. Druga to piernikowa prażucha, podana z bejcowanymi w zalewie korzenno - octowej comberkami z sarny. A trzecia to gryczana prażucha, podana z wędzonym pstrągiem i kwaśną śmietaną. Jak będą wyglądać takie potrawy? Zobaczymy w programie.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów do szklarni pełnej ziół i pokaże jak przygotować z nich świeże sosy. Dla dzisiejszego widza sos zwłaszcza ze świeżej bazylii, znany jako pesto, kojarzy się przede wszystkim z kuchnią włoską. Ale jeśli sięgniemy do starych przepisów kuchni polskiej, to już w XVI wieku znajdziemy wiele receptur na sosy czy salsy, wówczas nazywane szałsze, zrobione właśnie ze świeżych ziół i młodych pędów roślin. Tworzyli je wybitni polscy uczeni tego okresu, botanicy, tacy jak Falimirz czy Syreniusz, a nawet najsławniejszy polski astronom Mikołaj Kopernik, który był także medykiem, co nie było niczym niezwykłym w czasach renesansu. A sosy ze świeżych ziół mają same zalety, doskonale pasują do potraw ciepłych i zimnych, zachowują pełny aromat ziół oraz wszystkie walory smakowe i odżywczo - lecznicze. Bo wiele świeżych ziół nie tylko doskonale smakuje, ale i leczy. Wykorzystując zioła Karol przygotuje swoje propozycje: Trzy dania: 1/ sałatka ze świeżego dorsza z sosem ze świeżej kolendry i jabłkiem, 2/ ryba pieczona w boczku z salsą z orzechów i mięty, 3/ pierś kurczaka z sosem ze świeżej bazylii z pierożkami ze szpinaku i czerwonej fasoli.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa wyrusza nad jezioro Szeląg Mały na Mazurach, aby opowiedzieć widzom o dawnej kuchni tego regionu. Przeciętny Polak, wymieniając jednym tchem geograficzną nazwę Warmia i Mazury, na ogół ma trudności z wyodrębnieniem obu tych regionów. Kiedy w 1935 roku polski pisarz Melchior Wańkowicz podróżował wraz z córką kajakiem po tym terenie, co opisał w książce "Na tropach smętka", kraina ta była częścią niemieckich Prus Wschodnich. Mieszkańców tych ziem, czyli Warmiaków i Mazurów, dzieliło przede wszystkim wyznanie. Warmia była katolicka, Mazury zaś protestanckie. To oczywiście powodowało różnice w kuchni. Protestanci nie przestrzegają postu i Wańkowicz był lekko zdziwiony, gdy mówiący po polsku mazurski gospodarz częstował go w piątek szynką, w dodatku przyrządzoną na słodko w miodzie z korzeniami. Biedni Mazurzy i Warmiacy wykorzystywali maksymalnie wszystko to, co dała im za darmo hojna przyroda. Pełne ryb jeziora i rzeki, obfitujące w zwierzynę, grzyby, jagody i inne dary lasy zapewniały im produkty świeże i najwyższej jakości. Kulinarna tradycja mieszkańców Prus Wschodnich, na przemian germanizowanych i polonizowanych, wywodzi się z kuchni niemieckiej i polskiej z domieszką kuchni litewskiej. Spuścizną niemiecką jest zamiłowanie do słodko-kwaśnego smaku potraw, różnego rodzaju klusek, kiełbas, liczne potrawy z mięsa, ziemniaków i kapusty. Niemieckie jest chłopskie śniadanie, czyli omlet na smażonych ziemniakach, obficie posypany siekanym szczypiorkiem i pieczeń wołowa polana sosem z jałowca. Popularnym daniem w Prusach Wschodnich były klopsiki królewieckie, robione z mielonej cielęciny z niewielkim dodatkiem mięsa wołowego i wieprzowego z dodatkiem sardeli, czyli anchois. A podawane były w sosie z kwaśnej śmietany i kaparów. Popularne też były potrawy z gęsiny. Dziś też w mazurskiej kuchni pojawiły się ślimaki, za sprawą coraz liczniejszych hodowli. Karol przygotuje kilka potraw nawiązujących do kulinarnej tradycji Mazur zachodnich. Proponowane dania: 1/ Klopsy królewieckie z kaparowym sosem, ale przyrządzone ze szczupaka; 2/ Gulasz z żołądków gęsich; 3/ Ślimaki zapiekane z kapustą i grzybami.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na potrawy z mąki z krzycy. Mało kto zna tę nazwę, a oznacza ona jedną z najstarszych genetycznie, nieuszlachetnioną jeszcze formą żyta ozimego. Krzyca była rozpowszechniona na teranie całych Karpat i wiąże się z gospodarką żarową, czyli wypalaniem lasu bądź stepu pod uprawę zboża. Prymitywny system nawożenia popiołem spalonych na miejscu roślin, jak też ręczna obróbka ziemi czy zbiór plonów przy użyciu sierpa były odwiecznymi metodami uprawy krzycy. To archaiczne żyto znane jest też pod gwarowymi określeniami, takimi jak ikrzyca czy skrzyca. Dziś krzyca jest już niemal całkowicie zapomniana, jednak dawniej używano to żyto do produkcji mąki i wypieku delikatnego w smaku pieczywa. Obecnie kłosy krzycy rosną na niewielkich leśnych lub górskich polach i są wykorzystywane jako pasza dla lokalnej zwierzyny. Mimo że roślina ta była w XIX wieku zbożem powszechnie uprawianym w Europie Środkowej, dzisiaj w naszym kraju uprawiają ją jedynie leśne koła łowieckie. Co ciekawe, poza przeznaczeniem paszowym, ziarno tej rośliny doskonale nadaje się do produkcji mąki i wypieku zdrowego pieczywa, które zachowuje świeżość na długo. Krzyca ma wiele odmian, z których najbardziej popularna nosi nazwę żyta świętojańskiego, bo sieje się to zboże w dzień św. Jana. Na szczęście, mąka z krzycy bywa już dostępna, choć zapewne nie wszędzie. Co Karol przygotuje z mąki z krzycy? 1/ Podpłomyki z krzycy, pieczone na blasze, podane z masłem cebulowym; 2/ Placki ze słoniną i boczkiem, podane z paprykową salsą; 3/ Placuszki z mąki, ziemniaków i ryby podane z filetem z grenadiera panierowanym w mące z krzycy i chrzanowym majonezem.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na opowieść o dorszu w górach. Temat wydaje się paradoksalny, bo cóż wspólnego ma w naszym kraju morska ryba z położonymi prawie 600 kilometrów od wybrzeża górami. Kryje się w tym jednak pewna kulinarna ciekawostka. Otóż obecnie możemy bez problemu dostać świeże ryby morskie na terenie całego kraju. Ale jeszcze sto i więcej lat temu na południu Polski świeży dorsz był produktem kompletnie nieznanym, natomiast doskonale znano dorsza solonego i suszonego, zwanego sztokfiszem. Zupełnie odwrotnie niż dziś, gdy mało kto wie, co to jest i jak wygląda sztokfisz. Już w XVII wieku mistrz Stanisław Czerniecki w swojej książce "Compendium ferculorum" opisał dokładnie, jak sztokfisza przygotować i co z niego można przyrządzić. Jeszcze w przedwojennych książkach kucharskich taki suszony dorsz często występował w rodzimych przepisach. Obecnie jest zupełnie zapomniany, co najwyżej polscy turyści mogą na niego trafić w potrawach kuchni portugalskiej, włoskiej, francuskiej czy skandynawskiej, skąd zresztą sztokfisz pochodzi. Dlatego Karol postanowił przybliżyć widzom różne formy poczciwego dorsza - świeżego, wędzonego i solonego, w daniach inspirowanych beskidzką tradycją kulinarną. Pierwszą propozycją będą kawałki dorsza zapieczone w cieście naleśnikowym z kapustą kiszoną i porem. Drugą będzie bigos z ziemniakami, cebulą, wędzonym boczkiem i solonym dorszem. A trzecią - omlet z ziemniakami i wędzonym dorszem.

Opis (streszczenie): Tym razem, Karol Okrasa zaprosi na opowieść o pieczarkach. Starsi widzowie pamiętają, jak w czasach PRL - u często zajadali się ówczesnymi hot - dogami. Taki ciepły hot - dog zmarzniętemu człekowi wydawał się boski. Ale cóż to był za hot - dog? Otóż wówczas mięso, a więc i parówki, były na kartki. Zatem zaradni Polacy, można nawet powiedzieć poprzednicy Karola w łamaniu przepisów wymyślili polskiego hot - doga, który był nadziany farszem z pieczarek. Bo pieczarki nie były na kartki w przeciwieństwie do parówek. Tzw. prywaciarze, czyli rolnicy w starych stodołach i szopach produkowali pieczarki na przekór systemowi, który tymczasem walczył na odcinku braków w zaopatrzeniu pracującej ludności miast i wsi w mięso oraz jego przetwory. Innym daniem z tego czasu, które królowało w stołówkach szkolnych czy pracowniczych, był kotlet z ziemniaka (zamiast z mięsa) z sosem pieczarkowym. Serwowano też często pieczarki a la flaczki. Dziś warto do pieczarek wracać. Okazało się bowiem, że pieczarki zawierają sporo witamin i składników mineralnych. Nie są zatem tak bezwartościowe, jak sądzono do niedawna. Karol zaprezentuje trzy propozycje potraw z pieczarek. Na początek flaczki z pieczarek i boczniaków, potem będzie pasztet z pieczarek, soczewicy i kapusty, a na koniec kotlety ziemniaczane z sosem pieczarkowym.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa wytłumaczy, jak przygotować różne ciasta na żywym ogniu. Dziś, kiedy do dyspozycji kucharzy, nawet amatorów, jest olbrzymi wybór wszelakich kuchenek, od gazowych, elektrycznych, indukcyjnych, parowych po mikrofalowe, to trudno sobie wyobrazić czasy, gdy przodkowie dzisiejszych mistrzów kuchni wszelkie potrawy, w tym wymyślne ciasta przyrządzali na ognisku. I to niezależnie, czy było to ognisko na świeżym powietrzu, czy w kuchennym palenisku. Relikty takiego wypiekania na żywym ogniu odnajdziemy w polskiej kuchni do dziś. Najsłynniejszy to podlaski sękacz, którego pierwowzór odnajdziemy w XVI-wiecznym, polskim przepisie na kołacz przyrządzany na kiju nad ogniem. Dlaczego warto wracać do tak archaicznych sposobów wypieku? Oczywiście chodzi głównie o smak takiego ciasta, czyli rzecz dla Karola najważniejszą. Jakie ciasta pieczone na żywym ogniu przygotuje kucharz? Nie będzie tradycyjnego sękacza, ale za to przyrządzi drożdżowe ciasto z jabłkami, pieczone babeczki z burakami i czekoladą oraz placek z pieczonym indykiem.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na opowieść o roślinach strączkowych. Do czasu upowszechnienia się ziemniaka, na stołach naszych przodków królowały kasze i właśnie rośliny strączkowe, takie jak groch, bób czy soczewica. Mięso, wbrew legendom, pojawiało się dużo rzadziej. Po pierwsze było drogie i trudno dostępne, a po drugie nawet zamożni mięso jadali nieczęsto w wyniku rygorystycznego przestrzegania licznych postów. A dni postnych było ponad sto pięćdziesiąt w roku. Potem przyszła era ziemniaka, głównego składnika dzisiejszej polskiej kuchni regionalnej. Ale współczesna dietetyka wysoko ceni rośliny strączkowe. Zawierają one duże ilości białka, witamin i składników mineralnych. Warto po nie sięgać. Dlatego Karol pokaże, jak przygotować potrawy, które zazwyczaj kojarzą nam się z ziemniakami, właśnie ze strączkowych, a konkretnie z różnych gatunków fasoli. Będą smażone pyzy z fasolowego ciasta, potem gulasz cielęcy z fasolą białą i czarną, a także fasolowa sałatka wzorowana na powszechnie znanej sałatce ziemniaczanej.

Opis (streszczenie): W kolejnej wyprawie kulinarnej Karol wyrusza w kaszubskie lasy, aby spotkać się z panem Darkiem, który od lat słynie w okolicy ze swoich wyrobów z dziczyzny. W staropolskiej kuchni dziczyzna była mięsem niezwykle cenionym, choć zarezerwowanym dla warstw uprzywilejowanych. Prosty człowiek rzadko widział jakiekolwiek mięso w swoim garnku, zaś nielegalne pozyskanie mięsa dzikich zwierząt w pańskich lub królewskich lasach obarczone było ryzykiem surowych kar. Dziś dziczyzna jest rarytasem, choć wielu z nas traktuje to mięso z rezerwą. Jego smak jest nieco inny niż smak mięsa zwierząt hodowlanych - nie każdemu smakuje. A znawcy uważają, że mięso to jest nie tylko smaczne, ale i o wiele zdrowsze oraz mniej kaloryczne. Pozostawiając ten spór na boku, warto jest spróbować, aby się przekonać. Karol Okrasa pokaże, że z dziczyzny można wyczarować niezwykłe dania. A dla tych, którzy nie są jeszcze do tego mięsa przekonani zaproponuje perliczkę, która smakuje trochę jak drób, trochę ja dziczyzna. Karol przygotuje trzy propozycje: 1/ myśliwski kapuśniak, 2/ podwędzaną perliczkę pieczoną na kamieniu, 3/ kopytka z ragout z dziczyzny.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na dania z polskiej kaszanki. Amatorów tego specjału jest w naszym kraju wielu, czy to smażonej na patelni z cebulą, czy smakowicie przypieczonej na grillu. Samo gotowanie odbędzie się nad brzegiem morza. Można by zapytać, cóż wspólnego ma kaszanka z morzem? Otóż zapewne każdy Polak pamięta ten fragment naszego hymnu narodowego: Jak Czarniecki do Poznania po szwedzkim zaborze, dla ojczyzny ratowania wrócim się przez morze. Otóż to, kiedy w roku 1658 hetman Stefan Czarniecki wyprawił się za morze do Danii, towarzyszący mu żołnierz Jan Chryzostom Pasek, tak opisał w swoich Pamiętnikach pewną dziwną potrawę: "Wołu, wieprza albo barana kiedy zabiją, to najmniejszej krople krwie nie zepsują, ale ją wytoczą w naczynie; namieszawszy w to krup jęczmiennych albo tatarczanych to tym kiszki owego bydlęcia nadzieją, razem w kotle uwarzą i osnują to wieńcem na wielkiej misie i tak to na stole stawiają przy każdom obiedzie i jedzą za wielki specyjał. Polakom tego jeść nie godzi, boby nam psi nieprzyjaciołmi byli, gdyż to ich potrawa". Jak widać z tego cytatu imć pan Pasek w połowie XVII wieku ulubionego przysmaku dzisiejszych Polaków w ogóle nie znał. Do Polski kaszanka trafiła później, prawdopodobnie z Niemiec przez Śląsk. I zawojowała nasze stoły, bo dziś trudno sobie wyobrazić letniego grilla bez tego czarnego, kulinarnego złota. A cóż można wyczarować z kaszanki oprócz smażenia z cebulką lub grillowania? To zadanie w sam raz dla Karola Okrasy. Prezentowane dania: 1/ krokiety z kaszanki z kozim serem; 2/małe filety z sandacza z pikantną kaszanką i gruszką; 3/ ziemniaczane placuszki z nadzieniem z kaszanki i kaczki.

Opis (streszczenie): Karol Okrasa po raz kolejny wyrusza na Wybrzeże. Opowie widzom o niezwykłym epizodzie w historii polskiej kuchni, jakim były potrawy serwowane na pokładach polskich transatlantyków. To nimi tysiące Polaków podróżowały od lat trzydziestych do końca osiemdziesiątych XX wieku z Gdyni do Ameryki. Okrętowe dania miały być wizytówką polskiej kultury, nie tylko kulinarnej, zarówno dla pasażerów krajowych, jak i obcokrajowców. Zachowały się opisy, jakie wrażenie sprawiało na ludziach, często pochodzących ze skromnych, wręcz bardzo biednych domów, to zetknięcie się z bezmiarem oceanu wokół oraz niespotykaną wcześniej elegancją i egzotyką na talerzu. Dwa polskie transatlantyki zbudowane przed II wojną światową, czyli Piłsudski i Batory, już nie istnieją, ale pamięć o wspaniałych daniach serwowanych przez kucharzy pozostała. Można się o tym przekonać zwłaszcza w takich miejscach, jak Muzeum Emigracji w Gdyni, urządzone w budynku dawnego Dworca Morskiego, z którego setki tysięcy pasażerów Batorego czy Piłsudskiego wchodziło na pokłady tych statków. A jakie potrawy inspirowane daniami serwowanymi na pokładach polskich transatlantyków przygotuje Karol Okrasa? Będzie ryba w tempurze z buraczkami po angielsku, a także polski kurczak przygotowany w stylu a la Bourguignon, a na koniec smażona na złoto makrela z sałatką z marynowanej rzepy.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa zaprasza widzów na gotowanie z wędzoną śliwką z Beskidu Wyspowego, występującą pod nazwą suska sechlońska. To produkt regionalny, wpisany na europejską listę produktów o chronionym pochodzeniu geograficznym, który powszechnie kupowany jest w okresie Bożego Narodzenia. Wędzone, suszone owoce służą przede wszystkim do przyrządzenia wigilijnego kompotu. Wedle legendy już w XIII wieku Święta Kinga sprowadziła na górzyste tereny Beskidów śliwki węgierki, które w nowym miejscu znalazły dobre warunki uprawy. Sama nazwa suska oznacza ususzoną i uwędzoną śliwkę, zaś określenie sechlońska pochodzi od nazwy wsi Sechna, gdzie tradycje uprawy i wędzenia śliwek sięgają XVIII wieku. Drelowane ręcznie śliwki węgierki wędzone są kilka dni w dymie z drewna bukowego w specjalnych wędzarniach czyli tak zwanych suśniach. Jakie potrawy z udziałem wędzonych śliwek przygotuje nasz kucharz? Choć nie będzie tradycyjnego kompotu z suszu, to zobaczymy śledzie z grzybami i salsą z wędzonej śliwki, będą też słodkie pierogi z wędzonymi śliwkami i masłem piernikowym, na poświąteczny obiad jagnięcy gulasz z wędzoną śliwką na karmelowym piwie i czerwonym winie.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zabierze widzów w okolice Chmielna nad jeziorem Kłodno na Kaszubach. Tematem będzie kaszubskie pieczywo. Przez wieki uboga kaszubska ziemia nie pozwalała na uprawę pszenicy, tak więc aż do początku lat 90. XX wieku Kaszubi jedli wyłącznie chleb żytni. Karol spotka się z panem Jankiem, który do dziś wypieka takie pieczywo w lokalnej piekarni wedle receptury swojej babci. Jego chleb był nagradzany na lokalnych konkursach kulinarnych. Pan Janek pokaże Karolowi wypiek tradycyjnego żytniego chleba. Na bazie surowegp ciasta żytniego na naturalnym zakwasie, Karol przygotuje swoje potrawy. 1/ Mięso zapiekane w cieście chlebowym z grzybami; 2/ Kaszubskie ruchanki, czyli placki z ciasta żytniego z łososiem i sosem z kiszonego ogórka; 3/ Hamburger buraczany z siemieniem lnianym i fasolą.

Opis (streszczenie): Cudze chwalicie, swego nie znacie! Co zobaczymy w kolejnej wyprawie kulinarnej Karola Okrasy? Tym razem nasz kucharz zaprosi widzów na jesienne gotowanie. Jednym z typowo jesiennych produktów jest gęsina, na Pomorzu i w Wielkopolsce tradycyjnie jedzona z okazji dnia św. Marcina. Mięso gęsi było wysoko cenione w dawnej Polsce, niestety, po II wojnie światowej Polacy prawie przestali jeść to pyszne i aromatyczne mięso. Cała produkcja polskiej gęsiny trafiała na eksport, głównie do Niemiec, gdzie polska gęś cieszy się do dziś zasłużoną renomą. Zazwyczaj serwuje się gęś z jabłkami, kaszą czy modrą kapustą. Ale tym razem Karol sięgnie po późnojesienne grzyby - gąski zielone. Te nieduże, żółto-zielone grzybki, trudne do znalezienia oraz wydobycia z piasku i mchu, a jeszcze trudniejsze do starannego wymycia z tegoż piasku, mają w naszym kraju wielu zagorzałych amatorów. W wielu kuchniach regionalnych przysmakiem są pierogi z gąskami czy zupa na gąskach. A jakie potrawy przygotuje Karol z gęsiny i gąsek? Zobaczymy zapiekankę z gęsiny, gąsek, cebuli oraz ziemniaków suto okraszonych śmietaną i serem. Będzie też szybka zupa z gąsek i dyni, wzbogacona zakwasem z mąki pszennej. Trzecią propozycją będą kminkowe kluseczki z mąki pszennej z pieczonymi gąskami.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza widzów na opowieść o naleśnikach. Nie wiemy kto wymyślił tę prostą potrawę z mąki, jajek i mleka, ale na pewno zasłużył sobie na kulinarnego Nobla. Ponoć naleśniki znano już w starożytności. Dziś występują w kuchniach całego świata. Mają swoje naleśniki Chińczycy, mają też Włosi. A Francuzi chwalą się swoimi Cerpes Suzette, czyli cienkimi naleśnikami z syropem pomarańczowym, które podaje się polane alkoholem i płonące. Naleśniki mogą być zrobione na słodko z owocami, mogą też zawierć farsze z mięsa, ryb, grzybów lub warzyw. Również ciasto naleśnikowe może zawierać oprócz mąki, jajek i mleka najróżniejsze dodatki. Słowem naleśnik może być nie tylko daniem śniadaniowym, ale przystawką, daniem głównym i deserem. W programie: 1/ naleśniki z ciasta grzybowo - cebulowego z farszem z ziemniaków i sera; 2/ naleśniki z tatarem z pstrąga tęczowego; 3/ polska odpowiedź na francuskie naleśniki Cerpes Suzette, czyli naleśniki smażone w syropie z polskich jabłek.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zabiera widzów do krainy swego dzieciństwa w powiecie garwolińskim. Wówczas na każdym skrawku łąki wypasano krowy, a nawet na całe lato przewożono te zwierzęta na wiślane zielone wyspy. Karol doskonale pamięta smak nie tylko świeżego mleka zraz po udoju, ale także domowego twarogu, masła czy gęstej śmietany. Szczęśliwie, okoliczna mleczarnia do dziś produkuje taki twaróg tradycyjnymi metodami, w klasycznym kształcie, w dodatku pakowany jak niegdyś w pergamin. I ten właśnie twaróg będzie pretekstem do przypomnienia dania przygotowywanego przez babcię Karola. A były to gorące kluski ze skwarkami posypane chłodnym, kwaskowatym i aromatycznym twarogiem. Skoro Włosi do swoich makaronów szczodrze sypią parmezan, to czemu my Polacy nie mielibyśmy do naszych klusek dodawać swojskiego, rodzimego twarogu. Kucharz przygotuje pradawne kluski prażuchy z twarogiem podane z kapustą kraszoną kwaśną gęstą śmietaną, knedle z sera z owocami w maślanej glazurze z naturalnym jogurtem oraz wędzone kopytka z twarogiem.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa rusza na Żuławy. Ta niegdyś prawie niedostępna, bagnista i zalewana przez wody Wisły i Bałtyku kraina, długo opierała się próbom kolonizacji. Próbowali te ziemie zagospodarować Krzyżacy, ale najlepiej udało się to osadnikom niderlandzkim, głównie holenderskim menonitom. Prześladowani w swojej ojczyźnie, na terenie dawnej Rzeczpospolitej byli pożądani, bo potrafili doskonale wykorzystywać tereny zalewowe. Tworząc sieci kanałów, meliorując bagniska stworzyli niezwykle nowoczesne jak na ówczesne czasy gospodarstwa, słynące z wysokiej kultury rolnej. Później osadnicy ci, zwani Olędrami, osiadali wzdłuż prawie całej Wisły, dostarczając na lokalne rynki wspaniałe mleko, śmietanę, masło, sery i dorodne warzywa. A czy pozostawili oni swoje ślady w polskiej kuchni, tak jak inne narody zamieszkujące niegdyś dawną Rzeczpospolitą? Tym właśnie zajmie się Karol w swojej kolejnej przygodzie kulinarnej. Karol przygotuje trzy dania. 1/ Kolorowa kanapka z pieczonym kurczakiem i pomidorową sałatką; 2/ Inspirowany przepisem Stanisława Czernieckiego z 1682 roku na kapłona po holendersku, kurczak w maśle i korzennych przyprawach ze słodkimi frytkam; 3/ Dorsz zapiekany w pomidorowym sosie.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa wyruszy do niewielkiej miejscowości Szczechy Wielkie w pobliżu jeziora Śniardwy na Mazurach. Znajduje się tam mały rodzinny zajazd, który prowadzi p. Ela z rodziną. Pani Ela jest znawczynią kuchni regionalnej, ale najbardziej niezwykłą potrawą, którą podaje gościom, są olbrzymie kartacze. Kartacze, znane też jako cepeliny, czyli duże pyzy z ciasta ziemniaczanego z farszem przeważnie mięsnym są jedną ze specjalności kuchni Podlasia i Mazur, a na Litwie są daniem narodowym. Mogą mieć kształt cygara czy sterowca skąd nazwa cepelin. Mogą też przypominać pociski artyleryjskie, czyli właśnie kartacze. Karol wraz z panią Elą opowiedzą jak przygotować tradycyjnego kartacza, jakie mogą być do niego farsze, a Karol swoim zwyczajem złamie te przepisy. Oprócz prezentacji tradycyjnych kartaczy, zobaczymy wykonane przez Karola małe kartacze z farszem z wołowiny przyprawione orientalnymi korzeniami na wzór polskiej kuchni z XVII wieku, będą też kartacze z farszem rybnym smażone przed podaniem w smalcu gęsim.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów do zachodniej części województwa lubelskiego. Znajduje się tu największe w Europie skupisko wąwozów lessowych. Wyglądają one bajkowo, zwłaszcza jesienią, otulone kolorowymi drzewami. Kucharz proponuje jednak nie atrakcje turystyczne, tylko kulinarne. Skoro jesień, to oczywiście będą ziemniaki. Zrobiły one w kuchni polskiej największą i najbardziej oszałamiającą karierę. Są dziś tak powszechne, że wciąż większość z nas nie zdaje sobie sprawy z faktu, że na polski stół powszechnie trafiły dopiero w XIX wieku. Wcześniej nie były znane. A dziś to przecież ziemniaki są podstawą każdej polskiej kuchni regionalnej. Dawniej naszym przodkom wystarczały ziemniaczki z kwaśnym mlekiem i łyżką omasty, my wolimy bardziej wyrafinowane dania. I choć ziemniak króluje w polskiej kuchni od niecałych dwustu lat, to przecież powstały z niego już nawet nie setki, a tysiące potraw. W programie Karol dołoży do tego ogromnego zbioru kolejne trzy przepisy i nie jest to jego ostatnie słowo. Propozycje dań: 1/ Polędwiczka wieprzowa z podgrzybkami podana z placuszkami z ziemniaków i sera. 2/ Chrupiące placki ziemniaczane z bakłażanem i kapustą podane z sosem z maślaków. 3/ Ziemniaczana sałatka ze śledziem z wędzonym sosem.

Opis (streszczenie): Karol kontynuuje kulinarną podróż po Żuławach. Tym razem zajmie się historią serów żuławskich. Były to jedne z pierwszych serów dojrzewających produkowanych na naszych ziemiach. Ich wytwarzanie rozpoczęto już w czasach krzyżackich, ale dopiero przybycie niderlandzkich osadników w XVI wieku przyspieszyło rozwój lokalnego serowarstwa. Wysokie umiejętności i wiedza przywieziona przez nich z Holandii, staranność i czystość, ale przede wszystkim obfitość soczystych żuławskich pastwisk zapewniła tym serom niezwykłą renomę. W dawnej Rzeczpospolitej były niezwykle cenione, zwłaszcza przez polską szlachtę. Produkowane przez kilka wieków aż do 1945 roku sery trafiały na stoły smakoszy Berlina, Królewca, Torunia a nawet Moskwy. Po wojnie zniknęły wraz z potomkami niderlandzkich osadników. Po kilkudziesięciu latach grupa zapaleńców postanowiła odtworzyć recepturę i sposoby wytwarzania tych serów. Jak wygląda produkcja żuławskiego sera, jaka była jego historia i jak można go wykorzystać do potraw? Oto zadania Karola w tym odcinku. Karol zaprezentuje trzy propozycje potraw z serami żuławskimi. Pierwszą będzie pieczona perliczka pod chrustem z sera i szpinaku. Druga to kotleciki z sera żuławskiego i ciecierzycy w aromatycznym sosie. A trzecia to kwaśna zupa z klopsami i młodym serem żuławskim.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zabierze widzów na mazowiecki szlak kulinarny, który kilku zapaleńców tworzy w stołecznym województwie. A na pierwszy ogień idzie najbardziej popularny w Polsce kotlet schabowy. Ale czy wszyscy jego miłośnicy wiedzą, że nazwa kotlet kiedyś była zarezerwowana wyłącznie dla kawałka mięsa z kością? Karol pokaże widzom, jak powinien wyglądać schabowy zasługujący na nazwę kotlet. I jak taki kawałek smakowitego mięsa przyrządzić na grillu? Zbliża się weekend majowy, kiedy to cała Polska rusza na zieloną trawkę, a grille z pieczystym dymią od morza po Tatry. Przyda się więc kilka świeżych propozycji, jak sobie takiego grilla urozmaicić. Karol przygotuje trzy potrawy: 1/ kotlet schabowy z kością z pieczonymi młodymi marchewkami; 2/ potrawka ze świeżej wieprzowiny, inspirowana popularną świeżonką, podana w chlebku pita z sałatką z buraków i grillowanym ananasem; 3/ grillowany kotlet schabowy, wędzony w sianie, podany z pieczonymi szparagami i kalafiorem.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zabiera widzów na Pomorze, aby opowiedzieć o zapomnianym warzywie - o brukwi. Starszym generacjom Polaków brukiew kojarzy się z biedną kuchnią okresu okupacji. Tylko na Pomorzu i Kaszubach pojawia się w potrawach kuchni regionalnej. Pierwszym, który opisał to warzywo, będące odmianą kapusty, był szwajcarski botanik z XVII wieku. Ponoć pochodzi ze Skandynawii lub Rosji, gdzie szeroko uprawia się ją do dziś. Wskazywałaby na to jej angielska nazwa swedes. Podczas II wojny światowej była w Wielkiej Brytanii ważnym składnikiem menu, podobnie jak w Polsce. Być może tym należy tłumaczyć fakt, że po wojnie szybko została zapomniana. Brukiew, znana też jako karpiel, była przyrządzana na wiele sposobów, robiono z niej pożywną zupę z dodatkiem ziemniaków czy fasoli. Do dziś na Kaszubach przysmakiem jest zupa z brukwi na gęsinie. Anglicy podają tradycyjną pieczeń jagnięcą z puree z brukwi, a Finowie podają ją pieczoną z daniami mięsnymi. Rozcierana brukiew razem z gotowaną marchewką i ziemniakami z dodatkiem masła oraz śmietaną jest świąteczną potrawą w Norwegii. Brukiew smakiem przypomina skrzyżowanie kalarepy, rzodkiewki i kapusty. Dawniej często gościła na stołach naszych przodków, chroniąc ich przed głodem. A dla dzisiejszych Polaków stała się warzywem egzotycznym, choć na pewno zasługuje na dużo większe zainteresowanie. Zwłaszcza takiego poszukiwacza zaginionych skarbów kuchni polskiej jak Karol Okrasa. Proponowane dania: 1/ zimowa zupa z brukwi z imbirem; 2/ placki z brukwi z wędzonym łososiem; 3/ filet tołpygi z podpieczoną brukwią.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na prawdziwie królewski drób, czyli gęś i kaczkę. Jeszcze ponad dwadzieścia lat temu badania konsumenckie wykazywały, że siedmiu na dziesięciu dorosłych Polaków nigdy w życiu nie jadło gęsi. Dziś jest z tym nieco lepiej, choć spożycie mięsa kaczki i gęsi nadal jest niewielkie. Przeciętny Polak zjada rocznie zaledwie około 200 gramów kaczego i około pół kilograma gęsiego mięsa. A przecież nasi przodkowie uwielbiali smak mięsa tych ptaków. Potrawy z gęsi i kaczki można znaleźć w najstarszych książkach kucharskich. Ksiądz Jędrzej Kitowicz w swym opisie obyczajów z końca XVIII wieku wymienia kilka potraw z gęsi, w tym słynną i dla samego Kitowicza już starodawną gęś na czarno, pieczoną w popiele z siana lub słomy. W dzisiejszej diecie Polaków dominują dwa gatunki mięsa, czyli wieprzowina i mięso kurczaka. Tymczasem na stołach dawnych Polaków pojawiało się wiele różnorodnych mięs. Podobnie jak Karol, niektórzy z nas pamiętają jeszcze, jak gęsi i kaczki biegały po wiejskich podwórkach. Jednak w czasach PRL-u te ptaki były głównie produktem eksportowym i rzadko trafiały na polskie talerze. Dlatego warto wzbogacić nasze dzisiejsze menu o różne gatunki mięsa, także o gęś i kaczkę. Bo bioróżnorodność pożywienia, tak oczywista dla dawnych pokoleń, dziś jest jednym z fundamentów zrównoważonego rozwoju. A jakie potrawy z gęsi i kaczki przygotuje Karol Okrasa? Pierwszą propozycją będą kołduny z gęsiną z wędzoną śmietaną. Druga to orientalna sałatka z pieczonej kaczki z warzywami i makaronem. A trzecia to pieczarkowa zupa z gęsią.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa rusza do Supraśla. To nieduże miasto, zwane też Perłą Puszczy Knyszyńskiej, słynie z organizowanych co roku Mistrzostw Świata w pieczeniu babki i kiszki ziemniaczanej. I choć trudno uwierzyć, że ziemniaki upowszechniły się na Podlasiu dopiero w XIX wieku, dziś nikt nie jest sobie w stanie bez nich wyobrazić tutejszej kuchni regionalnej. Co więcej te przysmaki łączyły w sobie różne tradycje kulinarne zamieszkującej Supraśl ludności. Mieszkali tu Niemcy ewangelicy, prawosławni Białorusini, katolicy Polacy oraz Żydzi. Choć różnili się narodowością i religią, łączyła ich kuchnia. Wszyscy oni jedli te proste potrawy z ziemniaków, oczywiście różniące się nieco w szczegółach. Karol odwiedzi zwyciężczynię pierwszych Mistrzostw Świata w pieczeniu babki i kiszki ziemniaczanej, pokaże widzom, jak powstaje kiszka ziemniaczana, a także zaprosi na krótką wycieczkę po Supraślu. Karol przygotuje także trzy dania. Pierwsza propozycja to wariacja na temat babki ziemniaczanej upieczonej na duszonej jagnięcinie. Druga to kiszka ziemniaczana z kaszą gryczaną i suszonymi pomidorami. A trzecia propozycja to babka ziemniaczana na słodko z jabłkami i cynamonem.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa wyrusza nad malownicze jezioro Łańsk na Mazurach. W okresie PRL-u utworzono tu tajny ośrodek dla najwyższych dostojników ówczesnego państwa. Wysiedlono 11 wsi, ogrodzono ponad tysiąc hektarów lasów i jezior. Wszystkiego pilnowało liczne wojsko, a zwykły obywatel nie miał tu wstępu. Bawili tu pierwsi sekretarze, premierzy, ministrowie, zagraniczni goście tacy jak Nikita Chruszczow, Leonid Breżniew, Fidel Castro czy Erich Honecker. Ale Karola przywiodła do tego miejsca nie tyle wielka historia, ile mała, ale smakowita historyjka pewnego kulinarnego pojedynku. Otóż w latach sześćdziesiątych XX stulecia bywali tu zarówno I sekretarz rządzącej partii Władysław Gomułka, jak i ówczesny premier Józef Cyrankiewicz. I o ile Gomułka preferował kuchnią prostą, niemal skromną, to Cyrankiewicz lubował się w luksusie. Kochał szybkie samochody, piękne kobiety i wykwintną kuchnię. Jak opowiadali świadkowie, gdy pewnego razu Cyrankiewicz ucztował przy stole pełnym frykasów: przepiórek, jesiotrów, kawiorów, nadeszła wieść, że niebawem przybędzie tu Gomułka. Cyrankiewicz kazał wszystko zabrać i schować, a na stół trafiły ogórki kiszone, twaróg, dżem, kaszanka. I ta anegdotka będzie punktem wyjścia dla Karola do przyrządzenia kulinarnych propozycji. Przygotowane dania: 1/ skromny gulasz z indyka z cebulą i ogórkiem kiszonym podany z ziemniaczkami; 2/ luksusowa sola z Dover podana z muślinowym sosem z cydru, kaparów i szpinaku; 3/ smażona na maśle sałata rzymska z pastą z ciecierzycy i pieczonej czerwonej papryki.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa wyrusza na Podlasie i zaprasza widzów na kulinarną opowieść o podlaskich pierogach z serem. Amatorzy pierogów, którzy dziś na Podlasiu chętnie sięgają po pierogi z serem i ziemniakami, czyli tzw. ruskie, po pierogi z serem i kaszą gryczaną czy z serem i miętą, nie zdają sobie sprawy, że tradycja robienia pierogów z serem w tym regionie liczy ponad trzysta lat i jest dobrze udokumentowana. Otóż w rękopiśmiennej księdze kucharskiej z końca XVII wieku pochodzącej z dworu Radziwiłłów w Nieświeżu i Białej Podlaskiej znajdziemy kilka ciekawych przepisów na pierogi z serem. Te dawne przepisy ze staropolskiej kuchni staną się punktem wyjścia dla Okrasy do przygotowania ciekawych potraw. Na początku Karol pokaże, jak zrobić dobre ciasto na pierogi z dodatkiem mleka i masła, tak by było miękkie i delikatne. Zademonstruje także inne rodzaje ciasta oraz różne farsze do pierogów, wszystkie oczywiście przygotowane na bazie różnych serów.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol wyruszy na zielone łąki nad Wisłą do kwitnącego sadu. Kiedy kończy się zima, pola i lasy zielenieją, wszyscy mamy ochotę, aby także nasze talerze były jak najbardziej zielone. Co ważne, Karol pokaże widzom nowe ekologiczne nowalijki, które zaczęły pojawiać się na rynku. Ekologiczne, czyli uprawiane bez nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin, zielone roślinki są ciekawą propozycją na nasz stół. Kolejną ciekawostką jest fakt, że producenci takich ziół, warzyw i owoców czynią starania, aby także opakowania takich produktów były w pełni biodegradowalne, czyli żeby nie zanieczyszczały środowiska. Opowieść o tych wszystkich nowościach w produkcji żywności ekologicznej będzie tylko tłem do przygotowania przez Karola ciekawych potraw. Karol zaprezentuje trzy propozycje. 1/ Kurczak z młodą botwinką; 2/ Ryba w zielonym sosie; 3/ Wiosenna zupa, pełna kolorowych warzyw i nowalijek.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa opowie widzom o potrawach naszych przodków, którzy wyjątkowo rygorystycznie przestrzegali nakazów surowego, staropolskiego postu. Dziś postne dania kojarzą nam się przede wszystkim z brakiem mięsa, ale jeszcze kilkaset lat temu w poście nie wolno było spożywać także nabiału: mleka, śmietany, masła oraz jaj. Dozwolone były wyłącznie produkty roślinne i ryby. Zachowały się dawne receptury jak przygotować masło czy śmietanę z migdałów, a jaja do postnych zup wykonywano z mięsa ryb. Dawni Polacy do przestrzegania postów podchodzili bardzo poważnie i znany jest przypadek kłopotów, w jakie wpadł przebywający na Mazowszu nuncjusz papieski, który jadł ser w piątek wedle złagodzonych już znacznie reguł w Zachodniej Europie. A pamiętajmy, że w owych czasach było ponad 150 dni postnych w roku. Co ciekawe, kiedy dziś w sklepie z wegańską czy wegetariańską żywnością widzimy na półkach sery, pasztety, pasty z orzechów, warzyw czy strączkowych, to nie zdajemy sobie sprawy, że wiele podobnych pomysłów znajdziemy w postnej kuchni polskiej sprzed wieków. Jakie potrawy według surowych reguł staropolskiego postu przygotuje Karol Okrasa? Będą to: ser z orzechów nerkowca, pasztet z orzechów włoskich, pieczarek i warzyw oraz dorsz z makaronem z dyni podany z wegańskim majonezem.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na kulinarną opowieść o zapomnianym pasternaku. Prawie każdy zna rymowankę Figa z makiem, z pasternakiem. Mówi się tak, żeby dać komuś do zrozumienia, że czegoś się nie da zrobić lub że czegoś się za żadne skarby świata nie zrobi. I choć wiele osób wie, co to jest figa, to już niewielu wie, że pasternak to warzywo. To krewny selera, choć z wyglądu przypomina korzeń pietruszki. Jest smaczny, aromatyczny i słodki, przy tym zdrowy, bo bogaty w potas i fosfor. Niestety, dziś rzadko jest spotykany w sprzedaży. Był jadany w Polsce od dawien dawna, bo rósł dziko, był pospolitą, a przy tym pożywną rośliną. Znany był już starożytnym Rzymianom, a od XVI wieku znajdziemy w krajowych źródłach liczne receptury z użyciem pasternaku. Sama nazwa to od łacińskiego słowa pastinaca, pochodzącego od pastinum oznaczającego motykę. W krajach anglosaskich, w Niemczech i Francji ciągle jest jadany, może więc powróci na polskie stoły. Karol Okrasa zaprezentuje widzom ciekawe potrawy z użyciem tego warzywa. 1/ Placki z pasternaku z wędzonym węgorzem; 2/ Wołowy gulasz z kapustą kiszoną i pasternakiem; 3/ Pieczony pasternak z sosem z fig i maku.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na smaganą lodowatym wiatrem bałtycką plażę, aby opowiedzieć o indyku. Cóż ma wspólnego indyk z morzem? Otóż podobnie jak ziemniaki, pomidory, papryka czy kukurydza przypłynął do Europy zza morza, dopiero po wyprawach Krzysztofa Kolumba do Ameryki. Wcześniej indyk był tu nieznany. Zanim trafił na stoły dawnych Polaków, był hodowany jako ptak ozdobny w ogrodach magnatów i biskupów. Książki kucharskie z XVII wieku ledwie wspominały o tej nowości, ale już te wydawane sto lat później zawierały wiele przepisów poświęconych indykowi. A w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza indyki są już pełnoprawnymi członkami gromadki rodzimego drobiu, obok kur, kaczek czy gęsi. Dziś nikomu go przedstawiać nie trzeba, obecnie jest to bardzo popularne mięso. I właśnie z indyka Karol przygotuje trzy propozycje. 1/ Skrzydła indycze duszone w doprawionym orientalnie sosie z ciemnego piwa. 2/ Kwaśna zupa na bazie soku z kiszonej kapusty z ziemniakami, boczkiem i mięsem z ud indyczych. 3/ Smażone paski z indyczej piersi z cebulą i bakłażanem, duszone w pomidorowym sosie z ciecierzycą, a na koniec zapieczone z jajkami.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na gotowanie na ognisku. W dzisiejszych czasach, gdy nawet w domach mamy do dyspozycji niezwykle wyrafinowane kuchnie gazowe, elektryczne, indukcyjne, piekarniki z funkcjami termoobiegu, pary czy grilla, trudno nam sobie wyobrazić, że do początku XIX wieku w Polsce gotowano na żywym ogniu. I to niezależnie czy przygotowywano strawę w skromnej wiejskiej chałupie czy wielkiej dworskiej kuchni. Na mniejszych lub większych paleniskach rozpalano ogień, ustawiano na trójnogach nierzadko ceramiczne lub metalowe garnki i patelnie. W takich warunkach dawni kuchmistrzowe potrafili gotować nieraz bardzo wymagające dania. Współcześni szefowie kuchni wykonują takie w zaawansowanych technicznie urządzeniach kuchennych. A co przygotuje na żywym ogniu, stosując dawne metody gotowania, nasz kucharz? Na pewno będzie "quiche", pochodzący z kuchni francuskiej rodzaj placka składającego się ze słonego półkruchego ciasta i wytrawnego nadzienia zalanego jajeczno - śmietanową masą. Samo nadzienie może zawierać różne gatunki mięsa, ryb, sera i warzyw, a także zioła i przyprawy. Najsłynniejszym plackiem tego typu jest wywodzący się z Lotaryngii quiche lorraine, z szynką lub boczkiem oraz pikantnym serem. Karol przyrządzi także na ognisku suflet, przygotowywany z utartych z cukrem lub z masłem żółtek jaj oraz piany ubitej z białek. To danie wymaga wysokiej temperatury pieczenia, zapewniającej szybki wzrost objętości i ścinanie białka. Suflety od wieków były sprawdzianem kunsztu kucharza, bowiem najmniejszy błąd powodował kurczenie się i opadanie masy. Jak nasz kucharz poradzi sobie z sufletem i innym daniami z żywego ognia?Propozycje dań: 1/ Quiche wegetariański z zielonym groszkiem, suszonymi pomidorami i twarogiem; 2/ Grzybowy makaron ze skwarkami z boczku i ziemnym twarogiem; 3/ Suflet z kaszą jaglaną gotowaną na mleku z cynamonem.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza widzów na kulinarną opowieść o dobrze znanej każdemu rodakowi potrawie, czyli o gołąbkach. Ale dlaczego liście kapusty faszerowane mielonym mięsem połączonym z ryżem lub kaszą nazwano gołąbkami? Danie o podobnej nazwie znajdziemy w wielu kuchniach słowiańskich, od czeskiej po rosyjską. I właśnie wedle niektórych językoznawców nazwa gołąbki pochodzi z języków wschodniosłowiańskich. Inni badacze są zdania, że to danie jest nawiązaniem do eleganckiej potrawy rodem z Francji, czyli faszerowanych gołębi pieczonych w liściach kapusty. Delikatne mięso gołębia owijano w kapuściane liście po to, by nie wysychało podczas pieczenia. Tak eleganckie danie podawane ponoć było na stołach arystokracji i zamożnej szlachty o światowych ambicjach. Niezależnie od pochodzenia gołąbki stały się potrawą bardzo popularną i to zarówno w wersji mięsnej, jak i postnej. Wystarczy choćby wspomnieć znane na Podlasiu gołąbki z ziemniakami i kaszą. A jakie gołąbki przygotuje Karol? Pokaże, jak zrobić gołąbki z kaszy, ziemniaków i kaczego mięsa zawinięte w liście białej oraz kiszonej w całości czerwonej kapusty. Będą też gołąbki z nadzieniem z orientalnie przyprawionego mięsa wieprzowego w pomidorowym sosie, a także rybne gołąbki zawinięte w liście winogron nawiązujące do dawnych przepisów nie tyle z Grecji, co z Dolnego Śląska.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zabierze widzów do Kruszynian na Podlasiu. To jeden z ostatnich rejonów, gdzie do dziś żyją polscy Tatarzy. Znajduje się tu meczet i cmentarz muzułmański uznane jako pomnik historii Polski. Bo Tatarzy są w Kruszynianach od ponad 300 lat, od czasów panowania króla Jana III Sobieskiego. Od tego momentu wzięli udział we wszystkich wojnach, dzielnie broniąc Rzeczpospolitej. I choć żenili się z Polkami, wiernie trzymali się swej wiary i tradycji kulinarnych. Jak sami mówią: "Tatar może sobie wziąć za żonę Polkę katoliczkę, to jest jeden warunek - musi ona umieć przyrządzić tatarskie kołduny". A jakie ciekawe przysmaki można znaleźć w tatarskim kociołku? O tym opowie Karol Okrasa. Karol zaprezentuje trzy propozycje, inspirowane tatarską kuchnią: 1/ Baranina duszona z kiszoną kapustą; 2/ Tatarskie kołduny, oczywiście w wedle złamanego przez Karola przepisu. 3/ Tatarska zapiekanka.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów do Starej Oranżerii przy pałacu w Nieborowie na opowieść o cytrusach w kuchni polskiej. Starsi widzowie, pamiętający czasy PRL - u, wspominają, że pomarańcze były wówczas pożądaną rzadkością i pojawiały się prawie wyłącznie w okresie Bożego Narodzenia. Nawet ówczesna prasa donosiła z dumą przed świętami o płynącym z bratniej Kuby statku pełnym pomarańczy. Dziś media raczej nie informują o kolejnych transportach cytrusów, bo pomarańcze i mandarynki są dostępne w każdym niemal sklepie. Ale pomarańcze na polskich stołach pojawiły się już dużo wcześniej. W XVI i XVII wieku europejscy kupcy przywozili z zamorskich krain wiele egzotycznych sadzonek, a jednocześnie nastąpił, zwłaszcza we Włoszech, technologiczny rozwój produkcji płaskiego szkła. To spowodowało powstawanie od XVII wieku licznych oranżerii. Jedną z najsłynniejszych była Oranżeria przy Pałacu w Wersalu. Ale również w naszym kraju zaczęto wznosić tego typu budowle. Przykładem jest Stara Pomarańczarnia w Łazienkach Królewskich zbudowana w latach 1786 - 1788 według projektu Dominika Merliniego. Nie tylko królowie, ale każdy bogaty arystokrata czy szlachcic chciał mieć własną kolekcję egzotycznych roślin, najlepiej takich dających owoce na stół. Z XVII wieku pochodzą polskie przepisy z użyciem pomarańczy z rękopiśmiennej książki kucharskiej z dworu Radziwiłłów, przodków późniejszych właścicieli pałacu w Nieborowie. Nasz kucharz wraz z pracownicą muzeum w Nieborowie oprowadzi widzów po oranżerii, a następnie przygotuje dania z wykorzystaniem pomarańczy i mandarynek. Propozycje: 1/ Mandarynki kandyzowane w korzennym syropie; 2/ Dorsz w maślanym sosie pomarańczowo - kaparowym; 3/ Cytrusowy ryż z kurczakiem i mandarynkami.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza na opowieść o cukrze. Dziś cukier jest tani, wręcz pospolity, wszechobecny. A jeszcze w XVII i XVIII wieku był niezwykle drogi i ekskluzywny. Najlepiej o tym świadczą zabytkowe cukiernice zamykane na kluczyk, jakie możemy obejrzeć w muzeach. Obecnie, oprócz tego, że mocno słodzimy kawę, herbatę, spożywamy bogate w cukier słodycze i ciasta, to jeszcze olbrzymie ilości tego produktu dodawane są niemal do większości wyrobów. Cukier możemy odnaleźć nie tylko w keczupie czy majonezie, ale także w wędlinach, serach. Jedna łyżka keczupu zawiera prawie łyżkę cukru. Nadmiar cukru w diecie powoduje otyłość i cukrzycę, dlatego walka o zmniejszenie jego konsumpcji ma olbrzymie znaczenie w profilaktyce zdrowotnej, zwłaszcza antynowotworowej. Dlaczego tak lubimy słodki smak? Bo przez nasze mamy i babcie od wczesnego dzieciństwa jesteśmy do niego przyzwyczajani. Czy można zatem choć trochę ograniczyć nadmiar cukru w diecie? Karol pokaże, jak przygotować słodkie dania i przekąski, nie używając ani cukru, ani soli. Zaprezentuje kilka propozycji, jak poradzić sobie w kuchni bez cukru. Będą czekoladowe trufle, będzie dyniowo-orzechowe ciasto, będzie też sałatka z kurczaka z owocami i warzywami. I ani grama cukru.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprosi widzów na spotkanie z zimnymi sosami jogurtowymi. Polscy turyści, którzy odwiedzili Grecję, na pewno zetknęli się z jedną z greckich narodowych specjalności, czyli z sosem "tzatziki". Ten sos zrobiony jest z gęstego jogurtu, świeżego ogórka, czosnku, świeżych ziół i oliwy. Pierwszą propozycją Karola będzie omlet francuski z tureckim masłem i zimnym sosem jogurtowym. Druga to pieczone buraki w orientalnej glazurze z sosem jogurtowym inspirowanym greckim "tzatziki", ale z kiszonym ogórkiem. A trzecia to smażone kotleciki jagnięce z zimnym sosem jogurtowo - buraczanym, płatkami dyni i chlebkiem pita. Jak będą wyglądać takie potrawy? Zobaczymy w programie.