Okrasa łamie przepisy godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zabiera widzów do krainy swego dzieciństwa w powiecie garwolińskim. Wówczas na każdym skrawku łąki wypasano krowy, a nawet na całe lato przewożono te zwierzęta na wiślane zielone wyspy. Karol doskonale pamięta smak nie tylko świeżego mleka zraz po udoju, ale także domowego twarogu, masła czy gęstej śmietany. Szczęśliwie, okoliczna mleczarnia do dziś produkuje taki twaróg tradycyjnymi metodami, w klasycznym kształcie, w dodatku pakowany jak niegdyś w pergamin. I ten właśnie twaróg będzie pretekstem do przypomnienia dania przygotowywanego przez babcię Karola. A były to gorące kluski ze skwarkami posypane chłodnym, kwaskowatym i aromatycznym twarogiem. Skoro Włosi do swoich makaronów szczodrze sypią parmezan, to czemu my Polacy nie mielibyśmy do naszych klusek dodawać swojskiego, rodzimego twarogu. Kucharz przygotuje pradawne kluski prażuchy z twarogiem podane z kapustą kraszoną kwaśną gęstą śmietaną, knedle z sera z owocami w maślanej glazurze z naturalnym jogurtem oraz wędzone kopytka z twarogiem.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na opowieść o roślinach strączkowych. Do czasu upowszechnienia się ziemniaka, na stołach naszych przodków królowały kasze i właśnie rośliny strączkowe, takie jak groch, bób czy soczewica. Mięso, wbrew legendom, pojawiało się dużo rzadziej. Po pierwsze było drogie i trudno dostępne, a po drugie nawet zamożni mięso jadali nieczęsto w wyniku rygorystycznego przestrzegania licznych postów. A dni postnych było ponad sto pięćdziesiąt w roku. Potem przyszła era ziemniaka, głównego składnika dzisiejszej polskiej kuchni regionalnej. Ale współczesna dietetyka wysoko ceni rośliny strączkowe. Zawierają one duże ilości białka, witamin i składników mineralnych. Warto po nie sięgać. Dlatego Karol pokaże, jak przygotować potrawy, które zazwyczaj kojarzą nam się z ziemniakami, właśnie ze strączkowych, a konkretnie z różnych gatunków fasoli. Będą smażone pyzy z fasolowego ciasta, potem gulasz cielęcy z fasolą białą i czarną, a także fasolowa sałatka wzorowana na powszechnie znanej sałatce ziemniaczanej.

Opis (streszczenie): Karol Okrasa kontynuuje poszukiwania polskiego smaku. A kiedy już ten smak odnajduje, ze smakiem i pożytkiem dla konserwatywnej polskiej widowni, próbuje go przełamać. Bo wbrew powszechnym wyobrażeniom polska kuchnia to nie tylko pierogi i schabowy. Mamy wielowiekową tradycje podawania ryb, szczególnie słodkowodnych, a polskie mięsa i wędliny biją jakością większość europejskiej produkcji. Od 1989 roku w najdalszych zakątkach Polski wytwarza się smakowite produkty warte zaprezentowania szerokiej widowni. Cudze chwalicie, swego nie znacie!W tym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na pole kukurydzy, aby przygotować niecodzienne potrawy z kukurydzy. Ta roślina, podobnie jak ziemniak, trafiła do Europy po wyprawach Krzysztofa Kolumba. W Meksyku była uprawiana od tysięcy lat. Jeszcze przed II wojną światową na terenach północnej Polski była prawie nieznana, choć na południowych krańcach, zwłaszcza na Huculszczyźnie była uprawiana, wystarczy wspomnieć tu lokalną potrawę o nazwie mamałyga, zbliżoną do włoskiej polenty. Po drugiej wojnie światowej, zwłaszcza w latach dziewięćdziesiątych kukurydza zrobiła niezwykłą karierę jako pasza dla zwierząt hodowlanych, choć również Polacy chętnie sięgają po gotowane kolby z masłem, kukurydzę z puszki jako dodatek do sałatek czy gulaszy, a także obowiązkowy dodatek do każdego seansu filmowego, czyli popcorn. Nasz kucharz sięgnie po kukurydzę, aby pokazać widzom jak ciekawe propozycje można z niej przygotować. Pierwszą potrawą będzie wędzona dorada z kukurydzą i kaparami w maślano grzybowej emulsji. Drugą będzie zapiekanka z makaronu, kukurydzy i sera. A trzecią serniczki, czyli kukurydziane racuszki z glazurowaną w maśle kukurydzą. Jak będą wyglądać takie potrawy? Zobaczymy w programie.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie Karol Okrasa wyruszy na Podlasie, aby opowiedzieć widzom krótką historię gryki. Gryka, w postaci zarówno kaszy jak i mąki, była bardzo rozpowszechniona w tym regionie na długo przed pojawieniem się w połowie XIX wieku ziemniaka, dziś tak popularnego na tych terenach. I choć kasza gryczana wydaje się czymś bardzo polskim, bardzo lokalnym, to gryka jest rośliną uprawianą od tysiącleci w wielu zakątkach świata. Ostatnio w naszych sklepach pojawił się japoński makaron Soba, wytwarzany właśnie z mąki gryczanej. Gryka została udomowiona w Azji Południowo - Wschodniej prawdopodobnie około ośmiu tysięcy lat temu. Najstarsze znaleziska archeologiczne z Japonii pochodzą sprzed sześciu tysięcy lat, a z Chin sprzed czterech i pół tysiąca. Do Europy gryka dotarła wraz z najazdami tatarskimi około XV wieku. Dlatego w polskim języku niektóre jej nazwy regionalne kojarzą się z Tatarami, jak na przykład tatarka. Znana też jest w innych rejonach jako hreczka lub bukwita, z uwagi na podobieństwo do orzeszków bukowych, czyli nasion buka. Do nasion buka nawiązuje też angielska nazwa gryki - buckwheat, w luźnym tłumaczeniu "bukowe zboże". Dziś uprawiana jest na całym świecie. Wielką zaletą gryki są jej małe wymagania glebowe i klimatyczne. Może ona rosnąć na bardzo słabej glebie i w ostrym klimacie, nawet w Himalajach. W dawnej polskiej kuchni była kojarzona raczej z biedą, ale dziś dietetycy zwracają uwagę na jej liczne zalety zdrowotne. Dlatego warto jest sięgać częściej zarówno po kaszę gryczaną, jak i mąkę gryczaną. A co gryki przygotuje nasz kucharz? Pierwszą propozycją Karola będzie orientalna sałatka z kaszy gryczanej i ogórka, podana z glazurowanymi kawałkami polędwiczki wieprzowej. Druga to zupa gryczana z pieczonymi burakami, podana z wędzonym twarogiem. A trzecia to ciasto czekoladowe z kaszą gryczaną.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa wyruszy do Pułtuska nad Narwią w województwie mazowieckim. W dawnym zamku biskupów płockich, malowniczo położonym na wysokim brzegu rzeki, obecnie będącym Domem Polonii, spotka się z miejscowym szefem kuchni specjalizującym się w dawnej kuchni polskiej. Razem obejrzą zamkową wędzarnię, gdzie wędzi się na zimno wędliny z dziczyzny. Jedno z dań Karol przygotuje na łódce na Narwi, skąd widoczna będzie panorama na zamek w Pułtusku, jak i na piękną Puszczę Białą po drugiej stronie rzeki. Następnie uda się do wspomnianej puszczy na spotkanie z leśniczym, panem Adamem Gadomskim. Razem z dziećmi udadzą się na zbiór jagód w urokliwym, dębowym lesie. Z pozyskanych jagód oraz innych owoców lasu, a także dziczyzny, Karol przygotuje potrawę, którą poczęstuje dzieci. Nie obędzie się bez elementów edukacji, takich jak ważna kwestia mycia zebranych jagód czy zakup dziczyzny wyłącznie u sprawdzonych dostawców. Wśród propozycji Karola zobaczymy potrawę z wędlinami z dziczyzny oraz potrawy z owocami leśnymi, przede wszystkim jagodami.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów do Starej Oranżerii przy pałacu w Nieborowie na opowieść o cytrusach w kuchni polskiej. Starsi widzowie, pamiętający czasy PRL - u, wspominają, że pomarańcze były wówczas pożądaną rzadkością i pojawiały się prawie wyłącznie w okresie Bożego Narodzenia. Nawet ówczesna prasa donosiła z dumą przed świętami o płynącym z bratniej Kuby statku pełnym pomarańczy. Dziś media raczej nie informują o kolejnych transportach cytrusów, bo pomarańcze i mandarynki są dostępne w każdym niemal sklepie. Ale pomarańcze na polskich stołach pojawiły się już dużo wcześniej. W XVI i XVII wieku europejscy kupcy przywozili z zamorskich krain wiele egzotycznych sadzonek, a jednocześnie nastąpił, zwłaszcza we Włoszech, technologiczny rozwój produkcji płaskiego szkła. To spowodowało powstawanie od XVII wieku licznych oranżerii. Jedną z najsłynniejszych była Oranżeria przy Pałacu w Wersalu. Ale również w naszym kraju zaczęto wznosić tego typu budowle. Przykładem jest Stara Pomarańczarnia w Łazienkach Królewskich zbudowana w latach 1786 - 1788 według projektu Dominika Merliniego. Nie tylko królowie, ale każdy bogaty arystokrata czy szlachcic chciał mieć własną kolekcję egzotycznych roślin, najlepiej takich dających owoce na stół. Z XVII wieku pochodzą polskie przepisy z użyciem pomarańczy z rękopiśmiennej książki kucharskiej z dworu Radziwiłłów, przodków późniejszych właścicieli pałacu w Nieborowie. Nasz kucharz wraz z pracownicą muzeum w Nieborowie oprowadzi widzów po oranżerii, a następnie przygotuje dania z wykorzystaniem pomarańczy i mandarynek. Propozycje: 1/ Mandarynki kandyzowane w korzennym syropie; 2/ Dorsz w maślanym sosie pomarańczowo - kaparowym; 3/ Cytrusowy ryż z kurczakiem i mandarynkami.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa wyrusza do skansenu w Muzeum Wsi Radomskiej. Co roku, podobnie jak w innych miejscach kraju, odbywa się tu festiwal ziemniaka połączony z konkursem kulinarnym na regionalne potrawy z tego niegdyś zamorskiego, a dziś najbardziej swojskiego warzywa. Biorą w nim udział liczne koła gospodyń wiejskich z bliższej i dalszej okolicy. Karol bywa częstym gościem na tej imprezie, uczestnicząc w pracach jury. Autorki najciekawszych dań od czasu do czasu goszczą w naszym programie. Tym razem zobaczymy panie z Koła Gospodyń Wiejskich ze wsi Skłoby. Poczęstują one Karola własnoręcznie przygotowanymi, wielokrotnie nagradzanymi przysmakami. Będą to "gulby", czyli wydrążone ziemniaki z farszem z cebuli i boczku, zapieczone następnie w ognisku. Danie to ponoć jadali w czasie wojny partyzanci działający w okolicach ich miejscowości. Inną ciekawostką będzie "porka" - rodzaj prażuchy, czyli ziemniaków uprażonych z mąką, podanej na trzy sposoby: z okrasą, z prażoną śmietaną oraz na słodko z konfiturą z jagód. Panie zaprezentują te potrawy widzom i Karolowi. Oczywiście nasz kucharz przygotuje swoje autorskie potrawy z ziemniaka. Propozycje Karola Okrasy: 1/ Kluski ziemniaczane aromatyzowane popiołem z siana podane z szybkim pesto z orzechów i rukoli; 2/ Duszone w cebuli uda kurczaka, zapieczone z młodymi ziemniaczkami i serem; 3/ Zupa kartoflana z maślanką i salsą z pieczonej papryki.

Opis (streszczenie): Karol Okrasa kontynuuje poszukiwania polskiego smaku. A kiedy już ten smak odnajduje, ze smakiem i pożytkiem dla konserwatywnej polskiej widowni, próbuje go przełamać. Bo wbrew powszechnym wyobrażeniom polska kuchnia to nie tylko pierogi i schabowy. Mamy wielowiekową tradycję podawania ryb, szczególnie słodkowodnych, a polskie mięsa i wędliny biją jakością większość europejskiej produkcji. Od 1989 roku w najdalszych zakątkach Polski wytwarza się smakowite produkty warte zaprezentowania szerokiej widowni. Cudze chwalicie, swego nie znacie!W swojej kolejnej wyprawie Karol Okrasa zabierze widzów na Kujawy, nieopodal Torunia. Kujawy są przede wszystkim określeniem dla krainy historycznej, będącej jednocześnie regionem etnograficznym. Leżą one w dorzeczu środkowej Wisły i Noteci oraz we wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego. Duży wpływ na kształtowanie się kujawskich tradycji kulinarnych miały na pewno tutejsze urodzajne ziemie oraz wpływy kuchni sąsiadujących regionów: Wielkopolski i Mazowsza. Kujawy słyną z potraw z drobiu, głównie gęsi i kaczek oraz z zup, z których bodaj najbardziej charakterystyczną jest czernina, przyrządzana na bazie kaczej krwi. Nasłonecznione sady, położone na łagodnych zboczach doliny Wisły dawały obfite zbiory, zwłaszcza śliwek, jabłek i gruszek. Jeśli zaś chodzi o potrawy słodkie, to najbardziej znanym kujawskim produktem jest oczywiście toruński piernik. Wytwarzane od Średniowiecza toruńskie pierniki konkurowały przed wiekami z piernikami z Norymbergi. W dawnych wiekach było to nie tylko ciastko, wypiekane z mąki i miodu, ale przede wszystkim "magazyn" przypraw. Już samo słowo piernik pochodzi od określenia "pierny" czyli pieprzny. Oprócz pieprzu dawni piekarze dodawali do pierników goździki, cynamon, imbir, gałkę muszkatołową, kardamon, anyż czy ziele angielskie. Piernik to tradycyjne ciasto miast hanzeatyckich, będące swoistym symbolem ich bogactwa oraz szerokich kontaktów ze światem. Pierwotnie pierniki były wielkim luksusem, ze względu na koszty importu przypraw korzennych i bakalii. Jako towar eksportowy, wysyłany w odległe miejsca, piernik został tak pomyślany, aby przetrwać długie podróże, a potem często nawet lata przechowywania. I takie właśnie wytrawne pierniki do gotowania nasz kucharz użyje do przygotowania potraw inspirowanych kuchnią Kujaw. Pierwszą propozycją Karola będzie piernikowa zupa gulaszowa na kaczych udach. Druga to kujawski krem makowy ze śliwkami. A trzecia to smażony pstrąg po toruńsku, czyli z sosem piernikowo - śliwkowym. Jak będą wyglądać takie potrawy? Zobaczymy w programie.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa wyrusza do Nadleśnictwa Olsztynek, a konkretnie do leśniczówki w miejscowości Napromek. Leśnictwo jest położone w samym sercu Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich. Wokół rozciągają się przepiękne lasy leżące na niezwykle urozmaiconym terenie pełnym jarów, wąwozów, wzgórz, pośród których króluje Dylewska Góra, najwyższe wzniesienie nie tylko Wzgórz Dylewskich, lecz także całej północno - wschodniej Polski. Ale tym, co najbardziej zainteresowało Karola są dwie sprawy. Po pierwsze pojawienie się dużej ilości kurek w lasach. Te grzyby są bardzo cenione przez naszego kucharza. Drugą miejscową atrakcją jest Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt. Trafiają tu zwierzęta ranne lub chore. Ośrodek specjalizuje się w rehabilitacji ssaków, ale opiekuje się również ptakami. Funkcjonowanie Ośrodka polega na przyjmowaniu zwierząt wymagających pomocy, udzieleniu im opieki weterynaryjnej, przetrzymywaniu ich do uzyskania pełnej samodzielności, a na koniec wypuszczeniu do środowiska naturalnego. O działaniu ośrodka opowie Karolowi rzecznik Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie pan Adam Pietrzak. Karol przygotuje trzy potrawy z wykorzystaniem świeżo zebranych kurek: 1/ Grzanki z kurkami i pomidorami na przystawkę; 2/ Zupa z kurek i leśnego topinamburu; 3/ Ziemniaczane kluski z kurkowym sosem.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa opowie widzom o bigosie. To jedna z tych potraw, które uważane są za symbol polskiej kuchni. Choć współczesnych przepisów na to danie jest bardzo dużo, to w powszechnej opinii jest to duszona kapusta, kiszona bądź słodka, z mięsem, wędliną, grzybami i innymi dodatkami. Ale nie zawsze kapusta była obowiązkowym składnikiem bigosu. Jeśli spojrzymy na receptury Stanisława Czernieckiego w jego "Compendium ferculorum" z końca XVII wieku, to zobaczymy, że w żadnej z kilkunastu receptur na bigos czy też "bigosek" nie ma kapusty. W pochodzącej z tego samego okresu rękopiśmiennej książce kucharskiej z dworu Radziwiłłów w przepisie na "Bigos jezuicki" także nie występuje kapusta. Co więcej, nawet u Lucyny Ćwierczakiewiczowej z drugiej połowy XIX wieku w przepisie na "Bigos z pozostałej pieczeni" nie ma w ogóle kapusty, są tylko kwaśne jabłka. Czym więc był bigos naszych przodków? Można powiedzieć, że był to rodzaj gulaszu, z pokrajanych na kawałki mięs, ryb czy raków, mocno doprawionych na kwaśno, ostro i słodko. A służyły do tego zamorskie przyprawy korzenne, drogie cytrusy czy octy winne. Z czasem zamorskie przyprawy starano się zastępować rodzimymi, a zamiast kosztownej cytryny zaczęła się pojawiać swojska kapusta kiszona. Jeszcze w XIX wieku bigos z kapustą nazywano hultajskim. A dziś bez kapusty nie potrafimy sobie wyobrazić bigosu. Opowiadając krótko o historii bigosu, nasz kucharz przygotuje swoje wersje tej popularnej potrawy. Proponowane dania: 1/Bigos z kwaśnych ziemniaków i pieczonej karkówki wieprzowej; 2/Bigos z białej kapusty, grzybów i wędzonego jesiotra; 3/ Korzenny bigos z warzyw korzeniowych podany z pieczonym jesiotrem i konfiturą z kwaśnych jabłek.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa opowie widzom o potrawach naszych przodków, którzy wyjątkowo rygorystycznie przestrzegali nakazów surowego, staropolskiego postu. Dziś postne dania kojarzą nam się przede wszystkim z brakiem mięsa, ale jeszcze kilkaset lat temu w poście nie wolno było spożywać także nabiału: mleka, śmietany, masła oraz jaj. Dozwolone były wyłącznie produkty roślinne i ryby. Zachowały się dawne receptury jak przygotować masło czy śmietanę z migdałów, a jaja do postnych zup wykonywano z mięsa ryb. Dawni Polacy do przestrzegania postów podchodzili bardzo poważnie i znany jest przypadek kłopotów, w jakie wpadł przebywający na Mazowszu nuncjusz papieski, który jadł ser w piątek wedle złagodzonych już znacznie reguł w Zachodniej Europie. A pamiętajmy, że w owych czasach było ponad 150 dni postnych w roku. Co ciekawe, kiedy dziś w sklepie z wegańską czy wegetariańską żywnością widzimy na półkach sery, pasztety, pasty z orzechów, warzyw czy strączkowych, to nie zdajemy sobie sprawy, że wiele podobnych pomysłów znajdziemy w postnej kuchni polskiej sprzed wieków. Jakie potrawy według surowych reguł staropolskiego postu przygotuje Karol Okrasa? Będą to: ser z orzechów nerkowca, pasztet z orzechów włoskich, pieczarek i warzyw oraz dorsz z makaronem z dyni podany z wegańskim majonezem.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa spotka się ze swoim kolegą kucharzem, który znany jest z przygotowywania ciekawych przetworów ze śliwki węgierki. Ta stara odmiana śliwki pochodzi prawdopodobnie z Azji Mniejszej, a do Polski trafiła w XVII wieku z Węgier, skąd nazwa. Ponoć były to ulubione owoce naszego ostatniego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, często podawane podczas słynnych obiadów czwartkowych. Trudno się królowi dziwić, bo śliwki to naprawdę bardzo smaczne owoce. I to nie tylko świeże, ale także zamienione na przygotowywane jesienią przetwory. Śliwkowe powidła, konfitury, dżemy, sosy, marynaty to smakowite uzupełnienie jesienno-zimowej kuchni. A wbrew pozorom robienie przetworów nie jest aż tak pracochłonne. Na dowód tego kolega Karola zdradzi swój sposób na robienie konfitury ze śliwek "dla leniwych". Potem razem podwędzą żeberka i przygotują pikantną konfiturę ze śliwek. Karol zaprezentuje też swoje pomysły na szybki deser ze śliwkami, a także na łososia ze śliwkową marynatą. Jako pierwszą potrawę zobaczymy marynowane w śliwkach, wcześniej podwędzone, a później upieczone żeberka podane z pikantną konfiturą ze śliwek. Druga propozycja to karmelizowane śliwki z ciepłym, kawowym koglem moglem. A trzecia to pieczony na desce łosoś, w śliwkowej marynacie, podany z sałatką ze śliwek i cykorii.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza widzów na kulinarną opowieść o dobrze znanej każdemu rodakowi potrawie, czyli o gołąbkach. Ale dlaczego liście kapusty faszerowane mielonym mięsem połączonym z ryżem lub kaszą nazwano gołąbkami? Danie o podobnej nazwie znajdziemy w wielu kuchniach słowiańskich, od czeskiej po rosyjską. I właśnie wedle niektórych językoznawców nazwa gołąbki pochodzi z języków wschodniosłowiańskich. Inni badacze są zdania, że to danie jest nawiązaniem do eleganckiej potrawy rodem z Francji, czyli faszerowanych gołębi pieczonych w liściach kapusty. Delikatne mięso gołębia owijano w kapuściane liście po to, by nie wysychało podczas pieczenia. Tak eleganckie danie podawane ponoć było na stołach arystokracji i zamożnej szlachty o światowych ambicjach. Niezależnie od pochodzenia gołąbki stały się potrawą bardzo popularną i to zarówno w wersji mięsnej, jak i postnej. Wystarczy choćby wspomnieć znane na Podlasiu gołąbki z ziemniakami i kaszą. A jakie gołąbki przygotuje Karol? Pokaże, jak zrobić gołąbki z kaszy, ziemniaków i kaczego mięsa zawinięte w liście białej oraz kiszonej w całości czerwonej kapusty. Będą też gołąbki z nadzieniem z orientalnie przyprawionego mięsa wieprzowego w pomidorowym sosie, a także rybne gołąbki zawinięte w liście winogron nawiązujące do dawnych przepisów nie tyle z Grecji, co z Dolnego Śląska.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na jesienne potrawy z dyni. Dynię uprawiono od tysięcy lat w obu Amerykach, a do Europy przybyła dopiero po wyprawach Krzysztofa Kolumba. Szybko się zadomowiła, także w Polsce. Co roku na jesieni różne odmiany dyni można spotkać w sklepach, na bazarach, a także w sezonowych stoiskach położonych przy plantacjach. Co ciekawe, choć uważa się ją za warzywo, to jednak z botanicznego punktu widzenia jest owocem. Potrawy z dyni od kilku lat stały się jesienią bardzo modne. Niegdyś kojarzyły się przede wszystkim z niezbyt smacznymi przetworami w occie. Dziś w sezonie restauracje serwują zupy z dyni, pierogi z dynią, sałatki z dyni i wiele innych dań. Nasz kucharz pokazywał widzom różne odmiany dyni, poczynając od zwykłej, poprzez dynię piżmową czy dynię hokkaido. Tym razem sięgnie po potężną dynię neapolitańską, znaną także jako "lunga di Napoli". Ta duża, ciemnozielona dynia waży przeciętnie około 15 kilogramów, ma zwarty pozbawiony pestek miąższ. Zapewne z uwagi na rozmiary nie jest zbyt popularna, ale jest bardzo smaczna. Karol Okrasa pokaże jak z jednej dyni przygotować trzy niezwykle ciekawe dania. 1/ Zupa z dyni z wędzonym pstrągiem i tymiankowymi zacierkami; 2/ "Konfitowane", czyli gotowane w niskiej temperaturze nogi z gęsi podane z konfiturą z dyni i gruszki; 3/ Sałatka z upieczonej w ognisku dyni, cykorii i orzeszków pistacjowych.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza widzów na spotkanie z zimnymi sosami jogurtowymi. Polscy turyści, którzy odwiedzili Grecję, na pewno zetknęli się z jedną z greckich narodowych specjalności, czyli z sosem "tzatziki". Ten sos zrobiony jest z gęstego jogurtu, świeżego ogórka, czosnku, świeżych ziół i oliwy. Serwują go też liczne w naszym kraju greckie restauracje. Co ciekawe, ten zimny sos bardzo często podawany jest do gorących dań z grilla, pieczonych lub smażonych. Właśnie ten kontrast pomiędzy ciepłym mięsem lub rybą, a zimnym, kwaskowatym sosem z jogurtu jest najbardziej atrakcyjny. Sosy jogurtowe w różnych odmianach możemy spotkać w wielu krajach szeroko rozumianego basenu Morza Śródziemnego. Takie sosy spotkamy w Turcji, skąd jogurt ponoć pochodzi, ale również w Bułgarii czy w krajach arabskich. Także w kuchni indyjskiej sosy na bazie jogurtu, zarówno zimne jak i ciepłe, są bardzo popularne. W każdym razie jogurt to jeden z najstarszych wynalazków kulinarnych ludzkości. Jego wpływ na zdrowie i długowieczności jest przedmiotem badań naukowców już od ponad stu lat. Nam dziś kojarzy się przede wszystkim ze śniadaniem, ale nasz kucharz pokaże, że jogurt to wspaniałe towarzystwo wielu dań obiadowych. Propozycje dań: 1/ Omlet francuski z tureckim masłem i zimnym sosem jogurtowym; 2/ Pieczone buraki w orientalnej glazurze z sosem jogurtowym inspirowanym greckim "tzatziki", ale z kiszonym ogórkiem; 3/ Smażone kotleciki jagnięce z zimnym sosem jogurtowo - buraczanym, płatkami dyni i chlebkiem pita.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa uda się do Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie. Mieści się on w malowniczym zamku, pierwotnie wczesnorenesansowej murowanej budowli, gruntownie przebudowanej w II połowie XIX w. przez Izabellę z Czartoryskich Działyńską w stylu neorenesansowym. Zamek jest otoczony 158-hektarowym parkiem zaprojektowanym przez działającego tu przez ponad 40 lat ogrodnika Adama Kubaszewskiego. W parku jest wiele okazów rzadkich i egzotycznych drzew. Od lat 70. XX wieku zespół znajduje się pod zarządem Lasów Państwowych. Powstało tu między innymi Muzeum Leśnictwa, w którym można obejrzeć mundur polskiego leśnika z początku XIX wieku. Po obiekcie oprowadza Karola dyrektor ośrodka, p. Ewa Jedlikowska. Kucharza szczególnie zainteresują obiekty związane z kulinariami, takie jak powstałe w końcu XIX wieku specjalne szklarnie do uprawy egzotycznych owoców i warzyw. Uprawiano tu ananasy, winogrona, karczochy, rośnie też okazały kasztan jadalny. I choć dziś nie wszystkie z dawniej uprawianych roślin egzotycznych odnajdziemy w Gołuchowie, to pamięć o nich nie zanikła. I tę tradycję przypomni Karol, przygotowując swoje propozycje obok historycznej Ananasarni. Kucharz przygotuje potrawy z dziczyzny z dodatkiem egzotycznych składników, jakie być może gościły tu przed laty na arystokratycznych przyjęciach. Nie zabraknie zrazów z dzika w sosie z ananasa z wytrawną ananasową konfiturą. Będą też inne dania z dziczyzny z egzotycznymi dodatkami.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa wyrusza na Mierzeję Wiślaną, gdzie zaprezentuje widzom trzy znane zupy, ale w wersjach rybnych. Od wieków mieszkańcy Mierzei korzystali zarówno z ryb morskich z Bałtyku, jak i ryb słodkowodnych z Zalewu Wiślanego. W dawnych czasach, gdy nie było lodówek ani rozwożących po całym kraju towar samochodów chłodni, ci którzy mieszkali w głębi kraju, jedli zazwyczaj słodkowodne ryby z najbliższej rzeki, stawu czy jeziora, a mieszkańcy Pomorza głównie słonowodne. A na Mierzei cieszono się smakiem i jednych, i drugich. Do swoich potraw Karol wykorzysta między innymi dorsza oraz jesiotra. Niegdyś jesiotr był powszechnie występującą w tych stronach rybą, ale został praktycznie wytępiony. A dorsz, który jeszcze kilkadziesiąt lat temu był poławiany w Bałtyku w ogromnych ilościach, dziś powoli staje się rarytasem. Czy rodzimego dorsza czeka taki los, jaki spotkał jesiotra i będziemy na półkach sklepowych spotykać wyłącznie dorsze z Atlantyku? Zobaczymy. Na razie trwają próby powtórnej introdukcji do polskich rzek jesiotra pochodzącego z licznych krajowych hodowli. Trwają też starania o odtworzenie populacji bałtyckich dorszy. A nasz kucharz pokaże, jak te dwie szlachetne ryby prezentują się na talerzu. Pierwszą propozycją Karola będzie czosnkowa zupa z pieczonym dorszem. Danie kolejne to krupnik orientalnie doprawiony z jesiotrem. A na koniec przyrządzi pomidorową, ale nie z ryżem czy makaronem, tylko z dorszem i sandaczem.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na opowieść o niezwykle eleganckiej kuchni na polskim transatlantyku - Batory. Od lat 30. XX wieku, kiedy wysiłkiem całego narodu Polska otworzyła sobie okno na świat przez budowę portu w Gdyni, na atlantyckie szlaki ruszyły polskie statki, w tym wspomniany Batory. Podróżowali emigranci, ludzie odwiedzający rodziny, turyści, biznesmeni. Linie lotnicze nie woziły jeszcze pasażerów przez ocean. A główną atrakcją podczas trwającej kilkanaście dni podróży była oczywiście kuchnia. Wystarczy sięgnąć po archiwalne karty menu, by przekonać się, że oferta kulinarna była nadzwyczaj wykwintna. Pełno było francusko brzmiących nazw, choć oczywiście zadaniem kucharzy była godna prezentacja polskiej kultury kulinarnej. W trakcie programu Karol odwiedzi Muzeum Miasta Gdyni, gdzie spotka się z pracownicą muzeum, prywatnie wnuczką jednego z kapitanów Batorego. Nasz kucharz wysłucha opowieści o życiu i kuchni na statku. Karol przygotuje trzy potrawy inspirowane nazwami z zachowanych kart menu ze statku. Dania: 1/ halibut po indyjsku z ciepłą sałatką z bakłażana, 2/ biszkoptowy omlet kapitański, 3/ ligawa wołowa w sosie a la financiere ze stekiem z kalafiora.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na spotkanie z rokitnikiem. Odwiedzający bałtyckie plaże na pewno pamiętają krzaki rokitnika porastające nadmorskie wydmy. Łatwo je było poznać po charakterystycznych srebrzystych listkach i jaskrawopomarańczowych jagodach. Przez całe lata plażowicze ciągnący nad morze nie zdawali sobie sprawy z faktu, iż mijają wyjątkowy skarb kulinarny. Dziś szczęśliwie to się zmienia, rokitnik wraca do łask i na nasze talerze. Rokitnik jako roślina jadalna i lecznicza został opisany już w VIII wieku naszej ery w podręczniku medycyny tybetańskiej. A polscy zesłańcy na Syberię właśnie rokitnikiem leczyli szkorbut i inne schorzenia. Dlatego często nazywano go "złotem Syberii". Bo maleńki owoc rokitnika to prawdziwa skarbnica wszelkich niezwykle cennych substancji odżywczych. W skład rokitnika wchodzi prawie 5% białka oraz duża ilość witaminy C. To właśnie dlatego są one stosowane do uzupełnienia soków, konfitur czy napojów w witaminę C. W rokitniku znajdziemy również wapń, żelazo, magnez, potas, fosfor, cynk, miedź, mangan, niacynę, ryboflawinę, witaminę B6, kwas pantotenowy, witaminę B12, witaminę A i witaminę E, a także dużą ilość flawonoidów i antyoksydantów. Jest to prawdziwy, tak modny w dzisiejszej dietetyce tzw. superfood, czyli produkt odżywczy o wielkiej ilości prozdrowotnych składników. Co ciekawe, witamina C zawarta w rokitniku dobrze znosi obróbkę cieplną, tak więc gotowane potrawy zawierają jej sporą ilość. A jakie propozycje przygotuje nasz kucharz z tymi pomarańczowymi jagodami? 1/ Polędwiczki z kurczaka w sosie słodko - kwaśnym z rokitnikiem; 2/ Smażony okoń morski z sosem z rokitnika; 3/ Smażony ser camembert z kwaśna konfiturą z rokitnika.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa odwiedzi Gospodarstwo Rybackie Lasów Państwowych w Niemodlinie na Opolszczyźnie. Tradycje hodowli ryb w okolicach Niemodlina sięgają XVI wieku. Duże znaczenie w tych okolicach miała gospodarka stawowa, czemu sprzyjały warunki naturalne, duża powierzchnia gruntów podmokłych i stosunkowo łagodny klimat. Już w 1534 roku urbarz, czyli księga zawierająca spis inwentarzowy majątku, wymienia następujące, istniejące do dzisiaj stawy: Wołowice, Magnusowski, Maciejowy, Tasznica, Grzędowski. Na początku XVII wieku w dobrach niemodlińskich odławiano rocznie ponad 300 kop karpi. Zachowały się dane z 1647 roku o liczbie sprzedanych ryb. Sprzedano wówczas 130 kop i jeden mendel karpi, 21 kop i 3 mendle szczupaków oraz 50 kop ryb różnych. Dochód z ich sprzedaży wyniósł 1221 talarów. W następnych latach nastąpił dalszy wzrost. Największym odbiorcą ryb w pierwszej połowie XVIII wieku byli kupcy z Brzegu i Wrocławia, ważnymi odbiorcami byli również nyscy kapucyni. Transport ryb z dóbr niemodlińskich do Wrocławia odbywał się Odrą. W obecnej chwili Gospodarstwo Rybackie Niemodlin należy do Lasów Państwowych i prowadzi działalność na obszarze 961, 23 ha położonych na terenieNadleśnictw Opole, Tułowice oraz Rudy Raciborskie. Podstawą działalności jest chów i hodowla karpia. O stawach niemodlińskich i hodowli karpia opowie Karolowi dyrektor placówki, pan Waldemar Wójtowicz. Wśród propozycji Karola są ryby z niemodlińskich stawów. Oczywiście królować będzie karp doprawiony leśnymi dodatkami. Kucharz pokaże m.in., jak przyrządzić delikatnego karpia w grzybowej galaretce.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza widzów do Nadleśnictwa Baligród położonego w tak lubianych przez turystów Bieszczadach. W okresie przedwojennym tutejsze lasy należały do prywatnych właścicieli. Był to jednocześnie teren bardzo zaludniony i lasów było znacznie mniej niż obecnie. Samo Nadleśnictwo Baligród utworzone zostało już w 1944 roku, po wyzwoleniu Baligrodu i okolic przez Armię Czerwoną. W trakcie walk z UPA w latach 1945-1948 wszelka działalność gospodarcza na tych terenach była niemożliwa. Tereny Bieszczad, pozbawione mieszkańców, szybko zarastały lasami. I choć dziś wydaje nam się, że to lasy pierwotne, to trzeba pamiętać, iż większość obecnych terenów leśnych to dawne ziemie rolnicze. Ale dziś wspaniałe bieszczadzkie lasy są ostoją największych polskich zwierząt, takich jak największy drapieżnik - niedźwiedź i największy polski ssak kopytny - żubr. Po Lasach Nadleśnictwa Baligród oprowadzi Karola leśnik, pan Kazimierz Nóżka, znany miłośnikom zwierząt, autor niezwykłych filmów pokazujących życie niedźwiedzi i żubrów. W rewanżu za wycieczkę i opowieści Karol przygotuje ulubione potrawy leśnika, wedle własnych, oczywiście złamanych, przepisów. Wśród propozycji dań znalazły się: bieszczadzkie pierogi z kaszą gryczaną, miętą oraz tajemnicze stolniki.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na smaganą lodowatym wiatrem bałtycką plażę, aby opowiedzieć o indyku. Cóż ma wspólnego indyk z morzem? Otóż podobnie jak ziemniaki, pomidory, papryka czy kukurydza przypłynął do Europy zza morza, dopiero po wyprawach Krzysztofa Kolumba do Ameryki. Wcześniej indyk był tu nieznany. Zanim trafił na stoły dawnych Polaków, był hodowany jako ptak ozdobny w ogrodach magnatów i biskupów. Książki kucharskie z XVII wieku ledwie wspominały o tej nowości, ale już te wydawane sto lat później zawierały wiele przepisów poświęconych indykowi. A w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza indyki są już pełnoprawnymi członkami gromadki rodzimego drobiu, obok kur, kaczek czy gęsi. Dziś nikomu go przedstawiać nie trzeba, obecnie jest to bardzo popularne mięso. I właśnie z indyka Karol przygotuje trzy propozycje. 1/ Skrzydła indycze duszone w doprawionym orientalnie sosie z ciemnego piwa. 2/ Kwaśna zupa na bazie soku z kiszonej kapusty z ziemniakami, boczkiem i mięsem z ud indyczych. 3/ Smażone paski z indyczej piersi z cebulą i bakłażanem, duszone w pomidorowym sosie z ciecierzycą, a na koniec zapieczone z jajkami.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa bierze na warsztat dobrze znaną golonkę. Ten element wieprzowej tuszy jest ceniony przez smakoszy nie tylko w naszym kraju. Równie popularna jest golonka na Słowacji, w Czechach, Niemczech czy Austrii. Polacy lubią golonkę, o czym najlepiej świadczy obecność wielu przepisów na tę potrawę na "Liście produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi", które pochodzą z wielu regionów kraju. Jakie potrawy z udziałem golonki przygotuje kucharz Karol Okrasa? Będzie golonka gotowana w piwie z kiszoną ciapkapustą, a także golonka z glazurą miodowo-musztardową i gotowaną ciecierzycą oraz potrawka z golonki w pomidorach z makaronem Orzo.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na Podlasie, na spotkanie z topinamburem. Topinambur, podobnie jak ziemniak czy pomidor przybył do Europy z Ameryki po wyprawach Krzysztofa Kolumba. Znany też jako słonecznik bulwiasty, co jest prawie dokładnym tłumaczeniem łacińskiej nazwy Helianthus tuberosus. Sama nazwa Helianthus - słonecznik nadana została przez Karola Linneusza na bazie greckich słów helios oznaczającego "słońce" i anthos "kwiat". A drugi człon nazwy tuberosus wywodzi się od słowa tuber znaczącego po łacinie "bulwę". A skąd topinambur? Taką nazwę nadali mu Francuzi. W1613 roku Paryż odwiedzili członkowie plemienia Indian Tupinamba, co stało się sensacją. Ponieważ w tym samym czasie dotarł zza Atlantyku także i topinambur, nazwy plemienia użyto więc do nazwania nowej rośliny. Nieważne przy tym, że Indianie pochodzili z Ameryki Południowej, a topinambur z Północnej. Dla ówczesnych Europejczyków byli to egzotyczni przybysze zza tego samego morza. Co ciekawe topinambur po przybyciu do Europy rozpowszechnił się szybciej niż ziemniak. I był chętnie jadany, ale potem zniknął z naszych talerzy na długo. Tylko leśnicy wiedzieli, że bardzo smakuje dzikom i jeleniom. Jako gatunek dość inwazyjny szybko rozprzestrzenił się w naszych lasach. Dopiero od niedawna wraca powoli na polskie stoły. I warto mu w tym pomóc. Dlatego Karol przygotuje kilka potraw, które na pewno są widzom znane, ale w wersjach bez topinamburu. Proponowane dania: 1/Bliny z topinamburu z pasztetową z kaczki; 2/Krem brulee z topinamburem i orzechami w miodzie; 3/Królik duszony z topinamburem, podany z salsą z topinamburu.

Opis (streszczenie): Karol Okrasa wyrusza na Jurę Krakowsko - Częstochowską, aby przygotować jedną z lokalnych specjalności, czyli serulę. Pod tą nieco dziwną nazwą kryje się smaczna, kwaśna zupa, podobna do żurku. Seruli nie zakwasza się ukiszoną mąką jak żuru, lecz maślanką. W dawnej, biednej, kuchni nic nie mogło się zmarnować, dlatego maślanka, która stanowi produkt uboczny ze zmaślania, czyli ubijania na masło śmietany, zawsze była wykorzystywana. Ta kwaskowata ciecz, pozostająca po oddzieleniu się cząstek tłuszczu z pasteryzowanej, ukwaszonej śmietany, ma przyjemny, orzeźwiający, śmietankowo - orzechowy smak. Znakomicie nadaje się do tworzenia niezwykłych zup i sosów, co nasz kucharz skwapliwie wykorzysta, przygotowując trzy propozycje z udziałem maślanki. 1/ Zupa wzorowana na seruli, ale z dodatkiem boczku i wędzonych ziemniaków; 2/ Pieczona w cieście francuskim z grzybami wieprzowa polędwiczka podana z sosem z maślanki i szczypiorkowej oliwy; 3/ Smażony miętus z maślankowo - szczypiorkowym majonezem.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa wytłumaczy, jak przygotować różne ciasta na żywym ogniu. Dziś, kiedy do dyspozycji kucharzy, nawet amatorów, jest olbrzymi wybór wszelakich kuchenek, od gazowych, elektrycznych, indukcyjnych, parowych po mikrofalowe, to trudno sobie wyobrazić czasy, gdy przodkowie dzisiejszych mistrzów kuchni wszelkie potrawy, w tym wymyślne ciasta przyrządzali na ognisku. I to niezależnie, czy było to ognisko na świeżym powietrzu, czy w kuchennym palenisku. Relikty takiego wypiekania na żywym ogniu odnajdziemy w polskiej kuchni do dziś. Najsłynniejszy to podlaski sękacz, którego pierwowzór odnajdziemy w XVI-wiecznym, polskim przepisie na kołacz przyrządzany na kiju nad ogniem. Dlaczego warto wracać do tak archaicznych sposobów wypieku? Oczywiście chodzi głównie o smak takiego ciasta, czyli rzecz dla Karola najważniejszą. Jakie ciasta pieczone na żywym ogniu przygotuje kucharz? Nie będzie tradycyjnego sękacza, ale za to przyrządzi drożdżowe ciasto z jabłkami, pieczone babeczki z burakami i czekoladą oraz placek z pieczonym indykiem.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza widzów na kulinarną opowieść o czerwonych burakach. To popularne w kuchni polskiej warzywo znane było już w starożytnej Babilonii, Grecji i Rzymie. Ceniono je także na stołach epoki Średniowiecza. Polski lekarz i botanik, autor sławnego "Zielnika" z 1613 roku, Szymon Syreński zwany Syreniuszem, tak opisywał ćwikłę, bo tak wówczas nazywano buraka: "Cwikłę troiaką w ogrodach naszych miewamy / Czerwoną / Białą y Czarną." Powołując się na starożytnych uczonych zachwalał walory buraka w leczeniu wszelakich dolegliwości i zalecał stosowanie buraka w postaci różnych przetworów zarówno gotowanego jak i na surowo. A Mikołaj Rej w swym dziele "Żywot człowieka poczciwego" zamieszcza prawie dokładny opis jak przyrządzić popularną do dziś ćwikłę, czyli sałatkę z buraków z chrzanem. Obecnie buraki to podstawa wigilijnego barszczu, dodatek do wielu dań w postaci duszonej, pieczonej, gotowanej czy wreszcie modnego w kuchni wegańskiej "Carpaccio" z buraka. Jednym słowem czerwony burak to warzywo o wielu zastosowaniach, zawierające całe bogactwo leczniczych i odżywczych składników. A jak wykorzysta ten czerwony skarb nasz kucharz? Dania: 1/ Pieczony łosoś z sałatką z surowego buraka: 2/Buraczane kopytka w buraczanym sosie; 3/Kotlet po parysku z królika z wędzonymi buraczkami.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa wyrusza nad jezioro Szeląg Mały na Mazurach, aby opowiedzieć widzom o dawnej kuchni tego regionu. Przeciętny Polak, wymieniając jednym tchem geograficzną nazwę Warmia i Mazury, na ogół ma trudności z wyodrębnieniem obu tych regionów. Kiedy w 1935 roku polski pisarz Melchior Wańkowicz podróżował wraz z córką kajakiem po tym terenie, co opisał w książce "Na tropach smętka", kraina ta była częścią niemieckich Prus Wschodnich. Mieszkańców tych ziem, czyli Warmiaków i Mazurów, dzieliło przede wszystkim wyznanie. Warmia była katolicka, Mazury zaś protestanckie. To oczywiście powodowało różnice w kuchni. Protestanci nie przestrzegają postu i Wańkowicz był lekko zdziwiony, gdy mówiący po polsku mazurski gospodarz częstował go w piątek szynką, w dodatku przyrządzoną na słodko w miodzie z korzeniami. Biedni Mazurzy i Warmiacy wykorzystywali maksymalnie wszystko to, co dała im za darmo hojna przyroda. Pełne ryb jeziora i rzeki, obfitujące w zwierzynę, grzyby, jagody i inne dary lasy zapewniały im produkty świeże i najwyższej jakości. Kulinarna tradycja mieszkańców Prus Wschodnich, na przemian germanizowanych i polonizowanych, wywodzi się z kuchni niemieckiej i polskiej z domieszką kuchni litewskiej. Spuścizną niemiecką jest zamiłowanie do słodko-kwaśnego smaku potraw, różnego rodzaju klusek, kiełbas, liczne potrawy z mięsa, ziemniaków i kapusty. Niemieckie jest chłopskie śniadanie, czyli omlet na smażonych ziemniakach, obficie posypany siekanym szczypiorkiem i pieczeń wołowa polana sosem z jałowca. Popularnym daniem w Prusach Wschodnich były klopsiki królewieckie, robione z mielonej cielęciny z niewielkim dodatkiem mięsa wołowego i wieprzowego z dodatkiem sardeli, czyli anchois. A podawane były w sosie z kwaśnej śmietany i kaparów. Popularne też były potrawy z gęsiny. Dziś też w mazurskiej kuchni pojawiły się ślimaki, za sprawą coraz liczniejszych hodowli. Karol przygotuje kilka potraw nawiązujących do kulinarnej tradycji Mazur zachodnich. Proponowane dania: 1/ Klopsy królewieckie z kaparowym sosem, ale przyrządzone ze szczupaka; 2/ Gulasz z żołądków gęsich; 3/ Ślimaki zapiekane z kapustą i grzybami.

Opis (streszczenie): Karol Okrasa po raz kolejny wyrusza na Wybrzeże. Opowie widzom o niezwykłym epizodzie w historii polskiej kuchni, jakim były potrawy serwowane na pokładach polskich transatlantyków. To nimi tysiące Polaków podróżowały od lat trzydziestych do końca osiemdziesiątych XX wieku z Gdyni do Ameryki. Okrętowe dania miały być wizytówką polskiej kultury, nie tylko kulinarnej, zarówno dla pasażerów krajowych, jak i obcokrajowców. Zachowały się opisy, jakie wrażenie sprawiało na ludziach, często pochodzących ze skromnych, wręcz bardzo biednych domów, to zetknięcie się z bezmiarem oceanu wokół oraz niespotykaną wcześniej elegancją i egzotyką na talerzu. Dwa polskie transatlantyki zbudowane przed II wojną światową, czyli Piłsudski i Batory, już nie istnieją, ale pamięć o wspaniałych daniach serwowanych przez kucharzy pozostała. Można się o tym przekonać zwłaszcza w takich miejscach, jak Muzeum Emigracji w Gdyni, urządzone w budynku dawnego Dworca Morskiego, z którego setki tysięcy pasażerów Batorego czy Piłsudskiego wchodziło na pokłady tych statków. A jakie potrawy inspirowane daniami serwowanymi na pokładach polskich transatlantyków przygotuje Karol Okrasa? Będzie ryba w tempurze z buraczkami po angielsku, a także polski kurczak przygotowany w stylu a la Bourguignon, a na koniec smażona na złoto makrela z sałatką z marynowanej rzepy.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa wyrusza do Kotliny Kłodzkiej. by w jesiennym otoczeniu przygotować dla widzów trzy - jakże różne kotlety. Sama nazwa pochodzi od francuskiego słowa cotelette lub włoskiego costoletta, oznaczającego żeberka. Dawniej mówiono, iż aby kawałek mięsa mógł być nazwany kotletem, musi być połączony z kością, a taki bez kości to był sznycel. Kotlety są potrawą najczęściej mięsną, choć znane są także odmiany wegetariańskie czy rybne. Przygotowuje się je w ten sposób, że kawałek mięsa lub uformowany z masy kotlecik smażony jest na patelni przy użyciu niewielkiej ilości tłuszczu. W kuchni polskiej niezwykłą popularnością zawsze cieszyły się kotlety mielone oraz kotlety schabowe. Te ostatnie podawano zarówno z kością jak i bez kości, często z ziemniakami i kiszoną kapustą. Inne rodzaje kotletów to kotlety pożarskie czy uchodzące za niezwykle eleganckie w czasach PRL - u kotlety de volaille. Choć kotlet schabowy uchodzi za danie arcypolskie, w rzeczywistości nie jest potrawą, która powstała w Polsce. Jest to bowiem spolszczona wersja słynnego sznycla wiedeńskiego, który z kolei także wywodzi się od włoskiego cotoletta alla milanese. Słowem, choć wynalazca kotleta ukrywa się gdzieś głęboko w mrokach dziejów, to do dziś po kotlety najprzeróżniejszych odmian sięgamy ze smakiem. A jakie kotlety przygotuje dla widzów nasz kucharz? Propozycje dań: 1/Panierowane kotleciki z polędwiczki wieprzowej z kolorowym "makaronem" z warzyw; 2/ Stek z wołowego antrykotu z kością, tzw. tomahawk podany z pieczonymi porami i konfiturą z cebuli; 3/ Kotlety z jajek z grzybami w panierce z grzanek.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza widzów na opowieść o naleśnikach. Nie wiemy kto wymyślił tę prostą potrawę z mąki, jajek i mleka, ale na pewno zasłużył sobie na kulinarnego Nobla. Ponoć naleśniki znano już w starożytności. Dziś występują w kuchniach całego świata. Mają swoje naleśniki Chińczycy, mają też Włosi. A Francuzi chwalą się swoimi Cerpes Suzette, czyli cienkimi naleśnikami z syropem pomarańczowym, które podaje się polane alkoholem i płonące. Naleśniki mogą być zrobione na słodko z owocami, mogą też zawierć farsze z mięsa, ryb, grzybów lub warzyw. Również ciasto naleśnikowe może zawierać oprócz mąki, jajek i mleka najróżniejsze dodatki. Słowem naleśnik może być nie tylko daniem śniadaniowym, ale przystawką, daniem głównym i deserem. W programie: 1/ naleśniki z ciasta grzybowo - cebulowego z farszem z ziemniaków i sera; 2/ naleśniki z tatarem z pstrąga tęczowego; 3/ polska odpowiedź na francuskie naleśniki Cerpes Suzette, czyli naleśniki smażone w syropie z polskich jabłek.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza widzów na kulinarną opowieść o bodaj najbardziej klasycznej polskiej zakąsce, czyli o befsztyku tatarskim. Jaka jest historia powstania tego dania? Legenda głosi, że Tatarzy regularnie pustoszący kraje wschodniej i środkowej Europy byli postrzegani jako hordy dzikich, okrutnych wojowników. Przypisywano im więc wszelkie najgorsze cechy, w tym jedzenie mięsa na surowo, w dodatku koniny, co dla dawnych Polaków, uznających konia za towarzysza, było wyjątkowo odrażające. Oryginalny tatar ponoć powstawał właśnie z polędwicy końskiej, którą Tatarzy trzymali pod siodłem. Potraktowane w ten sposób mięso miękło i ulegało rozdrobnieniu. Czy rzeczywiście Tatarzy kładli mięso końskie pod siodło? Tego już pewnie się nie dowiemy. Tatar nie jest potrawą pochodzenia polskiego, jak niektórym się wydaje. Ta tradycyjna polska przekąska zazwyczaj otwiera niemal każdą kartę menu w naszych restauracjach, ale jest znana również w innych krajach. Zawsze podstawą tatara jest mięso wołowe, najczęściej polędwica. We Francji tatar jest mielony i doprawiany ostrymi sosami. Często podaje się go tam również z ziemniakami. W Belgii nazywa się filet americain, a w Danii tatarmad. Polakom trudno sobie wyobrazić tatara bez oprawy w postaci cebulki i ogórków korniszonów czy marynowanych grzybków. Niektórzy dodają do tatara również kapary, ryby z konserwy czy nawet oliwki. Karol pokaże, jak zrobić dobrego befsztyka tatarskiego. Zobaczymy jaka jest różnica pomiędzy surowym mięsem zmielonym w maszynce, a tym posiekanym ostrym nożem, zarówno drobno jaki w nieco grubsze kawałki. Jaki to ma wpływ na smak? Karol pokaże też, jakie dodatki, zarówno te tradycyjne, jak i mniej oczywiste, pasują najlepiej do tego dania.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa opowiada widzom o kuchni na kościach. Kiedy w dzisiejszych czasach udajemy się do sklepu po mięso czy ryby najchętniej sięgamy po pozbawione kości czy ości, ładnie wycięte kawałki mięsa, gotowe do wrzucenia na patelnię, ruszt. Mięso z kością uważamy powszechnie za gorszej jakości, nadające się raczej na rosół. A same kości traktujemy jako odpad czy niechciany dodatek. Nasi przodkowie wiedzieli jednak, że właśnie przy kości mięso ma najlepszy smak. Dlatego do dziś prawdziwi smakosze wybierają tradycyjnego kotleta schabowego raczej z kością. Jak smakuje mięso przy kości wiedzą też amatorzy żeberek, a także podpieczonych skrzydełek i udek drobiowych. Wiedzą to także Włosi, przygotowujący słynne "ossobuco", czyli potrawę ze specjalnie krojonych plastrów goleni wołowej lub cielęcej, długo duszonych z kością i szpikiem. Polscy szefowie kuchni młodszego pokolenia, zaangażowani w rodzący się w Polsce ruch "zero waste", czy "no waste" propagują wykorzystanie w gotowaniu potraw wszystkich elementów kulinarnych, w tym także kości. Nic nie może się marnować. Idąc tym tropem nasz kucharz przygotuje trzy potrawy bazujące na smakach zawartych w kościach. Propozycje dań: 1/ Kotlety z goleni wołowej z kością, duszone w orientalnej kapuście kiszonej; 2/ Domowy makron grzybowy z sosem z pieczarek i szpiku z pieczonych kości wołowych; 3/ Szybka zupa na ościach z pstrąga o orientalnej nucie.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na potrawy z mąki z krzycy. Mało kto zna tę nazwę, a oznacza ona jedną z najstarszych genetycznie, nieuszlachetnioną jeszcze formą żyta ozimego. Krzyca była rozpowszechniona na teranie całych Karpat i wiąże się z gospodarką żarową, czyli wypalaniem lasu bądź stepu pod uprawę zboża. Prymitywny system nawożenia popiołem spalonych na miejscu roślin, jak też ręczna obróbka ziemi czy zbiór plonów przy użyciu sierpa były odwiecznymi metodami uprawy krzycy. To archaiczne żyto znane jest też pod gwarowymi określeniami, takimi jak ikrzyca czy skrzyca. Dziś krzyca jest już niemal całkowicie zapomniana, jednak dawniej używano to żyto do produkcji mąki i wypieku delikatnego w smaku pieczywa. Obecnie kłosy krzycy rosną na niewielkich leśnych lub górskich polach i są wykorzystywane jako pasza dla lokalnej zwierzyny. Mimo że roślina ta była w XIX wieku zbożem powszechnie uprawianym w Europie Środkowej, dzisiaj w naszym kraju uprawiają ją jedynie leśne koła łowieckie. Co ciekawe, poza przeznaczeniem paszowym, ziarno tej rośliny doskonale nadaje się do produkcji mąki i wypieku zdrowego pieczywa, które zachowuje świeżość na długo. Krzyca ma wiele odmian, z których najbardziej popularna nosi nazwę żyta świętojańskiego, bo sieje się to zboże w dzień św. Jana. Na szczęście, mąka z krzycy bywa już dostępna, choć zapewne nie wszędzie. Co Karol przygotuje z mąki z krzycy? 1/ Podpłomyki z krzycy, pieczone na blasze, podane z masłem cebulowym; 2/ Placki ze słoniną i boczkiem, podane z paprykową salsą; 3/ Placuszki z mąki, ziemniaków i ryby podane z filetem z grenadiera panierowanym w mące z krzycy i chrzanowym majonezem.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa pokaże widzom potrawy z lędźwianu. Pod tą zapomnianą nazwą kryje się dawna odmiana grochu, chętnie spożywanego przez naszych przodków. Lędźwian siewny (Lathyrus sativus) pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego i znany był już w starożytnym Egipcie, Cesarstwie Rzymskim oraz w krajach Dalekiego Wschodu. W Polsce cechy botaniczne lędźwianu siewnego zostały opisane w końcu XVII wieku przez księdza Jan Krzysztofa Kluka z Ciechanowca, wybitnego polskiego przyrodnika, autora wielu prac, które stanowiły przełom w ówczesnych polskich naukach przyrodniczych i rolniczych. Ksiądz Kluk odznaczony był za działalność naukową przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Lędźwian znany też jest jako groch płaski, groch biały, soczewica podlaska lub ruska. Prawdopodobnie przywędrował do nas w XVII wieku na Podlasie, Polesie i ziemie dzisiejszej Białorusi i Ukrainy za sprawą Tatarów, którzy osiadali na tamtych terenach. Lędźwian spokojnie można uprawiać na ubogich i piaszczystych glebach. To jego ogromna zaleta. Stąd zresztą nazywany jest grochem ubogich. Teraz powoli wraca na stoły i do naszego programu. Jako pierwszą potrawę z lędźwianu kucharz przedstawi zupę w stylu grochówki z dodatkiem aromatycznych kawałków łososia. Druga to kotlety mielone z lędźwianem z buraczkami i chrzanem. A trzecia to smażone placuszki drożdżowe z nadzieniem z lędźwianu.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa zaprosi widzów na opowieść o żurach i zakwasach. Kim był wynalazca pieczenia chleba przygotowanego na zakwasie, zapewne nigdy się nie dowiemy. Na pewno takie pieczywo wypiekano już w starożytności. Było ono dużo smaczniejsze niż wypiekane wcześniej płaskie podpłomyki z nieukwaszonej mąki. Zakwas na chleb powstaje z połączenia mąki i wody, w wyniku działania dzikich drożdży i bakterii. Sprawia on, że podczas pieczenia chleb pięknie rośnie, a upieczony ma lepszy smak, aromat i właściwości odżywcze. Starannie przechowywany zakwas może zachować swoje właściwości przez wiele lat. Prawdopodobnie właśnie zakwas chlebowy był punktem wyjścia do stworzenia zup na bazie ukiszonej mąki, znanych w Polsce jako żury. Przygotowywane na bazie mąki żytniej lub pszennej mogły być zarówno postne jak i świąteczne. W tej drugiej wersji łączono je z wywarami mięsnymi i kawałkami mięsiwa czy kiełbasy. Żury popularne są również na Białorusi, Słowacji, w Czechach. Łemkowie przygotowywali z ukiszonej mąki owsianej swoją kiesełycię, czyli żur owsiany. Zupy na bazie ukiszonej mąki to bardzo charakterystyczna potrawy wschodniej Słowiańszczyzny. W tym odcinku Karol spotka się z kolegą, który przygotowuje różne żurki i zakwasy na bazie różnych rodzajów mąki z niezwykłymi dodatkami. Na bazie jego żurków i zakwasów nasz kucharz przygotuje trzy potrawy. 1/ Zupa rybna na bazie żuru z mąki żytniej i zamarynowanego dorsza. 2/ Smażony dorsz w sosie na bazie zakwasu z kiszonych buraków czerwonych. 3/ Smażone w głębokim oleju chrupiące kawałki kaczki, z dodatkiem cebuli i zielonego groszku, podane w sosie na bazie żurku z mąki żytniej i zakwasu z buraków.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa wyruszy do Nadleśnictwa Lidzbark, a konkretnie do leśniczówki Konopaty. Miejsce to niezwykłe, zwłaszcza dla kucharza, bo oprócz pięknych lasów znajduje się tu hodowla bażantów. Ten królewski ptak był jednym z tradycyjnych, staropolskich przysmaków. Do Europy bażanty zostały sprowadzone już w Średniowieczu z Azji, między innymi z Chin. Nieprzypadkowo, bo w starożytnych Chinach bażant był symbolem władzy cesarskiej. Piękne złote pióra kojarzyły się dawnym Chińczykom ze słońcem, a charakterystyczny łopot skrzydeł z grzmotem błyskawicy. Polska szlachta też ceniła go dla pięknego upierzenia. Dlatego pióra z bażanciego ogona nierzadko zdobiły nakrycia szlacheckich głów. Bardzo smakowało również mięso z tego królewskiego ptaka. Ma ono nieco ciemniejszy niż u kurczaka kolor oraz podobny do dziczyzny smak i aromat. Jest ono chude, ma mniej tłuszczu niż drób. Ale jest bardziej wartościowe, ponieważ ptaki te żyją dziko, spożywając naturalny pokarm. Najsłynniejszym i najbardziej lubianym daniem z bażanta był rosół. I to danie nasz kucharz także przygotuje, ale oczywiście według własnego, niecodziennego przepisu. Pierwszą potrawą będzie rosół z pieczonego bażanta z lanymi kluseczkami aromatyzowanymi młodymi pędami świerka. Druga propozycja to pieczone udka bażanta w sosie z czerwonego wina i syropu sosnowego. A trzecia to mielone kotleciki z piersi bażanta w sosie ze smardzów.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprosi widzów do Nadleśnictwa Elbląg na Wysoczyźnie Elbląskiej w województwie warmińsko - mazurskim. To obszar malowniczo położony na wysokim brzegu nad Zalewem Wiślanym. W czasach, gdy zamieszkiwały ten teren plemiona Prusów, rosły tu lasy dębowe. Dziś przeważają buki, choć można też spotkać niezwykle okazałe, prastare dęby. Pod jednym z nich Karol spotka się z leśniczką, panią Paulą Trzeciak. Pani Paula opowie Karolowi o legendzie związanej z nazwą dębu, a także o jadalnych kwiatach, które można znaleźć w lasach. Takie kwiaty wzbogacą nie tylko wyglądem, ale i smakiem każdą leśną potrawę. Następnie oboje udadzą się na teren wczesnośredniowiecznego grodziska, dziś porośniętego pięknym lasem bukowym. Tu pani Paula zwróci uwagę Karola na orzeszki bukowe, zwane bukwią. Nasiona buka, ulubiony przysmak dzików, wiewiórek i leśnych gryzoni, od wieków były obecne w dawnej kuchni polskiej. Choć są dość pracochłonne w przygotowaniu z uwagi na trudne wydobycie z łupinek, to wysiłek pozyskania wynagradzają smakiem. Mogą stanowić atrakcyjny dodatek do leśnych potraw. Wśród propozycji dań zobaczymy marynowane w dereniu żeberka z jelenia z puree ziemniaczanym z bukwią, będzie też szybki gulasz w stylu stir - fry ze schabu z dzika z gąskami i borowikami oraz potrawa z mięsa z daniela.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa wyruszy na Wzgórza Dylewskie. Te malownicze wzniesienia morenowe, leżące na terenie Pojezierza Chełmińsko - Dobrzyńskiego, są pozostałością po ostatnim zlodowaceniu. Oprócz bujnych lasów, urokliwych szlaków można tu także spotkać ciekawe przysmaki regionalne. Jednych z nich jest szynka dojrzewająca pani Dagmary. Karol zna szynkę z licznych konkursów na najlepszy produkt regionalny. Pani Dagmara otrzymała za nią wiele nagród, doceniło ją także Ministerstwo Rolnictwa wpisując ten wyrób na listę tradycyjnych produktów. W programie opowiemy skąd wzięła się tradycja wytwarzania takiej szynki, czym się różni od sławnych na cały świat szynek parmeńskich czy iberyjskich oraz z jakimi wyzwaniami mierzą się dziś w Polsce wytwórcy takich produktów. Oczywiście nasz kucharz przygotuje kilka propozycji z wykorzystaniem regionalnej szynki dojrzewającej. 1/chłodnik z pomidorów z salsą ogórkową i okrasą z szynki dojrzewającej; 2/ glazurowane morele ze szpinakiem, kozim twarogiem i szynką dojrzewającą; 3/ sos boloński z mielonej wieprzowiny i dojrzewającej szynki podany z podpieczoną dynią.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa odwiedzi Nadleśnictwo Stare Jabłonki w województwie warmińsko-mazurskim. Wraz z leśnikiem Łukaszem Paprockim uda się do lasu, aby podziwiać niezwykłe sosny. Specyficzne lokalne warunki sprawiły, że tutejsza sosna zwyczajna wytworzyła unikalny ekotyp, charakteryzujący się wysokością dochodzącą do 40 metrów. To, jak i doskonałe własności konstrukcyjne drewna z tych sosen sprawiły, że były one poszukiwanym materiałem na maszty do statków już od XVI wieku. Ponoć zachwycał się nimi sam Napoleon, a drewno tych sosen zrobiło furorę na Światowej Wystawie w Paryżu. Ale cóż ma sosna do kuchni? Otóż wiosną można z sosny pozyskiwać młode pędy, które wraz z cukrem służą do zrobienia niezwykle aromatycznego syropu. Od wieków stosowano go nie tylko jako lekarstwo na kaszel, ale także produkt kulinarny, choćby do robienia nalewek. Ale jak pokaże Karol, taki syrop to także doskonała baza do wszelkich sosów, dressingów czy marynat. Co więcej, same młode pędy sosny czy świerka mogą stanowić doskonały dodatek do dań. Pan Łukasz pokaże Karolowi, jak bezpiecznie pozyskiwać młode pędy sosny w lesie i czego należy przestrzegać przy ich zbiorze. Podaruje też Karolowi swój syrop sosnowy, a także suszonego siedzunia sosnowego, zwanego grzybem kalafiorowym czy szmaciakiem gałęzistym. Karol Okrasa przygotuje 3 potrawy bazujące na pędach sosny i świerka. Wśród jego propozycji są: 1/ placki z ziemniaków i siedzunia sosnowego, wzbogacone o pędy świerka i sosny; 2/ kotlet chlebowy z grzybami z sałatką z młodych liści lipy i syropu sosnowego; 3/ pieczone warzywa z dressingiem sosnowo-orzechowym.