Szlakiem miejsc niezwykłych - Pomniki Historii godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku cyklu Pomniki Historii odwiedzimy Gostyń. Ta niewielka miejscowość znajduje się 70 kilometrów od Poznania, 37 km od Jarocina, 34 km od Leszna i 100 km od Wrocławia. Na wzniesieniu zwanym Świętą Górą położony jest zespół kościelno - klasztorny Filipinów. Jego główna część to kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i św. Filipa Neri zbudowany na wzór weneckiej bazyliki Santa Maria della Salute w Wenecji. Świątynie zaprojektował Baltazar Longhena, a ufundowała ją rodzina Konarzewskich. Ten Pomnik Historii to największe sanktuarium Maryjne w Wielkopolsce. W rozmowie z księdzem Markiem Dudkiem, przełożonym kongregacji Oratorium św. Filipa Neri dowiemy się dlaczego świątynia powstała właśnie tutaj, skąd się wzięli Filipini oraz świadkiem jakich ciekawych wydarzeń była Święta Góra. Z kolei Wojciech Czeplik, skrzypek, członek Kapeli Świętogórskiej opowie nam co szczególnie cennego znajduje się w archiwach klasztornych, kim był Józef Zajdler i dlaczego uważano go za polskiego Mozarta. Zwiedzimy wnętrze świątyni, zajrzymy do zakrystii, przyjrzymy się bliżej niezwykłym freskom pod kopułą i odwiedzimy podziemia bazyliki. Przewodnikiem po tym miejscu będzie Krzysztof Grzybowski.

Opis (streszczenie): Kolejnym pomnikiem historii prezentowanym w cyklu jest Legnickie Pole. To tu 9 kwietnia 1241 r. spotkały się wojska śląskie dowodzone przez Henryka II Pobożnego z armią Mongolską. Bitwa, mimo że zakończyła się klęską i śmiercią monarchy, zatrzymała najazd obcych sił. Dla upamiętnienie tego starcia i tragicznej śmierci Henryka II Pobożnego, jego matka św. Jadwiga, postanowiła ufundować klasztor oraz kościół. Wedle legendy świątynia stanęła dokładnie w tym miejscu, w którym odnaleziono okaleczone, pozbawione głowy ciało księcia. We wnętrzach świątyni czekają na nas prawdziwe skarby. Wspaniałe freski wykonane przez Kosmę Damiana Asama, czy pochodzące z 1731 roku organy dzieło Adama Horatio Caspariniego. Dziś jego dzieło uznawane jest za jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych instrumentów barokowych.

Opis (streszczenie): Kolejnym pomnikiem historii prezentowanym w cyklu jest Legnickie Pole. To tu 9 kwietnia 1241 r. spotkały się wojska śląskie dowodzone przez Henryka II Pobożnego z Mongołami. Bitwa, mimo że zakończyła się klęską i śmiercią monarchy, zatrzymała najazd obcych sił. Dla upamiętnienie tego starcia i tragicznej śmierci Henryka II Pobożnego, jego matka św. Jadwiga, postanowiła ufundować klasztor oraz kościół. Wedle legendy świątynia stanęła dokładnie w tym miejscu, w którym odnaleziono okaleczone, pozbawione głowy ciało księcia. We wnętrzach świątyni czekają na nas prawdziwe skarby. Wspaniałe freski wykonane przez Kosmę Damiana Asama czy pochodzące z 1731 r. organy - dzieło Adama Horatio Caspariniego. Dziś jego dzieło uznawane jest za jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych instrumentów barokowych.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku odwiedzimy Ostrów Lednicki, nazywany też wyspą władców. To na tej wyspie bowiem rodziła się polska państwowość, najprawdopodobniej tu książę Mieszko przyjmował chrzest, tu też narodził się pierwszy król Polski. W czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego pełnił rolę centrum wczesnopiastowskiej Polski. Do dziś zachowały się tam pozostałości najstarszego w Polsce zespołu preromańskiej architektury pałacowo - sakralnej z X wieku, relikty drewniano - ziemnych wałów obronnych czy umocnień brzegowych. O roli tego miejsca opowie Andrzej Wyrwa, dyrektor Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.Niedaleko ruin palatium, kaplicy baptysterium i krzyża ufundowanego z okazji 1000 - lecia śmierci Mieszka I, archeolodzy odsłonili pozostałości niewielkiej kamiennej świątyni. W jej wnętrzu znaleziono ślady pochówków uważane za miejsce wiecznego spoczynku synów Bolesława Chrobrego. Zwiedzając wyspę, można spacerować drogą, która prowadziła wokół grodu, obejrzeć jego makietę oraz odwiedzić zrekonstruowane domy w osadzie rzemieślniczej. O tym, czym zajmowali się ludzie żyjący tutaj przed wiekami oraz jakie skarby na Ostrowie odkryto, opowie archeolog i kustosz Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Arkadiusz Tabaka.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku będziemy sprawdzać, czego o naszej przeszłości możemy się dowiedzieć w takim miejscu jak Rogalin. Zespół pałacowo - parkowy w Rogalinie ma szczególne znaczeniem dla kultury polskiej dzięki wyjątkowym, ponadregionalnym wartościom zabytkowym, krajobrazowym oraz niematerialnym - związanym ze świadectwem życia i działalności rodziny Raczyńskich na przestrzeni ponad 150 lat.

Opis (streszczenie): Przebieg burzliwych dziejów sprawił, że wiele pamiątek z przeszłości Polski nie dotrwało do naszych czasów. Na szczęście są miejsca, z którymi los i historia obeszły się łaskawie. Chełmno Pomnik Historii i miasto o ośmiowiekowej tradycji dziś turystów przyciąga listą wyjątkowych i doskonale zadbanych zabytków. Nazywane jest "małym Krakowem" oraz "polskim Carcassonne" Zespół staromiejski w Chełmnie leży na wysokiej skarpie, odległej półtora kilometra od Wisły. Nazwa miasta jest bardzo stara i ma charakter topograficzny. O tym co odróżnia układ Chełmna od innych miast średniowiecznych opowie nam Anna Grzeszna - Kozikowska starszy kustosz Muzeum Ziemi Chełmińskiej, przewodnik PTTK. Największe wrażenie Chełmno zrobi na miłośnikach średniowiecza. Krzyżacka przeszłość, gotyckie świątynie i to co najważniejsze. Doskonale zachowane mury obronne. Jedne z najdłuższych w Polsce i 23 stojące dziś baszty. W tym jedna, z duchem. Dumą Chełmna są świetnie zachowane gmachy kościelne. To 6 gotyckich świątyń w tym Fara Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W jej wnętrzu znajdują się zabytkowe polichromie oraz relikwie św. Walentego. O tym skąd takie nagromadzenie świątyń w Chełmnie oraz jakie zabytki prócz tych sakralnych warto odwiedzić w mieście opowie nam Anna Soborska - Zielińska starszy kustosz Muzeum Ziemi Chełmińskiej

Opis (streszczenie): Chełmno, miasto o ośmiowiekowej tradycji, dziś turystów przyciąga listą wyjątkowych i doskonale zadbanych zabytków. Nazywane jest "małym Krakowem" oraz "polskim Carcassonne" Zespół staromiejski w Chełmnie leży na wysokiej skarpie, odległej półtora kilometra od Wisły. Nazwa miasta jest bardzo stara i ma charakter topograficzny. O tym co odróżnia układ Chełmna od innych miast średniowiecznych, opowie Anna Grzeszna - Kozikowska, starszy kustosz Muzeum Ziemi Chełmińskiej, przewodnik PTTK. Największe wrażenie Chełmno zrobi na miłośnikach średniowiecza. Krzyżacka przeszłość, gotyckie świątynie i to co najważniejsze. Doskonale zachowane mury obronne. Jedne z najdłuższych w Polsce i 23 stojące dziś baszty. W tym jedna, z duchem. Dumą Chełmna są świetnie zachowane gmachy kościelne. To 6 gotyckich świątyń w tym Fara Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W jej wnętrzu znajdują się zabytkowe polichromie oraz relikwie św. Walentego. O tym skąd takie nagromadzenie świątyń w Chełmnie oraz jakie zabytki prócz tych sakralnych warto odwiedzić w mieście, opowie Anna Soborska - Zielińska, starszy kustosz Muzeum Ziemi Chełmińskiej.

Opis (streszczenie): Są na Śląsku dwa zupełnie niezwykłe pomniki historii, które nie mają ani pierwowzorów, ani bezpośredniego wzorca w architekturze. Pierwszy rozmiarem swojej kopuły przyćmił nawet rzymski Panteon i w chwili powstania był największą na świecie budowlą wykonaną w żelbecie. Drugi - to setki pomieszczeń i korytarzy. A wszystko opakowane w monumentalnąi surową architekturę. Wrocławska Hala Stulecia i Gmach Województwa i Sejmu Śląskiego w Katowicach to budowle, które są po prostu jedyne w swoim rodzaju. Na ukończenie katowickiego gmachu czekano ponad 5 lat. Zaprojektowana przez Maksa Berga Hala Stulecia została wzniesiona zaledwie w 14 miesięcy. Dzięki zastosowaniu nietypowej konstrukcji i nowatorskiej technologii budowy, ukończona w 1913 roku hala, to jeden z pierwszychw pełni dojrzałych dzieł architektury ekspresjonistycznej, z jej skłonnością do monumentalizacjia nawet patosu. Główna sala widowiskowa Hali Stulecia może pomieścić nawet 10 tys. osób. Budynek Sejmu liczy aż 600 gabinetów, 1300 okien i 6 kilometrów korytarzy. W swoich podziemiach mieści obszerny schron, skarbiec oraz tajny tunel. Monumentalne gmachy użyteczności publicznej, Hala Stulecia we Wrocławiu i Gmach Województwa i Sejmu Śląskiego w Katowicach, w momencie kiedy powstawały, znajdowały się w granicach dwóch różnych państw. Wrocławska Hala zbudowana dla uczczenia 100. rocznicy zrywu Niemców przeciwkonapoleońskiej okupacji, miała być manifestem społecznej harmonii i demokracji. Dla Polaków z kolei, Katowicki Gmach to symbol polskości na odzyskanej po wiekach ziemi śląskiej. Pierwszy budynek parlamentarny w odrodzonej ojczyźnie, był prawdziwym powodem do dumy. Obydwa pomniki historii powstały pod państwowym mecenatem. W obydwu widać też antyczne inspiracje. Ich monumentalny niemiecki ekspresjonizm i majestatyczny, uwspółcześniony klasycyzm architekturyII RP, to różne oblicza rodzącego się właśnie modernizmu.

Opis (streszczenie): Kolejnym miejscem, jakie odwiedzimy w ramach cyklu "Pomniki Historii", będzie Łódź. Podobnie jak górnicze miasta Zagłębia Ruhry rozwinęła się ona w wyniku gwałtownego boomu gospodarczego. Wszystko zaczęło się 18 września 1820 roku. Wtedy to namiestnik Królestwa Polskiego Józef Zajączek ogłosił zarządzenie, na mocy którego na terenie miasta mogły powstawać osady fabryczne. Przeznaczono je dla sukienników i tkaczy. Liczba ludności szybko rosła: na początku XIX wieku Łódź liczyła 800 mieszkańców, w 1864 roku już 38 tysięcy. O tym z jakich towarów słynęło miasto, co było jego znakiem rozpoznawczym i co pozostawili po sobie najbardziej znani łódzcy przemysłowcy, opowie nam Ryszard Bonisławski z Towarzystwa Przyjaciół Łodzi. Wśród przybyszów, którzy zjechali do miasta wielką rolę odegrał Saksończyk Ludwik Geyer, do którego Białej Fabryki sprowadzono mechaniczne krosna i 50 - konną maszynę parową. Słynna na całą Europę była także Centralna Fabryka Karola Scheiblera oraz przędzalnia Izraela Kalmanowicza Poznańskiego, na terenie której dziś znajduje się Centrum Handlowe Manufaktura. Cenną częścią łódzkiego Pomnika Historii są rezydencje fabrykantów, takie jak Pałac Poznańskiego oraz bogaty zespół kamienic czynszowych przy ul. Piotrkowskiej. Budynki powstały w różnych stylach architektonicznych, każdy zdobiły charakterystyczne motywy. Nie sposób nie wspomnieć słynnej dzielnicy Księży Młyn, na terenie której znajdowały się mieszkania łódzkich robotników. O tym co jest dziś najcenniejszą pamiątką po tamtych czasach oraz jak te dziś opuszczone i często zaniedbane miejsca odzyskiwać dla miasta, porozmawiamy z Miejską Konserwator Zabytków Kamilą Kwiecińską -Trzewikowską.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku "Pomników Historii" wybierzemy się do Łańcuta. Znajduje się tam zespół zamkowo - parkowy, wyjątkowa w skali Polski wielka rezydencja magnacka. Wyróżnia się rozmachem kompozycji przestrzennej, wysokąklasą artystyczną zabytkowych budynków, wyjątkowym wystrojem i wyposażeniem wnętrz oraz unikatowymi zbiorami muzealnymi. Przez lata właścicielami rezydencji byli Stanisław Lubomirski, Izabela z Czartoryskich Lubomirska orazczłonkowie rodu Potockich. Na listę pomników historii zespół zamkowo - parkowy został wpisany w 2005 roku. Zamek w Łańcucie był przez lata miejscem spotkań towarzyskich. Bywali tu przedstawiciele rodów królewskich, arystokracja polska i zagraniczna oraz politycy. Pałacowe wnętrza podziwiał m.in. król rumuński Ferdynand z małżonkąoraz Jerzy, książę Kentu z żoną i przyjaciółmi. Niedaleko zamku znajdują się dwa imponujące budynki neobarokowych stajni i modernistycznej z elementami klasycystycznymi wozowni. Choć tworzą one oddzielny kompleks hippiczny - tak jak za właścicieli - stanowią cześć łańcuckiej rezydencji.

Opis (streszczenie): W tym odcinku odwiedzamy Sandomierz. To jeden z najstarszych i najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. W dobie Piastów i Jagiellonów pełnił szczególną rolę polityczną, gospodarczą oraz kulturalną. Stanowi świadectwo kultury materialnej i duchowej średniowiecza, i epoki nowożytnej w wymiarze ogólnokrajowym.